VOV4.Bahnar - Oei tơ\ tơ ring đei hlo\h 1 puăt kơ so# kon pơ lei ‘no\h j^ bơ ngai kon kông, tơ drong ar^h sa mu\k drăm oei lơ mơ mat tat, lơ sơ năm âu ki, Hnam pơ gang xăh Dur KMăn, apu\ng Krông Ana, de#h char Dak Lak, ling lang hơ drin lơ\m tơ drong jang vei lăng jơ hngơ\m jăn kon pơ lei, tơ gop tơ pl^h ‘lơ\ng tơ drong ar^h sa ăn kon pơ lei.

Hơ tăih kơ an^h kơ drơ\m apu\ng Krông Ana dang 10km, Hnam pơ gang xăh Dur KMăn đơ\ng sơ\ bơ\ih hlôi jing an^h khăm hơ met j^ joăt joe đơ\ng kon pơ lei kơ rim hơ dre\ch hơ dru\ng. Xăh Dur KMăn đei 7 to\ pơ lei, lơ\m no\h đei 4 pơ lei kơ bơ ngai kon kông kơ tă an^h. Kon pơ lei ar^h sa găh lơ pơ mơ\ng lơ\m cho\h jang sa, kơ so# u\nh hnam dơ nu\h hin đei hlo\h 20%. Tơ drong ar^h sa mơ mat tat.

Hơ drol sơ\, mư\h đei j^, kon pơ lei pơm kiơ\ soi sơ măih kiơ\ tơ drong joăt. Dro\ kăn đoa rơ ne\h kon tơ\ hnam mă ư\h kơ đei tơ drong tơ gu\m đơ\ng kang [o# jang pơ gang. Tơ\ hơ năp tơ drong ‘nâu, khu\l kang [o# jang pơ gang kơ Hnam pơ gang xăh Dur KMăn păng bơ ngai jang tơ gu\m găh pơ gang kơ pơ lei hơ nơ\ng năm ngôi tơ\ rim u\nh hnam, tơ roi tơ băt, pơ tho ăn kơ kon pơ lei trong vei lăng jơ hngơ\m jăn. Ku\m hăm tơ drong hơ to\k tơ iung mu\k drăm tơ pôl, đon hlo#h vao đơ\ng kon pơ lei [rư\ [rư\ đei hơ to\k ‘lơ\ng. Dôm tơ drong joăt so ư\h kơ ‘lơ\ng dar de\h đei hu\t le#. Kon pơ lei hlôi năm tru\h tơ\ hnam pơ gang xăh mư\h chă j^ pơ lo\. Tơ drong rơ ne\h kon tơ\ hnam tơ jur hloi. Sơ năm 2015 păng 6 khei blu\ng sơ năm 2016, kơ so# dro\ kăn rơ ne\h kon tơ\ hnam pơ gang xăh đei hlo\h 97%, kơ so# dro\ kăn hơ năp đei khăm tôm lơ\m 9 khei đei hlo\h 80%.

O|h H’Luyn H’Mok, oei tơ\ plei Krang, đei klo chơ ba năm tơ\ hnam pơ gang xăh Dur KMăn vă khăm nge lơ\m klak, tơ roi: “O|h năm tơ\ âu khăm 2 khei 1 ‘măng. Đe kang [o# jang pơ gang tơ\ âu tôch kơ tơ năp”.  

Hơ dai hăm tơ drong jang khăm hơ met j^ ăn kơ kon pơ lei tơ\ hnam pơ gang xăh, tơ drong jang khăm hơ met j^ tơ\ tơ pôl ku\m đei kang [o# jang pơ gang tơ\ Dur KMăn lăng kăl. Nhen hăm [ok Y L’hút Enuôl (86 sơ năm) oei tơ\ plei Dur 1, đei jo po, đei j^ pơ ôr jơ\ng dơ\ng kơ na tơ drong nơ năm v^h vơ\t tôch kơ mơ mat. Hnam pơ gang xăh hlôi ăn kang [o# hơ nơ\ng năm ngôi ap^nh jet gia, khăm j^ ăn kơ [ok. Mo\ H’Lui Niê, kon dro\ kăn [ok Y LHút Enuôl, tơ roi tơ băt: “{ar pêng khei âu đ^ pơ suơ\t pơ soăt, j^ jăn lơ, ưh kơ [lo\k kiơ bơ\ih. Tơ\ hnam pơ gang xăh đe sư bơ ngơ\t tru\h lơ de#h. {ơ\t lăp năm tơ\ hnam ap^nh jet gia pơ ma dơ nu\h hăm [ok”. 

Tơ roi găh tơ drong jang vei lăng jơ hngơ\m jăn ăn kơ kon pơ lei lơ\m tơ ring. Y sĩ Võ Hương, Kơ dră vei lăng hnam pơ gang xăh Dur KMăn tơ roi tơ băt: “ Tơ drong jang khăm hơ met j^ tơ\ âu đei 2 trong. Mă mônh ‘no\h khăm tơ\ hnam pơ gang. Mă 2 ‘no\h khăm tơ\ u\nh hnam ăn kơ dôm bơ ngai ‘no\h j^ bơ ngai kon kông đei tơ drong ar^h sa mơ mat tat nhen u\nh hnam oei sa hơ dro#, bơ ngai jo jăn, bơ ngai đei j^ ăl ư\h kơ gơ\h nơ năm v^h vơ\t ‘no\h hnam pơ gang xăh gô pơm hla ar ch^h hơ năn, tơ le\ch jang khăm hơ nơ\ng dăh mă ư\h kơ ê mư\h bơ ngai j^ đei ‘me\h vă”.  

Dôm tơ drong hơ drin đơ\ng đe kang [o# jang pơ gang tơ\ tơ ring hlôi tơ gop tơ gu\m xăh Dur KMăn lơ sơ năm hloi ư\h kơ đei [o#h pơ rang j^ t^h.   

Oei tơ\ tơ ring să, kơ so# măt kon pơ lei lơ, trong nơ năm mơ mat, păng đei lơ bơ ngai kon kông dơ\ng, kơ na rim đe kang [o# jang pơ gang tơ\ Dur KMăn kăl athei hơ drin lơ hlo\h dơ\ng vă jang ‘lơ\ng tơ drong jang vei lăng jơ hngơ\m jăn kon pơ lei. Kiơ\ kơ y sĩ Võ Hương, hnam pơ gang xăh Dur KMăn gô hơ nơ\ng hơ to\k loi dơ\ng tơ roi tơ băt, hơ to\k ‘lơ\ng đon hlo#h vao đơ\ng kon pơ lei lơ\m rim tơ drong jang: tang găn rơ ne\h kon lơ, tang găn hơ ke\ hơ kong tơ\ hơ io\h, pơm rơ go\h cham char, rơ go\h hơ kâu jăn… Hơ dai hăm ‘no\h, krao hơ vơn kon pơ lei hơ drin vang răt [ao hiêm pơ gang, hơ to\k io\k yua ‘lơ\ng lơ\m tơ drong jang khăm hơ met j^ hăm y học cổ truyền…, pơm lăp hăm tơ drong ‘me\h vă vei lăng jơ hngơ\m jăn roi ‘năr roi lơ đơ\ng kon pơ lei.  

Thuem tơ blơ\