DÔM TƠ DRONG ĐEI YUA ‘LƠ|NG HUI ĐEI BƠ NGAI BĂT ĐƠ|NG ‘NHOT HLA KƠ NUĂN.

            Hla hơnoăn jing minh lơ\m dôm kơloăi ‘nhot xa rim ‘măng xo\ng xa, hla hơnuăn đei lơ kơchơ\t ‘lơ\ng hăm hơkâu jăn, hơkar păng ‘ngok/ Ưh kơ adro# đei lơ đak mă hăm kơchơ\t sắt, vitamin C, A…

Tơ jur cholesterol: Ku\m lei lăi nhen dôm kơ loăi ‘nhot đei lơ hla nai, ‘nhot hla kơ nuăn ‘no\h j^ rơ\ih io\k ‘lơ\ng hlo\h ăn kơ dôm bơ ngai bu to\k bo\k ‘me\h tơ jur k^ păng tơ jur cholesterol tôch kơ ‘lơ\ng. 1 tơ drong tơ che\ng hơ len ăn [o#h tơ drong sa ‘nhot hla kơ nuăn hlôi pơm tơ jur kơ so# cholesterol ku\m nhen triglycoside.

Hơ met akar dreng păng dôm tơ drong j^ găh klơm:: Y học cổ truyền đơ\ng bơ ngai Ấn Độ oei yua ‘nhot kơ nuăn va\ hơ met j^ akar dreng păng dôm tơ drong j^ găh klơm. Kơ chơ\t đơ\ng ‘nhot hla kơ nuăn tơ gu\m tang găn dôm pơ gang pơm pơ răm lơ\m klơm gơ nang lơ\m tơ drong ke\ vei lăng tơ le\ch pơ nhu\l đơ\ng rim enzyme, kơ chơ\t tơ jră [ônh kơ kră păng tang găn tơ drong [ơm ư\h kơ ‘lơ\ng dôm tơ drong tơm nai.

Hơ met ư\h kơ măh pham: Gơ nang lơ\m kơ chơ\t săt, ‘nhot hla kơ nuăn ‘lơ\p tôch kơ đei yua hăm bơ ngai ư\h kơ măh pham păng dro\ kăn oei hơ năp, dôm bơ ngai to\k bo\k kăl io\k tơ mơ\t dôm tơ mam sa đei lơ kơ chơ\t săt. ‘Nâu j^ khoáng chất g^t kăl hăm akâu jăn, ‘no\h j^ tơ drong ư\h gơ\h kơ [a\h lơ\m kơ plăh pơ jing pham [rê.

Hơ met hơ nat kơ hach păng ^ch krang: Yua kơ đei kơ chơ\t prai kơ na ‘nhot hla kơ nuăn tơ gu\m ăn klak pơ pơ\, tơ gu\m tang găn dôm tơ drong j^ [ơm tru\h trong klak. Sư đei yua ‘lơ\ng ăn kơ klak, ‘lơ\ng ăn kơ bơ ngai to\k bo\k đei hơ nat kơ hach dăh mă ^ch krang. Đak ‘nhot hla kơ nuăn hơ tu\k gơ\h pơm tơ jur tơ drong ^ch krang. ‘Ngoăih kơ ‘no\h, ‘nhot hla kơ nuăn oei đei yua vă hơ met hơ mơng. Kơ tăk đơ\ng ‘nhot hla kơ nuăn gơ\h hơ met hơ mơng tôch kơ ‘lơ\ng.

Tang găn j^ hơ yô s^k: Kiơ\ tơ che\ng hơ len hlôi sơ kơ\t hơ dăh sa ‘nhot hla kơ nuăn hơ nơ\ng gô tơ gu\m akâu jăn ke\ tơ jră tơ drong j^ hơ yô s^k yua đơ\ng dôm tơ drong ư\h kơ hiôk đơ\ng tơ drong oxy hóa pơm ăn. Kơ loăi ‘nhot âu oei đei yua va\ hơ met j^ hơ yô s^k tơ\ dôm bơ ngai to\k bo\k oei hơ năp.

Tang găn j^ găh plei nu\ih: Dôm kơ chơ\t g^t kăl lơ\m ‘nhot hla kơ nuăn nhen vitamin A, C dăh mă beta-carotene pơm ăn nhen dôm kơ chơ\t tơ jră oxy hóa. ‘Ngoăih kơ ‘no\h, kơ so# folate lơ\m ‘nhot hla kơ nuăn oei tơ gu\m tơ pl^h 1 kơ chơ\t hóa học đei hơ năn ‘no\h j^ homocysteine, ma\ hlôi jing tơ drong tơm pơm ăn j^ plei nu\ih păng pơ\k tơ dăh sư ako\m lơ de#h hnang lơ\m akâu jăn. Magie ku\m jing 1 lơ\m khoáng chất ke\ pơm tơ jur huyết áp păng tang găn dôm tơ drong j^ găh plei nu\ih ‘lơ\ng hlo\h.

Tang găn j^ ung thư: Đei tru\h 13 kơ loăi kơ chơ\t  tang găn oxy hóa pha ra băl, ‘nhot hla kơ nuăn ‘no\h j^ tơ drong rơ\ih io\k ‘lơ\ng hlo\h ăn kơ dôm bơ ngai bu ‘me\h hu\t le# j^ ung thư. Dôm kơ chơ\t tơ jră oxy hóa âu gô hu\t le# dôm tơ drong tơm pơm ăn j^ le\ch đơ\ng akâu jăn, pơm tang găn [iơ\ tơ drong pơ ‘Nhot hla kơ nuăn đei lăng ‘lơ\ng lơ\m tơ drong tang găn dôm tơ drong j^ ung thư nhen klak, klak kră, hlu\ng, akar păng ung thư to\h.

Đei yua ‘lơ\ng ăn kơ măt: ‘Nhot hla kơ nuăn pơ tru\h lơ carotenoid, vitamin Apăng lutein. ‘Nâu adoi jing dôm kơ chơ\t kăl lơ\m tơ drong vei lăng tơ drong pran đơ\ng măt. Hơ doi hăm ‘no\h, ‘nhot hla kơ nuăn oei tơ mơ\t dơ\ng glutathione ăn kơ akâu jăn, vang tơ gop tang găn j^ măt bơ bul.

Tơ gu\m hoei kơ j^ jăn: Hăm kơ chơ\t bek ‘lơ\ng, kơ loăi ‘nhot đei lơ hla âu ‘no\h j^ tơ mam sa tơ gu\m hơ to\k kơ tang ăn tơ drong tang găn j^ jăn tôch kơ ‘lơ\ng păng re\h kơ jên pơ têng hăm tơ drong athei huch vitamin C rim năr. Sa ‘nhot hla kơ nuăn rim năr ư\h khan lăp vei lăng sơ đơ\ng tơ drong hoei kơ j^ jăn, mă oei tơ gop hơ met pơ ‘lơ\ng tơ drong pran ăn kơ ting, vei akâu jăn ling lang pran jăng hăm trong pơm pơ ‘lơ\ng păng tơ le\ch kơ chơ\t pơ nhu\l.  

Dôm tơ drong đei yua ‘lơ\ng nai: ‘Ngoăih kơ dôm tơ drong đei yua ‘nao tơ roi, ‘nhot hla kơ nuăn oei đei yua ‘lơ\ng ăn tơ drong hơ met pơ plei, pơm dă kơ j^ [o#h hơ băn, j^ hơ ne\nh, hơ yô hiôk, le\ch pham mu\h…Kơ loăi ‘nhot  âu oei gơ\h pơm ăn kơ ‘ngok ‘lơ\ng, đei yua ăn kơ dôm bơ ngai to\k bo\k ư\h kơ gơ\h tep dăh mă tep ư\h kơ su\k. Đak ‘nhot hla kơ nuăn đei yua ‘lơ\ng pơm rơ ngơp, tơ jur yu\h. Hăm tơ drong ke\ tơ le\ch hu\t pơ nhu\l, ‘nhot hla kơ nuăn ku\m đoa đei yua lơ\m dôm bơ ngai đei [ơ [lut hăk lơ yua đơ\ng sa tơ mam ư\h kơ lăp.

               Tơblơ\ nơ\r:  Thuem