VOV4.Bahnar - Bơngai M’nông oei tơ\ Tây Nguyên đei lơ tơdra hơri ‘lơ\ng hơ iă, m^nh păh vă jơhngơ\m đon er^h sa kơ ‘năr chơt hiôk, p^nh păh pơm gơng tơro\h klo\h kle\ch hăm yang. Đơ\ng tơdrong er^h sa kơ ‘năr hlôi pơjing đei dôm tơdra, la boa hơri ‘lơ\ng hơ iă pơm ăn jơhngơ\m đon bơ\n pran kơtang hlo\h dơ\ng. Mă kăl, ‘no\h hăm rim boa hơri pơlung kơ hơdrung M’nông tôch kơ lơ, ư\h khan lăp đei bơngai me\ pơlung kon tep, yă pơlung sau tep, mo\ pơlung oh tep, mă lei pơđ^ hloi dôm nơ\r hơri kơ bơngai [a\, kơ [ok chă pơlung ăn kôn mon kon sau dơ\ng.

Hơri pơlung tep kơ hơdrung M’nông đei rim boa hơri Têt ta wêu, Yu\n yơ\, păng tâm pât ... Mă lei dôm nơ\r hơri tơbăt hơdăh ăn jơhngơ\m đon pơtho khan ăn hơ io\h hơ ‘nguơ\i cham char, bri ‘long, thoong đak … hăm ple\i bau hơ iă đơ\ng rim đe yă, đe me\, đe pơmai chă hơri pơlung ăn kôn mon kon sau, o\h po.

Yă H’Plơ bơngai hơri gơ\h oei tơ\ bon Sapa, tơring Thuận An, apu\ng Dak Mil, dêh char Dak Nông, tơroi găh rim boa hơri pơlung tep kơ bơngai M’nông: “Tơdrong hơri pơlung o\h tep kơ hơdrung M’nông je\i đei lơ boa hơri, ‘moi kiơ\ tơring, kiơ\ rim bơngai đei tơdrong hơri phara d^h băl, tơring au hơri boa mă au, tơring mă to hơri boa mă to … đei tơring hơri pơlung kiơ\ boa Têt ta wêu, đei tơring hơri kiơ\ boa Yun yơ\, boa tâm pât... Boa tâm pât dăh mă Yun Yơ\ ‘no\h hơri blu\ng hăm bau ple\i ư ừ oh/ ư ừ oh…găh boa Têt ta wêu ‘no\h “Têt ta wêu oh ơi/ têt ta wêu ơi oh”... mă lei ‘no\h jei tơbăt ăn hơri pơlung o\h, pơlung kôn mon kon sau ngăl”.

Tơdrong hơri M’nông đei rim boa hơri phara d^h băl ‘moi kiơ\ tơring oei, ‘moi kiơ\ kơto\ng. Bơngai M’nông đei rim kơto\ng M’nông Pre\h păng M’nông Nong, M’nông Gar … rim boa hơri jei đei dôm tơdrong hơri kơ d^h kơ đe sư.

Pă b^ bu chăm tơdrong hơri pơlung đei đơ\ng dang yơ, lăp băt ‘no\h nơ\r hơri hlôi ge\i kơ jăp lơ\m jơhngơ\m đon kơ rim bơngai M’nông, ‘moi kiơ\ dôm [ai hơri hơbôn rơdơ\ pơm ăn de hơ io\h [ônh kơ tep. Nơ\r hơri ling lang rơdơ\, mơ\t hlom lơ\m jơhngơ\m đon …

Hri pơlung hmă hmă bơngai yă hơri pơlung sau, me\ pơlung kon, mo\ pơlung oh, mă lei hăm bơngai dro\ nglo bơngai M’nông mư\h đei jơ ‘năr rơhơi, v6h tơ\ hnam chă kơtu\ng kon ăn kơ akăn pai por ‘nhot, oe\i chă kơtu\ng kon chă hơri jei hiôk vă le\i lăi hăm bơngai me\ đe\ch. Nơ\r hơri kơ bơngai [a\ chă pơtho ăn kon hơ ‘lơ\p băt dôm tơdrong lơ\m plei te\h, tơroi ăn kon hơ ‘lơ\p tơdrong chă hơngoang xem bri, chă văh đăk pam au to … pơm ăn bơngai hơ io\h băt me\ [a\ vei lăng năng tông tơnăp.

{ai hơri pơlung gơ\h chă hơri rim an^h, tơ\ ‘măng năm jang tơ\ bri, năm tơ\ đak kơdu\ pu\ kon mư\h to\k bo\k jang kơna tơdrong hơri au ư\h kơ đei chă tôn re\h yă kiơ, mă lei mư\h đei jơ ‘năr rơhơi, chă tơ [^ch kon tep, bơngai me\ tanh brai, bơngai [a\ chă hlôm klel Mbuăt vă tơdrong hơri sa roi hiôk hlo\h dơ\ng pơm ăn kon hơ ‘lơ\p tep hlơ\k hlo\h dơ\ng.

Hrei au, tơ\ anăp đei lơ tơdrong hơri au to, chăl hle nge plơ\ng hrei au pă gan ‘me\h chă hơri tơdrong hơri hơdre\ch hơdrung bơ\n bơih, adoi nhen rim đe yă, đe me\ jei hui đơ\h chă hơri. Dôm boa hơri pơlung kơ bơngai M’nông roi năr roi vă hiong hiơt tơdăh rim pơlei pơla ư\h kơ ve\i răk tơ [a\k mong. Bơngai hơri hiôk H’Plơ hơpơi: “Ap^nh Đảng, Te\h đak lăng ba kơ jăp hlo\h dơ\ng vă ve\i răk tơ [a\k mong tơdrong oe\i sa, jo\h ayo\ kon kông, tơchă trong ve\i răk mă ‘lơ\ng hlo\h dơ\ng, nhen hơnơ\ng pơtho hơri kon kông lơ\m pơtho pơ hrăm tơ\ hnam trương,  hơvơn bơngai hơri gơ\h, hiôk chă pơtho ăn kôn mon kon sau, vă kôn mon kon sau băt tơgoăt io\k dôm tơdrong oe\i sa, jo\h ayo\ kơ hơdrech hơdrung po đơ\ng lơ\m hnam trương hloi, pơm ăn đe sư hưch hanh hơmanh bơnê dôm tơdrong hơri kơ hưodre\ch hơdrung bơ\n, vă hoei hiong hiơt.

Bơngai ch^h: Thị Đoắt

Tơblơ\ nơ\r: Amazưt