VOV4.Bahnar - Bơngai K’ho lăng tơg^t kơ găr [a, hơ[o... păng dôm hơdre\ch 'long pơtăm nai đei jơmu\l choh jang tơ\ tơring teh dơnưp 'lơ\ng. Kon pơlei akhan, rim hơdre\ch 'long pơtăm adoi tơguăt hăm yang hơpang. Pơtih nhen, tơm [a noh đei yang hri, hơ[o noh đei yang Oih pơgơ\r vei vă 'long pơtăm gơh đei chêk yua lơ ăn tơ 'ngla jang... Yuơ noh, Tơdrong et jur choh choi đei kon pơlei pơgơ\r vă pôk bơnê kơ yang hơpang hlôi pring vei, hơ 'nhăk ăn tơdrong pơyua lơ\m chă pơm jang.

Xơ\ ki, ăh tơdrong erih kơdâu xơlăh xơlang tơ\ âu tơ\ to, bơngai K’ho hơnơ\ng rơih ăn kơ po anih teh tơmăng, tơje# đak glung, ưh gan đei ‘long tih vă muih choh pơm mir... Bơngai chong ‘nhe\t, muih teh noh kră pơlei, bơngai mă kon pơlei lui yom. Ăh tơring teh đei rơih, noh đe xư pơtơm pơgơ\r xoi tơbeh vă tơdrong muih choh mir ôr hơmet ăn pơyan jơmu\l pơtăm nhen: rei găr tôl, găr plui, jơmu\l [a hơ[o... Kră pơlei tang măt ăn kon pơlei aping yang hơpang axong ăn tơring teh âu, rim tơdrong rei pơtăm tơ\ teh ưh đei [ơm xem bri brăh xa pơrăm, yang plenh bơnat axong to# ‘mi kial xơđơ\ng vă rei pơtăm ưh đei kro honh jô...

Adrol kơ rei pơtăm găr hơdre\ch, bơngai K’ho kơchăng tơnăp, đe xư gô rei găr plui, găr tôl adrol vă lăng tơring teh âu hăm giơ\ng ‘lơ\ng ưh, ăh tơm tôl plui đăh hon giơ\ng ‘lơ\ng noh đe pe\ tơ ‘mơ\ng vă pai xa ăh ‘năr xoi tơbeh jơmu\l pơtăm [a hơ[o. Đơ\ng ro\ng kơ rơih đei tơring teh giơ\ng vă pơtăm, kon pơlei gô pơgơ\r xoi tơbeh kép, noh jing xoi tơbeh choh ‘nhe\t [a hơ[o/ Ăh [a xrôk tơ\ mir, hơ[o pơtơm chôh kơtue\n plei noh đe gô hơmet ăn pơyan io\k yua. Pơyan io\k yua noh jing pơyan kăp g^t hloh hăm bơngai K’ho.

Vă găr hơdre\ch đei rei pơtăm tơ\ mir, bơngai K’ho lăng tơg^t ăn tơdrong hơmet teh. Kră pơlei Long Đinh Ha Brong tơ\ thôn Dà Mpao, xăh Dà Dờng, apu\ng  Lâm Hà, dêh char Lâm Đồng ăn tơbăt: Pơyan jang xa kơ bơngai K’ho đei pơtơm ăh blu\ng khei 3 rim xơnăm, đơ\ng ro\ng kơ noh gô hơmet ăn xoi tơbeh kép (dang et xoi choh ‘nhe\t ăn mir [a). Tơmam xa ‘măn lơ\m et xoi hơmet rei pơtăm păng et kép noh jing dôm tơmam đei pơtăm lơ\m mir nhen ‘nhot tôl, plui, tơyăn; ‘nhe\m noh đei ‘nhe\m ier, bip mă hăt noh ‘măn pơtih đe\ch hăm tơdrong ‘meh pơyan rei pơtăm gô pơyua lơ ăn unh hnam duh nhen ăn kon pơlei: “Yă [ok dơnơm nhôn hơnơ\ng pơgơ\r et xoi jur choh choi ăh blu\ng khei 3 rim xơnăm, đơ\ng ro\ng kơ noh truh ăh khei [a xrôk tơ\ mir noh gô pơgơ\r et kép “noh jing et jur choh ‘nhe\t ăn ‘long pơtăm” vă hơmet ăn pơyan kăt yua…Tơmam xa đei hơmet ăn 2 tơdrong et xoi âu noh ‘nhot păng ier bip, mă kăl noh tơmam mă kơdih po jang đei”.       

Đơ\ng ro\ng keh đang 2 tơdrong et xoi kăp g^t jur choh choi, kon pơlei hơlen kơjăp mir [a kơ po, ưh kơ đei le# kon xem bri brăh chă pơrăm ‘long pơtăm, hơmet ăn pơyan kăt yua. Hrei âu, lơ\m tơdrong choh jang xa kiơ\ trong ‘nao, kon pơlei K’ho đei trong jang rơgei hloh, hlôi băt io\k yua khao ho\k kih thuơ\t lơ\m choh pơtăm, pơyua lơ găh mu\k drăm. Mă tơdrong pơm jang roi năr roi đei hơto\k, mă lei um ai ‘lơ\ng ro\ lơ\m tơdrong et jur choh choi xơ\ kơ bơngai K’ho duh ưh lai hiơt. Kră pơlei Long Đinh Ha Brong tơroi: Dang ei, tơ\ minh [ar pơlei pơla, um ai ‘lơ\ng ro\ âu oei đei răk vei hăm tơdrong vă pơtho akhan kon xâu vei răk tơ[ăk mong um ai joh ayo\ ‘lơ\ng ro\ mă yă [ok pơxư\ ăn: “Yă [ok xơ\ akhan, [a tơ\ mir athei ‘nhăk ba tơ\ hnam, thoi noh mă gơh ph^ tơto\ đunh đai... pơtih nhen unh hnam đei yua 100, 200 hơkă [a, hơ[o noh athei pơgơ\r et pôk bơnê ăn kơ yang hơpang hlôi pring vei mir [a. Mưh unh hnam ke\ đei noh [uh kơpô, nhu\ng, ier, pơdreh ch^ng chêng hri hơxuang, ke\ đei vă pơhlai pơxo# jơhngơ\m đon dih băl... Dang ei, kon pơlei pă đei [uh kơpô bơih mă pơgơ\r et pôk bơnê ie\ đe\ch, mă kăl noh vă mong răk... noh jing tơdrong juăt jue kăp g^t mă yă [ok pơxư\ bơ\n athei vei răk ling lang”.

          Ăh pơyan truh ja#p pơlei pơla K’ho tơ\ tơring pơbăh Tây Nguyên duh jing khei năr ăh rim tơnuh unh hnam rôm kơ kon pơlei hơmet pơgơ\r et xa jang xa đei.

            Kiơ\ kơ xơnăm đei yua lơ dăh mă to\ xe\t, rim unh hnam gô pơgơ\r et xa kơdih tơ\ hnam dăh mă hơko\p et xa atu\m hăm lơ unh hnam. Tơdrong et xa đei yua pơyan jang noh vă pơkăp tơdrong jang kơ minh xơnăm jang đei dôm yơ, păng hơmet ăn minh pơyan jang ‘nao. Kiơ\ tơdrong et xa jang đei gô tơgop tơguăt đon bơnôh pơlei pơla lơ\m tơdrong erih. Atu\m hăm noh, dôm bơngai ‘lo\ xơnăm lơ\m unh hnam dăh mă đe kră pơlei pơtho akhan kon xâu, pơlei pơla athei vei răk tơ[ăk mong kơjă joh ayo\ kăp g^t ‘lơ\ng ro\ kơ hơdrung hơdre\ch po kơdih.

Lan chih păng rapor