VOV4.Bahnar -J^ tơ so\h ‘no\h j^ 1 lơ\m dôm tơ drong j^ găh trong dui jơ hngơ\m đoa tơ [ơ\p, mă loi ‘no\h j^ kơ plăh khei ‘năr tơ pl^h pơ yan. J^ đei kơ so# bơ ngai j^ lơ\m tơ pôl tôch kơ lơ, mă loi ‘no\h j^ hơ ioh tam tru\h 5 sơ năm yua kơ jơ hngơ\m pran tơ jră pơ rang oei ư\h kơ ke\. J^ tơ so\h tơ\ hơ io\h ie\ tơ dăh ư\h kơ đei băt hro#ih păng hơ met ư\h kơ [lep trong gô [ơm ư\h kơ ‘lơ\ng t^h tru\h tơ drong t^h vơ\ hơ kâu jăn, đon hơ gei đơ\ng hơ io\h.

Đơ\ng khei 8 tru\h dang ei, khoa hơ met hơ io\h j^, hnam pơ gang đa khoa pơ lei tơm Buôn Ma Thuột hơ nơ\ng sơng io\k hơ io\h j^ tơ so\h tru\h hơ met j^. Lăp lơ\m 2 khei hlôi đei tru\h 750 ‘nu hơ io\h athei [^ch tơ\ hnam pơ gang.  

Mo\ Nông Thị Tâm oei tơ\ xăh Cư Mốt, apu\ng Ea H’Leo, Dak Lak ba kon năm tơ\ khoa hơ met hơ io\h j^, hnam pơ gang đa khoa pơ lei tơm Buôn Ma Thuột vă hơ met j^ tơ so\h j^ hơ lơ\k dơ\ng. Mo\ Nông Thị Tâm tơ roi tơ băt: “Mon hie\n, yu\h păng hơ nơ\k. ‘Nâu j^ ‘măng mă 2 mon [^ch tơ\ hnam pơ gang. {ak si akhan mon j^ tơ so\h. Mư\h đei j^ mon ư\h kơ gơ\h so\ng sa kiơ. {ơ\t yu\h ‘no\h to\, tơ tơ\ đ^ hơ kâu”.

Lơ\m kơ so# lơ hơ io\h j^ tơ so\h to\k bo\k hơ met tơ\ khoa, đei lơ bơ ngai u\nh hnam chă hơ met kơ d^h tơ\ hnam mă lei ư\h kơ klăih păng [^ch tơ\ hnam pơ gang [ơ\t j^ đ^ de#h bơ\ih. Mon Lê Võ Quỳnh Anh (10 khei) oei tơ\ phường Tân Lợi, pơ lei tơm Buôn Ma Thuột năm tơ\ hnam pơ gang [ơ\t mă yu\h de#h, dui jơ hngơ\m mơ gre\k mơ gro\k, chhơ chho\m kơ tơ\h. Me\ mon tơ roi tơ băt: “Hlo\h 1 khei kơ âu mon đoa hie\n, dui jơ hngơ\m mơ gre\k mơ gro\k, gơ măng ư\h kơ gơ\h tep, nhơ\m lơ. U|nh hnam hlôi ba mon năm khăm lơ an^h, huch pơ gang kơ liêu kơ tang mă lei ư\h kơ đei [o#h klăih kơ j^ ‘mơ\i.”

{ak si chuyên khoa I Cao Hoàng Phong, kơ dră khoa hơ met hơ io\h j^, tơ roi tơ băt: lơ\m khei ‘năr tơ pl^h pơ yan, ‘năr tơ ‘ngie\t ‘no\h hơ io\h [ônh kơ đei j^ tơ so\h: “Pơ tơm đơ\ng blu\ng jăl 3 ‘no\h bơ ngai j^ đei j^ găh tơ drong dui jơ hngơ\m [6ch tơ\ hnam pơ gang tôch kơ lơ, lơ\m no\h j^ tơ so\h to\k lơ. Dôm tơ drong tơm hơ nhăk tru\h tơ drong ‘nâu ‘no\h: mă mônh ‘no\h j^ yua đơ\ng tơ drong tơ pl^h đơ\ng hơ yu\h to\, ‘mi lơ. Mă 2 ‘no\h j^ sơ năm păng hơ kâu jăn đơ\ng hơ io\h. Mă 3 ‘no\h tơ drong hlo#h vao vei lăng hơ io\h đơ\ng đe me\ [a\ oei tam mă gan hlo#h vao lơ. Mă 4 ‘no\h j^ 1,2 u\nh hnam tam mă đei jơ rơ vơn vei lăng rong ‘me ‘lơ\ng ăn hơ io\h kơ na hơ io\h [ônh kơ đei j^.’

Tơ drong j^ đoa tơ [ơ\p đơ\ng j^ tơ so\h tơ\ hơ io\h ‘no\h j^ yu\h, dui jơ hngơ\m mơ mat , rơ mơ\n, ư\h kơ lu\ so\ng sa… {o#h hơ dăh bă kơ băt j^ tơ so\h hăm dôm tơ drong j^ pơ lo\ yu\h nai ‘no\h j^ hơ io\h dui jơ hngơ\m hre\nh [iơ\ kơ hmă, dui jơ hngơ\m mơ gre\k mơ gro\k. Tơ dăh ư\h kơ đei băt păng hơ met tơ tom, j^ đei hơ mơt kơ [o#h dôm tơ drong j^ krê hơ mơt nhen pơ ôr tơ so\h, pơ chu\ng pham, j^ ‘ngok, đu\h tơ\ tơ so\h… De#h hlo\h gô dui jơ hngơ\m ư\h kơ gơ\h, hơ nhăk tru\h lôch hơ chăng. 

Vă tang găn j^ tơ so\h, [ak si Cao Hoàng Phong pơ tho tơ tă: “Ăn hơ io\h so\ng sa tôm kơ chơ\t bek, vei tơ no\ mư\h ‘năr tơ ngie\t. Mư\h hơ io\h đei [o#h yu\h, hie\n de#h ‘no\h kăl kơ ba hơ io\h năm tơ\ hnam pơ gang vă khăm păng đei pơ tho hơ met [lep trong. Ư|h kơ gơ\h chă răt pơ gang hơ met kơ d^h tơ\ hnam, yua kơ mư\h đei [o#h j^ de#h mă ư\h kơ đei kơ\p kư\u tơ tom ‘no\h gô hơ nhăk dôm tơ drong hiong răm.”

‘Ngoăih kơ ‘no\h, đe me\ [a\ kăl kơ băt tru\h ba hơ io\h năm [et bơ\ng dôm kơ loăi pơ gang vắc xin tôm kơ liêu păng [lep năr; ăn hơ io\h mo\m me\ pơ đ^ lơ\m 6 khei. Dro\ kăn oei hơ năp athei vei lăng nge pơ ‘lơ\ng, tang găn tơ drong j^ tơ so\h tơ\ nge ‘nao rơ ne\h.

J^ tơ so\h tơ\ hơ io\h ‘no\h j^ tơ drong j^ đoa tơ [ơ\p păng [ônh kơ j^ hơ lơ\k hơ le. Mư\h hơ io\h đei j^, me\ [a\ ư\h kơ gơ\h chă hơ met kơ d^h tơ\ hnam yua kơ mư\h j^ ư\h kơ đei hơ met [lep trong ‘no\h hơ mơt kơ lơn pơ gang, tơ jră pơ gang ‘no\h j^ tôch kơ lơ. Mư\h j^ hơ lơ\k hơ le lơ ‘măng gô pơm ư\h kơ ‘lơ\ng tru\h tơ drong t^h vơ\ păng đon hơ gei đơ\ng hơ io\h.

Thuem tơ blơ\