VOV4.Bahnar - Et xo\ng [a ‘nao noh et kơ [a ‘nao đei hơto\k tơ\ xum. Kon pơlei K’ho Srê et xa yuơ pơyan jang đei yua lơ, đe ye\t pơgơ\r et xa vă pôk bơnê kơ Yang hlôi prơng tơgu\m ăn minh xơnăm ‘mi kial xơđơ\ng, kon pơlei đei măh [a xo\ng erih prăt xơnăm. ‘Nâu duh jing ‘măng vă kon pơlei chă ako\m pơxuh pơchơt đơ\ng ro\ng kơ dôm khei năr pơm jang hrat hr^n.

Et xo\ng [a ‘nao noh [enh kơ đon lui kơ yang đơ\ng kon pơlei K’ho. Kon pơlei kơche\ng, lơ\m tơdrong erih kon bơngai đei lơ yang hơpang nhen yang đak, yang kông, yang unh... hơnơ\ng hơyak kiơ\ pơlei pơla vă tơgu\m prơng. Nge# nhơ\n K’Bes oei tơ\ thôn Bồ Liêng, th^ tra#n Đinh Văn, apu\ng Lâm Hà ăn tơbăt: “Pơgơ\r et xo\ng [a ‘nao vă pôk bơnê kơ yang hơpang hlôi răk vei păng axong ăn pơyan jang đei yua lơ. Bơnê kơ plenh teh axong ăn phe [a vă unh hnam, pơlei pơla gơh ph^ tơto\ dơno\ ‘lơ\ng păng apinh ăn pơyan jang ‘nao ph^ tơto\ dơno\ hloh”.

Et xo\ng [a ‘nao hơnơ\ng đei kon pơlei K’ho pơgơ\r đơ\ng khei 11 truh tong ane# khei mônh âm lịch, đơ\ng ro\ng kơ kăt [a mir adrol âu ki, dang ei noh đơ\ng ro\ng kơ pơyan cà phê. Et xa gơh pơgơ\r lơ\m unh hnam, lơ\m kơtum kơto\ng dăh mă lơ\m pơlei. Mă blu\ng noh, kon pơlei rơih mir pơgar giơ\ng hloh, xoi tơbeh apinh xơng yang hri vih tơ\ hnam. Đơ\ng ro\ng kơ noh rim bơngai atu\m kăt [a, hơ um mă rơgoh păng tăh lơ\m xum. Pơtoi kơ noh pơgơ\r et tơm đei rơ ông rơ ang chot hơ iă tơ\ hnam kơjing kơ unh hnam dăh mă hnam hơku\m kơ pơlei pơla.

Minh tơdrong mă ưh kơ gơh kơ[ah lơ\m Et xo\ng [a ‘nao noh khôi pơm gơ\ng. Tơdrong mă âu yuơ khul dro\ nglo jang (drăkăn ưh kơ gơh vang jang ôh). Đang kơ noh hơmet ching chêng, ge tơdrô, 2 to\ ier, kơđum tơmam xa, chơmei, kong, minh jop [a păng tơm [a... Kon pơlei atu\m băl hơmet phe tơyông, [uh nhu\ng, ier... pơvih pai xa.

Ăh pơgơ\r xoi tơbeh, kră pơlei tang măt ăn kon pơlei apinh Yang hơpang, apinh yang hri (Yàng Kòi) vih ako\m atu\m hăm kon pơlei. Nge# nhơ\n K’Ken, oei tơ\ xăh Tân Văn, apu\ng Lâm Hà ăn tơbăt: dôm tơdrong kăl kơ xoi tơbeh đei hơmet tơnăp păng graxia: “Adrol hloh noh ba xơkat krao apinh. Xơkat noh nơ\r kơđeh đe\ch. Oei krao apinh noh kơjung hloh, pho\ pơdui pơhlom đơ\ng 10 truh 12 pơn^t hloi”.

Hăm tơdrong ako\m đơ\ng tôm kon pơlei, pơjâu xoi tơbeh xơkat (rách Yàng): “ ‘Năr âu kon apinh plenh teh bơ\ng pang vă pơgơ\r et xo\ng [a ‘nao. “meh vă yang hơpang hơnơ\ng oei lơ\m hnam kon, axong ăn unh hnam kon phe [a [enh xum, tơdrong erih ph^ tơto\. Apinh yang hri, yang bri ‘năr âu viht ơ\ âu atu\m et xa hăm unh hnam kon”.

Pơtoi kơ noh krao apinh:

Ơ hơ, inh pơtăm [a na, inh ra peh [a mir.

Tơđăh pơda, rơ dje [a. {a lơ\m na, [a tơ\ mir kông

{a le\ch rơ dje, [a chôh pơkao. {a xo# hăm plenh, [a jenh hăm teh.

Inh rei pơtăm tơ\ kông krang, [a ne\ kơ rơi huăng.

‘Nâulăng dôm hơcho# [a [enh găr hơpôm. {a kơ Ka Măng tơ\ pơlei Lạch, [a kơ  K’Klac tơ\ Tơm Bồ, tơ\ Păng Dung đei [a kơ K’Pít, K’Pô, tơ\ Phi Tô đei [a kơ K’Klac, K’Klơr, tơ\ M’nơr đei [a kơ  K’Ke.

Đơ\ng ro\ng kơ xơkat păng krao apinh đơ\ng kră pơlei, khul tơdăm atu\m tôn ching chêng xo# hơ\k. Oei khul hơdruh noh che\p ti hơxuang buang buây tăp dăr gơ\ng. Hrâu atu\m kơmâu brê, kok, găm, dreng pơtih ăn kơmâu plenh teh, pơtih ăn tơdrong erih ato\k tơ iung. Ge tơdrô păng tơmam xa đơ\ng rim unh hnam ‘nhăk pơtruh, pơlei pơla atu\m et xa, atu\m hri hơxuang, tôn ching chêng, pơgơ\r dôm tơdrong pơxuh pơchơt kră xơ\ truh kơmăng hloi. {ơ\t jơmu\l unh ngach, tơdrô hlôi xap, rim bơngai pơdơh păng tơdrong et xo\ng [a ‘nao kơ kon pơlei K’ho Sre jơh tôch. Dôm năr đơ\ng ro\ng kơ noh, kon pơlei atu\m năm et xa hơ iă tơ\ rim unh hnam.

Dang ei, tơdrong jang chu\n đơ\ng kon pơlei pă đei gơnơm lơ lơ\m ‘mi kial. Kon pơlei băt chă yua tơdrong rơgei khoa ho\k kih thuơ\t lơ\m choh jang păng vei lăng tơmam pơtăm, đei yua xơđơ\ng hloh, mă lei et xo\ng [a ‘nao ưh kơ đei pơgơ\r hơnơ\ng nhen adrol ki. {ok K’Thế, Pho\ kơdră Anih joh ayo\ apu\ng Lâm Hà ăn tơbăt: Et xo\ng [a ‘nao dang ei jing minh tơdrong et xa pă đei graxia nhen xơ\ nơih, mă jing ‘măng vă kon pơlei ako\m pơchơt et xa hri hơxuang đơ\ng ro\ng kơ khei năr jang hrat, duh jing trong vă tơ iung um ru\p ‘lơ\ng ro\ lơ\m joh ayo\ juăt jue kră xơ\: “Dang ei đei tơdrong tơgu\m đơ\ng Đảng păng teh đak chă pơgơ\r et xo\ng [a ‘nao tơ\ minh [ar tơring kơ dêh char Lâm Đồng, pơtih nhen 1 xơnăm minh ‘măng pơgơ\r tơ\ apu\ng Lâm Hà, vă vih tơbang et xo\ng [a ‘nao kơ tơpôl kon pơlei K’ Ho Sre, kon pơlei Mạ. Păng apu\ng adoi răk vei tơdrong et xoi âu, noh jing tơdrong ‘lơ\ng hơ iă kăl đei vei răk tơ[ăk mong lơ\m joha yo\ kon kông tơ\ tơring”.

Hăm tơdrong kăp g^t vei răk joh ayo\, tơguăt hăm tơpôl, et xo\ng [a ‘nao kơ kon pơlei K’ho hlôi đei hơmet lơ\m Lêh ako\m cà phê ‘măng mă 6 păng pơlong tôn ching chêng Tây Nguyên xơnăm 2017 ‘nao đei pơgơ\r tơ\ dêh char Dak Lak,  tơbang dôm tơdrong kăp g^t truh hăm tơmoi ataih je#, atu\m hăm noh hơvơn rim bơngai atu\m jơhngơ\m vang vei răk tơ[ăk mong um ai joh ayo\ Tây Nguyên.

Lan chih păng rapor