Dôm tơ drong kăl kơ băt găh vei lăng jơ hngơ\m jăn lơ\m pơ yan ră yak
Thứ tư, 00:00, 25/12/2019

 

VOV4.Bahnar - ‘Năr tơ ngie\t pơm ăn kơ hâu jăn athei tơ jră hăm lơ tơ drong găh jơ hngơ\m pran, mă loi ‘no\h j^ bơ ngai kră păng hơ io\h. Tơ\ hơ la âu 1,2 tơ drong kăl kơ băt lơ\m tơ drong vei lăng jơ hngơ\m pran pơ yan yă rak ‘măn kơ bơ ngai kră păng hơ io\h.

 

Hăm bơ ngai kră, athei kăl kơ băt tru\h trong so\ng sa păng pơ tâp hơ kâu jăn.

Lơ\m ‘măng so\ng sa rim năr kăl kơ tơ mơ\t thim tôm, hơ to\ 4 gru\p tơ mam sa ‘no\h đei: Kơ chơ\t đạm ( ‘nhe\m, ka, kơ tăp ie\r bip, dôm kơ loăi tơ\h…), kơ chơ\t bek ( đak kho), kơ [ôt s^k ( por, su\p, [um …) păng vitamin (‘nhot, plei ‘long hơ dr^h). Dôm bơ ngai joăt jang pơ gang pơ tho tơ tă bơ ngai kră athei so\ng sa dôm kơ loăi tơ mam sa đei lơ kơ chơ\t prai nhen ‘nhot, plei ‘long lơ\m pơ yan yă rak. Tơ mam sa athei pai mă hơ len, rơ moăn, [ônh kơ hach. ‘Ne\ kơ gan sa lơ kơ chơ\t bek păng [ôt s^k yua kơ gru\p tơ mam sa âu [ônh kơ pơm ư\h kơ ‘lơ\ng lipid pham, hơ to\k cholesterol gô đei [o#h păng pơm roi kơ tang dơ\ng tơ drong huêt ap to\k, hơ yô s^k, pham blu\h to\k tơ\ ‘ngok… Kơ na kăl kơ lăng tru\h tơ mơ\t thim vitamin C đơ\ng dôm kơ loăi plei ‘long nhen kam, kuich, kro#i, prit… yua kơ vitamin C đei pơm hơ to\k jơ hngơ\m pran, tang găn yo\ng j^ pơm ăn j^ tơ po\h.  

 

- Găh trong pơ tâp hơ kâu jăn, bơ ngai kră kăl kơ pơ vei trong pơ tâp hơ kâu jăn rim năr vă pham jur to\k ‘lơ\ng, jơ hngơ\m đon hiôk. Kăl kơ băt, tơ\ pơ gê iung đơ\ng tep, ‘ne\ kơ le\ch tơ\ ‘ngoăih hloi mư\h ‘năr oei tơ ngie\t yua kơ mư\h hơ kâu jăn ư\h kơ tom pơm lăp gô pơm ăn pơ\k, pham blu\h tơ\ plei nu\ih… Hơ drol kơ pơ tâp hơ kâu jăn, kăl kơ pơm tưk bơ\n jơ\ng ti păh lăp, mă hơ len tơ\ an^h ư\h kơ đei kial. Pơ tâp păh lăp, ‘ne\ kơ pơ tâp hlo\h tơ drong.

 

- Lơ\m dôm năr tơ ngie\t, kăl kơ nhă lơ đak vă tơ le\ch kơ chơ\t pơ nhu\l hơ dai hăm hơ kar hoei kơ kro, hơ ră…

 

- Hăm hơ io\h, đe me\ [a\ kăl kơ bơ ngơ\t tru\h tơ drong vei tơ no\ hơ kâu jăn, sa tôm kơ chơ\t bek ‘lơ\ng vă hơ to\k jơ hngơ\m pran.

 

- Găh tơ drong vei tơ no\, dang ei lơ me\ [a\ oei đei glăi mư\h kru\h tơ no\ ăn kơ hơ io\h de#h hnang. Mă tơ pă ‘no\h hơ kâu đe hơ io\h ư\h kơ lei lăi bơ ngai ‘lo\. Hơ io\h gô [o#h to\ păng tơ ngie\t hre\nh hlo\h. Hơ io\h ‘no\h ngơ\r yua thoi no\h tơ dăh tơ hru\k hơ băn ao ăn kơ hơ io\h lơ de#h hnang, đak pơ u\h gô mơ\t hơ drơ\k dơ\ng lơ\m hơ kâu pơm ăn j^ tơ so\h, pơ lo\. Hơ ‘yu\ih ku\m jing tơ drong hiôk vă kơ yo\ng j^ iung pơm ăn dôm tơ drong j^ tơ\ hơ kar. Me\ [a\ athei tơ hru\k ăn kơ kon lơ ao hơ tăng tơ pl^h yua kơ lăp hru\k 2,3 blăh ao hơ [ơ\l. Mư\h hơ io\h to\ hơ kâu plơ\ih [ơk ao lăp hăm hơ yu\h to\ tơ\ ‘ngoăih ku\m nhen tơ drong pơ ngôi kơ dâu đơ\ng hơ io\h.

 

-Vei tơ no\ ư\h kơ s^ ‘ne\ kơ gan tơ tum hơ rao păng ư\h kơ ăn hơ io\h le\ch tơ\ ‘ngoăih o#h. Athei tơ hum hơ rao mă rơ go\h rim năr [ơ\t ‘năr tơ no\ hlo\h. Athei ăn hơ io\h le\ch tơ\ ‘ngoăih lơ\m dang đơ\ng 8-930 pơ gê păng 330-5jơ kơ sơ\.

 

- Găh tơ drong tep: Hơ io\h đa drot hu\t đ^ khăn mư\h tep kơ na [ônh kơ [ơm kơ ngie\t, kơ l^h thoi no\h me\ [a\ athei tơ hru\k kơ loăi ao hơ băn kơ tă ăn kơ hơ io\h. Hăm nge ‘nao rơ ne\h, ‘ne\ kơ tơ yơ\l môk mư\h tep yua kơ kơ\l ‘no\h j^ an^h tơ le\ch hlo\h 80% hơ yu\h tơ\ hơ kâu. Tơ dăh hơ yu\h tơ\ kơ\l to\k de#h hnang [ônh kơ [ơm kơ ne# tru\h tơ\ ‘ngok.

 

- Lơ\m pơ yan tơ ngie\t, me\ [a\ athei ăn hơ io\h so\ng sa tôm kơ chơ\t bek. ‘Ngoăih kơ por, chao, ‘nhe\m, ka, kơ tăp ie\r bip, đak to\h athei hơ to\k ăn hơ io\h sa plei ‘long păng tơ mam đei lơ vitamin C. Mă loi ‘no\h j^, lơ\m khei ‘năr âu kăl kơ ba hơ io\h năm [et bơ\ng tôm, [lep năr dôm kơ loăi pơ gang vaccine lơ\m tơ drong jang [et bơ\ng.

Thuem: Tơ blơ\

Tags:

Viết bình luận

TIN CÙNG CHUYÊN MỤC