Virus Covid-19 mă đơ̆ng kơ loăi virus ‘nao mă lei sư đei trong tơ pŏh vă lei lăi hăm dôm kơ loăi virus adrol ki, tơ drong phă ƀiơ̆ đơ̆ng sư ‘nŏh tơ pŏh roi hrĕnh păng găn tôch hơ nat. Kiơ̆ ƀak si Lê Quốc Hùng – Kơ dră chĕp kơ̆l khoa jĭ nhiệt đới, Hnam pơ gang Chợ Rẫy, virus Covid-19 đơ̆ng rŏng kơ mât lơ̆m hơ lŏng sư mât lơ̆m dôm tê̆ ƀao pơ ‘ngơk, đang kơ ‘nŏh chek lar đei kơ hrĕng tŏ virus nai. Kơ loăi virus âu chek lar tôch ƀônh păng phă hŭt tê̆ ƀao, păr lĕch tơ̆ ‘ngoăih, 1 pôm pơ rang jĭ păr mât lơ̆m 1 pôm tê̆ ƀao ‘nao, tơ drong ‘nâu đei hơ lơ̆k hơ le lơ ‘măng păng roi đunh roi lơ lơ̆m hơ kâu. 

Khei ‘năr âu oei krao ‘nŏh khei ‘năr u jĭ, bơ ngai đei virus ưh kơ băt kiơ kơ na ưh kơ băt kơ dih kâu đei jĭ dăh mă ưh ‘năi. Mă lei lơ̆m khei ‘năr âu virus đĭ gơ̆h păr tơ pŏh tơ̆ bơ ngai nai bơih, ‘nâu jĭ tơ drong tôch krê. 

- Jơ năr arih đơ̆ng virus

Virus tơ̆ ‘ngoăih arih truh 3 jơ, tơ klep tơ̆ hla ar arih truh 1 năr păng 3 năr tơ̆ pơ sei. Yoa thoi nŏh athei hơ nơ̆ng vei lăng rơ gŏh tơ mam yoa kŭm nhen cham char arih xa. Athei băt, hăm cham char rơ gŏh, bơ̆n gơ̆h găn ƀiơ̆ pơ rang jĭ tơ pŏh.

Tơ pă tơ̆ yăn âu, hăm hơ yuh tŏ kơ đeh, ‘ngôm hơ yuih ‘nŏh virus arih đunh ƀiơ̆ mă loi ‘nŏh tơ̆ hnam đa yoa kơ măy tơ ngiĕt. Tơ̆ anih tŏ, đei tŏ pơ chrang ang hơ dăh păng rơ hơi hiôk ‘nŏh sư gơ̆h găn ƀiơ̆ virus tơ pŏh. Yoa thoi nŏh athei tơ rĕk truh tơ drong hơ met rơ gŏh anih oei, cham char jŭm dăr. 

- Virus ưh đei tơ pŏh mât lơ̆m hơ kar ưh đei jĭ rơ ka

Mưh chă pel ƀơm pơ rang jĭ, athei ôp ti mă rơ gŏh hăm sơ ƀŏng. Mưh tơ̆ hơ kâu đei rơ ka ‘nŏh lê̆ năm truh tơ̆ dôm tơ ring đei jĭ dăh mă tơ ƀâp hăm bơ ngai jĭ, hơ nơ̆ng ôp hơ met tơ ‘ngiơ̆h jâng, ti vă găn lê̆ pơ rang jĭ mât lơ̆m hơ kâu. 

Vă huei pơm ăn virus tơ pŏh lơ̆m tơ drong tang găn jĭ Covid-19, kŭm hăm pơm kiơ̆ ‘lơ̆ng nơ̆r tơ băt 5k đơ̆ng Anih tơm vei lăng jang pơ gang, mih ma duch nă athei băt, mưh ôp ti athei ôp tŏ sĕt hlŏh ‘nŏh 20 giây, pơ pu mă brĕ tơ̆ hơ hlâu ti, ‘nâu jĭ 1 lơ̆m dôm trong vă pơ lôch hŭt đĭ virus. Sơ ƀŏng gơ̆h pơm pơ chăh kơ đŏh lipid đơ̆ng virus, hlŏh kơ ‘nŏh dơ̆ng, hăm hơ yuh ‘năr tŏ ‘nŏh pơ rang jĭ arih tôch mơ mat. Yoa thoi nŏh mih ma duch nă păng bôl boăl gơ̆h iŏk yoa đak tŏ vă ôp ti păng athei ôp hăm sơ ƀŏng hai. 1, 2 kơ loăi tơ mam đei nồng đô̆ kôn đơ̆ng 65% gơ̆h pơm pơ chăh hơ kar virus ‘năi, mă loi jĭ dôm kơ loăi kơ chơ̆t ôp, pruih pơ rang jĭ sĭt kơ tang, gơ̆h kĕ pơ lôch virus nhen thoi ‘mĕh vă ‘năi.

Dơ̆ng: Tơ blơ̆