VOV4.Bahnar - Tang do\ Kpan, ching chêng, hơgơ\r hơkar kơpô… jing dôm tơmam yua juăt jue hăm kon pơlei Êđê tơ\ Tây Nguyên. Rim tơmam yua đei minh tơdrong kăp g^t phara băl, mă lei tôm noh adoi tơguăt hăm tơdrong erih rim năr kơ kon pơlei tơ\ tơring. Lơ\m noh, hơgơ\r hơkar kơpô đei lăng jing tơmam graxia hơ ‘nhăk ăn tơdrong xơnêp xơnoa păng jơhngơ\m pran ăn tơ ‘ngla hăp.

Kră xơ\ đei nơ\r pơma “Kơpô lôch răk ăn hơkar, đe lôch noh răk tơdrong”, đơ\ng ro\ng kơpô lôch, đe ‘lek io\k hơkar vă bơ\ hơgơ\r, hơkar ‘lơ\ng noh hơgơ\r kơjăp, tôn hơgơ\r jơva re kơdraih, hơkar ưh ‘lơ\ng noh hơgơ\r tenh răm, jơva re ưh ‘lơ\ng. {ơ\t [uh ‘nhe\m kơpô, đe ‘lek hơkar kơpô mă hơda vă kơ hăp ưh đei hyăh, io\k le# đ^ ‘nhe\m đom lơ\m hơkar, tong hăm đak mrăng, đang kơ noh xơ\k tơ\ to# vă hơkar ‘nhyun, ưh gơh xơ\k kro dêh hnang kơnh hơkar jing hơrăng ưh gơh dui âu to, Mưh adrol kơ noh hlôi đei hơkar kơpô tơno lôm minh păh măt hơgơ\r bơih, noh ăh et xa xơnăm đơ\ng ro\ng đe [uh ‘nhe\m kơpô hơkăn vă io\k hơkar lôm măt hơgơ\r oei minh păh.

{ok Y Cơ H’wing, oei tơ\ xăh Ea Tul (apu\ng Chư\ M’gar) ăn tơbăt, lôm hơgơ\r hăm minh kơloăi hơkar kơpô duh gơh mă lei nơ\r hăp re ưh đei ang hơto\ hăm hơgơ\r đei lôm hăm hơkar [ar to\ kơpô phara băl. Mưh kơpô hơkăn noh đe io\k kon hơdruh tam mă chông kon, kơlih kơpô âu noh hơkar hăp ‘lơ\ng hloh. Hơgơ\r bơ\ đơ\ng hơkar [ar to\ kơpô jing tơdrong tơguăt đơ\ng [ar tơdra bo\r re kơ plenh teh, hơnơ\ng tih đơ\ng 1 truh 1 met minh puơ\t kiơ\ tơdrong ke\ đei kơdih kơ unh hnam mă hơgơ\r tih ie\ phara băl. Unh hnam ke\ đei noh bơ\ hơgơ\r tih hloh, atu\m hăm chuang đei cho# ăh [ar păh kơ\l hơgơ\r. 

Hơgơ\r hơnơ\ng tơhuăt hăm hnam kơjung kơ kon pơlei Êđê, đei ‘măn tơ\ kơpal Jhơng (giơng ie\ kơđeh) găh pơmơ\t, tơje# mum hnam. Dôm bơngai gơh lôm hơgơ\r hăm hơkar kơpô noh jing dôm bơngai gơh tôn hơgơ\r, nhen đe kră pơlei, kơdră pơlei. Bơngai tôn hơgơ\r noh dro\nglo, hru\k hơbăn ao kră xơ\ kơ kon pơlei Êđê, đei đon bơnôh dơnưp, păng hlôh vao kloh kle\ch găh khôi juăt kơ kon kông po. Kiơ\ kơ tơdrong ako\m et xa mă tơdrong dang dơ\ng păng tôn pơre hơgơ\r duh phara băl, tôn pơre nơ\r dim dăh mă tôn pơre nơ\r renh hăt hot...

Hăm kon pơlei Êđê, hơgơ\r jing minh tơmam graxia, hăp nhen minh pơhngol erih lơ\m hnam, yuơ noh, ăh ‘nhăk hơgơ\r bro\k tơ\ hnam, athei xoi tơbeh kơ hơgơ\r ‘mơ\i. Unh hnam yơ tơnap tap noh [uh nhu\ng, ier dăh mă rơmo vă ‘măn xoi tơbeh, oei unh hnam đei [ôh noh đe [uh kơpô gưu vă xoi tơbeh kơ hơgơ\r. Hơgơ\r đei yua lơ\m ‘năr et xa nhen et hlôm đon, et hơpơi kơ jơhngơ\m jăn, et hơpơi kơ kon hơ ioh ho\k pơhrăm tơnăp, et xoi kơ jơhngơ\m jăn xơnăm erih, et tôm xơnăm ăn kon ie\... Minh tơdrong kăp g^t hăm hơgơ\r kơ bơngai Êđê noh ling lang đei hrau hăm ching chêng, pơjing nơ\r pơre ang kơnhang, noh duh jing tơdra hrơ hrau hăm tơdrong erih kon pơlei pơla.

{ok Ama H’Bích, oeit ơ\ th^ xăh Buôn Hồ tơroi, hơgơ\r bơ\ đơ\ng hơkar kơpô hlôi tơguăt hăm tơdrong erih bơngai Êđê đơ\ng đũnh ơ\ bơih, đơ\ng ‘nao rơneh truh ăh lôch hơchăng adoi đei jơva hơgơ\r bơ\ng pang. Tôm tơdrong ako\m hơpơi ăn kon xâu tih vơ\ djơ\ ‘lơ\ng lơ\m unh hnam, [ok adoi hơvơn khul tôn ching chêng kơ pơlei vih ako\m, kơdih po [ok noh bơngai tôn pơre hơgơ\r lơ\m dôm tơdrong ako\m noh vă apinh đei tơdrong pu\n ai. Đei hơgơ\rlơ\m hnam, [ok mơn đei tơdrong xơnêp xơnoi păng jang xa duh pu\n ai hloh. Hơgơ\r oei jing tơmam graxia vei xơđơ\ng tơdrong [^ch tep ăn rim bơngai lơ\m unh hnam, yuơ noh, hăp đei ‘măn ăh anih tơkuh dih băl đơ\ng lăm tep hăm lăm xơng tơmoi. Mă tơdrong xo# dăh mă he\l xơ ‘ngon, hơgơ\r adoi đei pơtruh, tơguăt hăm tơdrong erih jang xa kơ kon pơlei Êđê.

Pha hăm hơgơ\r tôn pơre tơ\ hnam trưng, hơgơ\r ăh anih xoi [lo\k tơ\ kơ\l pơlei, hơgơ\r bơ\ đơ\ng [ar kơloăi hơkar kơpô kơ bơngai Êđê jing tơmam ưh gơh chă tơplih. Tơ ‘ngla hơgơ\r ưh lai yơ axong đe ‘nhăk hơgơ\r ‘măn tơ\ drơh hnam, kơlih đe kơche\ng, mưh pơm thoi noh jing yoch păng ưh kơ pu\n ai gô truh hăm ‘nho\ng oh lơ\m unh hnam. {ok Ama H’Liêng (th^ xăh Buôn Hồ) ăn tơbăt, mưh bơngai yơ ‘nhăk hơgơ\r le\ch tơ\ ‘nguaih dăh mă te\ch le# dang unh hnam noh hlôi hơ ‘nhăk tơdrong pu\n ai le\ch đơ\ng unh hnam po kơdih. Mưh ưh pu\n hnam [ơm unh xa, hơgơ\r [ơm unh xa noh tơ ‘ngla hnam athei xoi tơbeh kơ hơgơ\r thoi le\ khôi pơkăp kơ pơlei pơla.

{ơ\t tơpôl roi năr roi hơto\k tơ iung, hnam kơjung kră xơ\ duh pă đei oei lơ noh kơxo# unh hnam oei răk vei tơmam graxia nhen hơgơ\r kơpô roi to\ xe\t. Vă jơva hơgơ\r kơpô oei kơ nhang ling lang lơ\m tơdrong ako\m et xa kơ pơlei pơla, lơ unh hnam bơngai Êđê tơ\ Tây Nguyên to\k bo\k oei adrin vei răk tơ[ăk mong hơgơ\r kơ unh hnam po.

Lan chih păng rapor