VOV4.Bahnar - Sơ năm âu ki, lơ tơ drong jo\h ayo\ kơ do\ xoang đei pơ gơ\r tơ\ dôm dêh char Tây Nguyên. Hăm đe nge# nhơ\n, bơ ngai tơ che\ng hơ len tơ drong jo\h ayo\ kơ do\ xoang păng dôm bơ ngai hưch ‘mêm tơ drong jo\h hơ ri hơ xoang dôm hơ dre\ch kon kông Tây Nguyên, mưh [lo\k truh dôm tơ drong ‘lơ\ng hơ iă lơ\m năr lêh pơ chơt kơ tơ pôl lăp đei hơ dro# tơ\ Tây Nguyên ‘no\h, bu bu ku\m hơ pơi ‘me\h, dôm tơ drong jo\h ayo\ ‘no\h ling lang đei che\p vei kơ jăp truh ning mônh.

{ok Siu Phích, bơ ngai Bahnar, sơ\ bơ\ jang tơ\ Hnam hơ ri hơ xoang Đam San, dêh char Gia Lai dang ei đ^ pơ dơ\h bơih. Hrei ‘nâu, [ok arih xa hăm hnam tơ no\ tơ\ Tô 2, phương Ia Kring, pơ lei tơm Pleiku, dêh char Gia Lai. {ok hơ nơ\ng tơ re\k truh tơ drong jo\h hơ ri hơ xoang lơ\m dêh char, mă loi j^ tơ drong che\p vei, tưk tơ iung tơ drong jo\h ayo\ kơ do\ xoang Bahnar.

{ok Siu Phích pơ ma: “Sơ năm 2019 ‘nâu, inh hơ drin jang ‘lơ\ng tơ drong jang đơ\ng bơ ngai pơm [ôk, pơm [ă lơ\m hnam. Inh vă tơ gu\m ăn kon hơ ‘lơ\p vei rong, pơ tho ăn đe sâu. ‘Ngoăih kơ ‘no\h chă pơ tâp hơ kâu jăn 1 năr 30 pơ n^t vă gơ\h arih pran ‘lơ\ng, đei yoa, vă kon sâu gơ\h gơ nang [iơ\. Mưh [lo\k truh [ai hơ ri brông kơ pơ lei pơ la bơ\n, inh ku\m hăm 1,2 ‘nu ‘nho\ng o\h đ^ pơ dơ\h hưu bơih, pơ gơ\r tơ [âp, reh, hơ ri ăn băl.”

Oei [ok Y Tư, oei tơ\ apu\ng Kbang, dêh char Gia Lai, ‘no\h hơ nơ\ng pơm tơ le\ch dôm tơ mam jo\h hơ ri kơ bơ ngai kon kông, reh t^ng n^ng, tôn ch^ng chêng. Sơ năm âu ki, [ok Y Tư tôch hơ iă mưh truh hăm Festival tôn ch^ng chêng Tây Nguyên tơ\ dêh char Gia Lai.

{ok pơ ma: “Inh tôch hơ iă mưh đei mơ\ng dơ\ng dôm lơ boa bri kông Tây Nguyên. Festival tôn ch^ng chêng 2018 bơ\n hlôi roi tơ [ôh ăn apu\ng plenh te\h băt truh tơ drong juăt tôn ch^ng chêng đơ\ng Tây Nguyên. Inh ‘me\h dôm tơ drong juăt kăp g^t ‘no\h ling lang đei che\p vei, kăl loi ‘no\h đe nge# nhơ\n athei adrin hlo\h dơ\ng vă pơ tho ăn jơ hnơr mơ lôh, mă đơ\ng hlôi đei lơ khul tôn ch^ng đe hơ io\h, khul tôn ch^ng kơ đe dro\ kăn bơih ră. Hơ pơi ‘me\h an^h jang kơ pal tơ rek hlo\h dơ\ng vă ch^ng chêng Tây Nguyên ling lang păr ang truh ning mônh”.

Lơ\m tơ pôl bơ ngai Sê đăng tơ\ de#h char Kon Tum dang ei oei vei răk đei lơ kơ jăp kăp g^t jo\h ayo\ joăt joe ‘lơ\ng hơ iă. Sơ năm 2018 jang kiơ\ lơ tơ drong jang yua đơ\ng de#h char Kon Tum pơ gơ\r, nhen tơ roi tơ [o#h tơ drong jang joăt joe, tơ drong pơ long, gie\ng le#h jo\h ayo\ - tơ mang lăng….rim tơ drong kăp g^t jo\h ayo\ kơ bơ ngai Sê đăng ku\m nhen rim hơ dre\ch hơ dru\ng ‘nho\ng o\h nai đei pôk pơ ư. {ok A Néo, oei tơ\ plei Kon Cheng, xăh Đăk Ui, apu\ng Đăk Hà, tôch kơ hơ iă [ơ\t tơ roi tơ [o#h găh tơ drong jang hơ jơ\m kơ bơ ngai Sê đăng tơ\ Gie\ng le#h jo\h ayo\ - tơ mang lăng de#h char Kon Tum ‘măng mă 4 pơ gơ\r [ơ\t hơ tuch sơ năm sơ\:  

“ Bơ ngai Sê đăng nhôn sơ\ tơ drong ar^h sa tôch kơ mơ mat tat ‘no\h tơ drong jang hơ jơ\m g^t kăl de#h. Sơ\ vă hơ jơ\m đei tơ mam jang sa ba athei chă năm tơ chă pơ sey kơ d^h mă ư\h kơ đei pơ sey [ônh nhen dang ei o#h. Tơ dăh ư\h kơ đei tơ drong jang hơ jơ\m, ư\h kơ pơm đei ‘nhik, tơ găk ‘no\h ư\h kơ gơ\h cho\h jang sa, ư\h kơ đei [a, hơ [o vă sa. Tơ blăh vang ‘no\h kon pơ lei hơ jơ\m bơ\n hơ lă, đao pơm tơ mam tơ blăh hu\t aya\t. Đei tơ roi tơ [o#h ăn kơ rim ‘nu bơ ngai băt tru\h tơ drong jang hơ jơ\m joăt joe đơ\ng [ok yă sơ\ ^nh chơt hơ iă de#h, chhôk ‘nă lơ de#h văi!”

{ok A Jar, m^nh ‘nu bơ ngai ho\k jru\ bơ ngai Sê đăng, oei tơ\ Plei Đôn, xăh Vinh Quang, pơ lei tơm Kon Tum, de#h char Kon Tum tơ [o#h đon hơ me\ng:

“Lơ\m sơ năm 2019 ^nh hơ me\ng te\h đak hơ nơ\ng bơ ngơ\t tru\h găh tơ drong ar^h sa kơ kon pơ lei kon kông. Pơm thoi yơ ‘no\h kon pơ lei kon kông hơ nơ\ng tơ jur đei dơ nu\h hin. Đei trong jang tơ gu\m kon pơ lei yak hlo\h klăih đơ\ng dơ nu\h hin vă kơ rim ‘nu vang hơ drin ‘lơ\ng hơ iă. &nh ‘me\h vă te\h đak hơ nơ\ng bơ ngơ\t tru\h rim bơ ngai kră, đei trong jang tơ gu\m dôm bơ ngai đei ko\ng vei răk nơ\r pơ ma, chư ch^h păng dôm kơ jă kăp g^t jo\h ayo\ joăt joe.”

Dôm năr blu\ng sơ năm ‘nao 2019 âu ki, tơ\ dêh char Dak Nông pơ gơ\r lêh tanh brai vai khăn Việt Nam ‘măng mă 1. Tơ\ âu, kơ hre\ng ‘nu bơ ngai tang măt ‘no\h j^ dôm bơ ngai juăt tơ che\ng hơ len tơ drong jo\h ayo\ so, bơ ngai ]hơ\ chơ cho\h hơ băn ao păng đe nge# nhơ\n dôm hơ dre\ch kon kông vang tơ le\ch lơ trong vei lăng păng ưk tơ iung tơ drong tanh brai vai khăn tơ\ Việt Nam. Vang truh lơ\m hop ako\m âu, yă Thị Mai (bơ ngai M’nông) j^ nge# nhơ\n tanh brai, bơ ngai gơ\h tôn ch^ng hai, dang ei oei tơ\ plei Bu Prâng, xăh Dak Ndrung, apu\ng Dak Song, dêh char Dak Nông tơ [ôh đon hơ pơi ‘me\h sơ năm ‘nao gô jang đei lơ tơ drong ‘lơ\ng mưh pơ tho tơ drong jang so vă che\p vei păng hơ to\k tơ drong juăt ‘lơ\ng hơ iă kơ hơ dre\ch kơ dih:

“Inh hơ pơi lơ\m sơ năm 2019 truh âu, rim an^h pơ gơ\r đơ\ng tơ ring truh Trung ương vang tơ gu\m vă inh chă pơ tho tanh brai kơ hơ dre\ch nhôn ăn đe mơ lôh, vă huei kơ hiơt hiong. 1 ‘nu inh jang ưh kơ ke\, inh ưh lăp ‘me\h pơ tho tanh brai vă le# doh đe\ch mă ‘me\h pơ jing đei hơ năn ăn tơ mam dơ\ng, chă đei an^h te\ch tơ mam vă gơ\h che\p vei kơ jăp truh ning mônh. Oei găh pơ tho tôn ch^ng hai, nhôn ‘me\h khul tôn ch^ng plei Bu Prâng đei ư hơ nhang, đei pơ gơ\r tôn pơ chơt hăm dôm khul nai vă ho\k pơ hrăm băl păng vei kơ jăp tơ drong juăt ‘lơ\ng đơ\ng hơ dre\ch kơ dih.”

Tơ\ xăh N’Thol Hạ, apu\ng Đức Trọng, de#h char Lâm Đồng, tơ ring đei hlo\h 90% măt kon pơ lei ‘no\h j^ bơ ngai K’ho, tơ drong tôch kơ chơt hơ iă ‘no\h j^ đơ\ng lơ sơ năm kơ âu hlôi ư\h pă đei bơ ngai io\k u\nh om hro#ih dăh mă oei băl hơ găm. Kră pơ lei K’Hai (Bàp K’Thuận) chhôk hơ iă tơ\ hơ năp tơ drong tơ pl^h găh rim tơ drong đơ\ng kon pơ lei N’Thol Hạ:

“&nh chhôk hơ iă de#h yua kơ kon pơ lei hlôi tơ pl^h đon tơ che\ng so sơ\ athei oei kơ kon duch, kon ma, io\k u\nh om pơ go\, oei băl [ơ\t tam mă tôm sơ năm, mă dang ei kon pơ lei đ^ băt io\k u\nh om hăm bơ ngai hơ dre\ch nai păng io\k u\nh om [lep sơ năm hơ găt đơ\ng te\h đak, nhen dro\ nglo tôm 20, dro\ kăn tôm 18 sơ năm. Rim kră pơ lei nhen nhôn hơ drin tơ roi tơ băt păng kon pơ lei hlôi hơ drin pơm kiơ\ nơ\r krao hơ vơn tơ roi tơ băt đơ\ng nhôn. Tơ drong ar^h sa mu\k drăm kơ kon pơ lei tơ\ tơ ring dang ei đ^ đei tơ drong hơ to\k tơ iung rơ đăh rơ đong, đei tôm tơ drong hiôk bơ ngơ\t tru\h hlo\h tru\h tơ drong ho\k pơ hrăm đơ\ng kon o\h kơ d^h kâu vă đơ\ng âu đei tơ drong ar^h sa ‘lơ\ng hơ iă hlo\h.”  

Dơ\ng hăm Thuem: Tơ blơ\