VOV4.Bahnar - Lơ\m tơ drong arih xa kơ bơ ngai K’Ho pơ ma hơ dro# păng kon pơ lei dôm hơ dre\ch kon kông tơ\ hơ bon kông Trường Sơn Tây Nguyên pơ ma atu\m đơ\ng sơ\, hơ kăt j^ tơ mam yoa ưh đei tơ pleh păng ưh đei th^u lơ\m tơ drong arih xa rim năr, jing tơ drong juăt ‘lơ\ng hơ iă kơ bơ ngai K’Ho.
Adrol sơ\, bơ ngai K’Ho arih xa hăm tơ drong jang [a đak păng jang mir roh. Hơ kăt j^ tơ mam yoa ưh đei th^u hăm kon pơ lei mưh năm chu\n, năm mir. Kiơ\ kră pơ lei K’Tếu tơ\ plei Duệ, xăh Đinh Lạc, apu\ng Di Linh, dêh char Lâm Đồng:
“Lơ\m 1 sơ năm ưh kơ s^ lai yơ đe ku\m gơ\h mât tơ\ bri ko\h bơ\n pơ o vă tanh hơ kăt. Kiơ\ tơ drong juăt đơ\ng sơ\ kơ yă [ok hơ dre\ch hơ drung K’Ho, ‘me\h tanh 1 pôm hơ kăt ‘lơ\ng, kơ jăp ‘no\h lơ\m khei 6, khei 7, đe sư mât tơ\ bri ko\h kram, pơ o. Yoa đơ\ng ro\ng dôm ‘măng ‘mi jruh blu\ng, ‘long chăt blu\h, dôm tơm ‘long ‘nao chăt lơ\m sơ năm, kơ plăh âu năm ko\h pơ o, kram vă tang bơ\n hơ kăt, reo, kơ đum kơ đo\ng lăp hlo\h. Yoa [ât dâu pơ o ưh măh ‘lơ\p păng ưh măh kră hai, athei chă ko\h io\k păng hơ ngoan, tơ păt ‘lơ\ng păng kơ nho\ng gu\t kơ duing. Đơ\ng năr ko\h tung tơ\ hnam athei sơ\k phang tơ\ to\ dang 1 gie\ng ‘no\h gơ\h tanh.”
Hơ dai hăm tơ drong rơih pơ o, kram ‘no\h xăng j^t tơ nanh ku\m tôch g^t kăl. Xăng ie\ xue\ng păng tôch han, bơ ngai s^t, tanh tôch hơ len ‘mơ\i mă gơ\h đei hơ kăt ‘lơ\ng. Vă gơ\h đei tơ mam ‘lơ\ng athei hiong lơ jơ năr păng jang lơ tơ drong ‘mơ\i đơ\ng: Chă kram, pơ o, blăh, chăr, s^t tanh, pơm tơ năr truh truh pơm tơ pang hơ kăt. Yoa thoi no\h, rim tơ drong jang đei tơ drong kăl pha ra băl, mă lei kăl hlo\h j^ tơ drong blăh chăr păng s^t tơ nanh vă tanh hơ kăt păng pơm tơ năr. Sư sư hiong lơ jơ păng athei bơ ngai tanh tôch hơ len dơ\ng.
Hơ kăt ưh lăp tơ mam yoa vă tăh bơ\n pơ nhan păng mong bơ\n phe [a đe\ch… mă sư oei jing tơ mam tơ [ôh hơ dăh tơ drong hơ be\ch hơ bal, gơ\h hơ gei mưh tanh pơ ro\ đơ\ng bơ ngai tanh dơ\ng.
Hơ kăt bơ ngai K’Ho lơ hlo\h j^: “Sah sơn (rơn noas), sah dà (sớ dà), sớ nùng păng sớ bơnơr. Rim kơ loăi hơ kăt đei yoa pha ra băl. Sah sơn ‘no\h j^ reo tih, đe vă pơ to\ tơ mam. 1 pôm reo te\h gơ\h mong 50k^ [a. Oei sớ dà đei tanh lơ kơ loăi tih ie\ pha ra băl vă pu\ đak, ‘long unh, phe [a păng pu\ năm mir… Hơ dro# sớ bơnơr ‘no\h đe yoa vă tơ\ kơ chơ, et ot âu to. Yoa hơ kăt âu ie\, pu\ hiôk, rơ hău, đei tanh tôch hơ len păng pơ ro\ ‘lơ\ng [iơ\, tôch lăp hăm đe đro\ kăn tơ\ tơ ring groi kông.
Yă Ka Hơn tơ\ Kueng kơ pho# K’Ming, th^ thơ\n Di Linh, apu\ng Di Linh, dêh char Lâm Đồng ăn tơ băt: Adrol sơ\, lơ\m tơ drong arih xa rim năr kơ bơ ngai K’Ho, um rup hơ kăt, tơ găk j^ tơ mam tôch juăt, ưh lăp hơ dro# hăm kon pơ lei kon kông tơ\ Lâm Đồng đe\ch mă hăm đ^ đăng kon pơ lei kon kông tơ\ hơ bon kông Trường Sơn Tây Nguyên hai.
Hơ kăt ưh lăp tơ mam yoa ưh đei tơ pleh, ưh gơ\h th^u lơ\m tơ drong arih xa kơ bơ ngai K’Ho đe\ch mă sư oei tôch g^t kăl lơ\m dôm tơ drong et soi kơ kon pơ lei nhen, soi kơ yang, et jur xa [a ‘nao… Păng mưh kon hơ ‘lơ\p io\k unh om, hơ kăt oei jing tơ mam hơ păh (phan pơndăp bau) kon sâu mưh bro\k oei tơ\ hnam dro\ kăn.
Hrei ‘nâu, tơ drong arih tơ plih, lơ tơ mam pơ yoa ăn tơ drong jang xa chăl hle đei pơm tơ plih vă chă pơ du\, chơ chue\n tơ mam, kơ na hơ kăt, reo, tơ no\ng jing pă gan đei yoa lơ lơ\m tơ drong arih xa kơ kon pơ lei, mă loi j^ hăm jơ hnơr mơ lôh. Mă lei tơ drong tanh hơ kăt hlôi đei lơ\m lơ jơ hnơr, jing tơ drong juăt ‘lơ\ng hơ iă kơ kon pơ lei bơ ngai K’ho, kăl đei vei kơ jăp.
Dơ\ng: Tơ blơ\
Viết bình luận