VOV4.Bahnar - Tơ\ dôm an^h hơ tăih kơ hnam pơ gang, bơ ngai me\ oei hơ năp păng nge ‘nao rơ ne\h ‘no\ j^ 2 ‘nu bơ ngai [ônh kơ tơ [ơ\p [ơm dôm tơ drong găh jơ hngơ\m jăn, tơ hli tru\h hơ kâu jăn tơ dăh ư\h kơ đei kâp kư\u tơ tom. Lăng [o#h krê hơ mơt âu, Tơ drong jang vei lăng jơ hngơ\m jăn bơ ngai me\ păng nge ‘nao rơ ne\h hlôi pơ jing khu\l chơ bơ ngai j^ năm tơ\ hnam pơ gang kơ tơ ring tơ\ 1,2 pơ lei hơ tăih hơ to\ kơ 2 apu\ng Lắk păng Krông Bông, tơ tom tơ gu\m jang pơ gang, hơ met blu\ng a păng chơ năm tơ\ hnam pơ gang apu\ng, de#h char sơ đơ\ng ăn dôm bơ ngai kăl kơ kâp kư\u. Đơ\ng ro\ng vă je# 9 khei tơ le\ch jang, tơ drong jang âu hlôi tơ [o#h đei tơ drong ‘lơ\ng, ‘mêm mơ nat păng io\k đei tơ drong tơ gu\m đơ\ng kon pơ lei.

Plei Ea Uôl, xăh Cư Pui, apu\ng Krông Bông hơ tăih kơ hnam pơ gang xăh dang 10 km, kon pơ lei vă đ^ đăng ‘no\h bơ ngai Mông năm mơ\t oei đơ\ng tơ ring groi kông găh Tu, tơ drong ar^h sa mu\k drăm tôch kơ mơ mat tat. Tơ\ âu, kon pơ lei oei pơ vei tơ drong joăt rơ ne\h kon tơ\ hnam mă ư\h kơ đei tơ drong tơ gu\m đơ\ng kang [o# jang pơ gang. Tơ drong ‘nâu đei [o#h đơ\ng tơ drong joăt oei sa kơ bơ ngai Mông păng ku\m yua kơ ư\h kơ đei jên, gre vă năm tơ\ hnam pơ gang. ‘Nâu ku\m jing tơ drong tơm pơm ăn kơ so# hơ io\h lôch yua đơ\ng j^ gơ\ hơ kâu tơ\ nge ‘nao rơ ne\h tơ\ âu lơ, ‘ngoăih kơ ‘no\h, bơ ngai me\ oei athei tơ jră hăm  lơ tơ drong j^ dro\ kăn, đa  đei [o#h lơ hlo\h ‘no\h j^ tơ lu\h pham, pơ chu\ng đơ\ng ro\ng kơ rơ ne\h. Tơ\ hơ năp tơ drong ‘nâu, khu\l kơ dră tơ ring păng an^h jang pơ gang apu\ng Krông Bông hlôi hơ to\k loi dơ\ng tơ drong jang tơ roi tơ băt, krao hơ vơn dro\ kăn rơ ne\h kon tơ\ hnam pơ gang xăh. Hơ dai hăm ‘no\h, tơ drong jang vei lăng jơ hngơ\m jăn bơ ngai me\ păng nge ‘nao rơ ne\h hlôi tơ gu\m jên pơ jing khu\l chơ hơ met j^ tơ\ hnam pơ gang xăh, apu\ng, de#h char mơ\ng kiơ\ tơ pôl hăm tơ drong tơm tơ tom tơ gu\m hơ met ăn dôm dôm bơ ngai me\, nge ‘nao rơ ne\h kăl kơ kâp kư\u tơ\ pơ lei, chơ bơ ngai j^ tru\h tơ\ hnam pơ gang xăh dăh mă dôm hnam pơ gang nai sơ đơ\ng. Khu\l chơ bơ ngai j^ đei 8 ‘nu ‘no\h dôm bơ ngai đei lui yom, jang tơ năp lơ\m pơ lei nhen trơng thôn, pho\ thôn, khu\l dro\ kăn, khu\l hơ dru\h tơ dăm… vang jang kiơ\ lơ\m iung jang kơ d^h, ư\h kơ đei sa jên tơ gu\m hơ yơ. ‘Ngoăih kơ tơ drong jang chơ bơ ngai j^, đe sư oei io\k hơ năp jang ‘no\h j^ dôm bơ ngai jang tơ roi tơ băt, hơ to\k ‘lơ\ng đon hlo#h vao đơ\ng kon pơ lei găh vei lăng jơ hngơ\m jăn, tơ roi tơ [o#h dôm tơ drong đei [o#h krê hơ mơt tơ\ bơ ngai me\ păng nge ‘nao rơ ne\h. Tơ roi găh tơ drong jang đơ\ng khu\l chơ bơ ngai j^, [ak si  Nguyễn Đức Vũ, Pho\ Kơ dră vei lăng Hnam pơ gang apu\ng Krông Bông tơ băt:

Tơ drong jang tơ gu\m jên mong 5 triệu hlak jên ăn khu\l chơ bơ ngai j^ năm tơ\ hnam pơ gang. Mư\h u\nh hnam bơ ngai j^ mơ mat tat, jên mong âu gô đei io\k ăn bơ ngai j^ to\k io\k vă kla jên pơ gang. Hơ dai hăm ‘no\h, khu\l chơ bơ ngai j^ năm tơ\ hnam pơ gang ku\m hơ vơn rim u\nh hnam kon pơ lei vang tơ gop 10 rơ bâu hlak jên 1 sơ năm vă hơ to\k thim jên mong jang kiơ\ tơ drong jang.

Đơ\ng ro\ng kơ pơ jing, khu\l chơ bơ ngai j^ năm tơ\ hnam pơ gang hlôi đei vang ho\k dôm lăm pơ hrăm găh tơ drong gơ\h jang păng gơ\h hơ met, kâp kư\u, chơ năm tơ\ hnam pơ gang sơ đơ\ng ăn kơ bơ ngai me\ păng nge ‘nao rơ ne\h. Dôm bơ ngai jang kơ khu\l ling lang jang prăt năr prăt măng tơ gu\m jang pơ gang ăn kơ kon pơ lei lơ\m pơ lei mư\h đe sư kăl. Mo\ Vương Thị Nhung, bơ ngai jang lơ\m khu\l chơ bơ ngai j^ năm tơ\ hnam pơ gang plei  Ea Uôl tơ roi:

Yua kơ tơ drong ar^h kơ kon pơ lei lơ\m pơ lei oei lơ mơ mat tat kơ na khu\l chơ tơ gu\m bơ ngai j^ năm tơ\ hnam pơ gang đei pơ jing vă pơ yua ăn kon pơ lei tơ ring ‘nâu. Dôm bơ ngai ư\h kơ đei gre chơ ba bơ ngai j^ năm tơ\ hnam pơ gang dăh mă dôm bơ ngai j^ ăl mă u\nh hnam ‘no\h kru\l ‘no\h gô athei khu\l chơ tơ gu\m ba bơ ngai j^ năm tơ\ hnam pơ gang.

Io\k đơ\ng pơ jing lơ\m khei 10/2019 tru\h dang ei, khu\l chơ bơ ngai j^ năm tơ\ hnam pơ gang plei Ea Uôl hlôi chơ ba sơ đơ\ng ăn kơ 8 ‘nu, lơ\m no\h đei 6 ‘nu ‘no\h dro\ kăn hơ năp păng nge ‘nao rơ ne\h. Gơ nang đơ\ng no\h, kon pơ lei tôch kơ lui nge\h păng tơ gu\m, vang yak hơ dai ku\m hăm tơ drong jang ‘nâu. Lơ u\nh hnam hlôi chă tơ gop jên mong vă tơ gu\m tơ drong jang đơ\ng khu\l. Ly Mỹ Phà đei hơ kăn to\k bo\k hơ năp ‘măng mă 2. Hơ drol ‘no\h, yua đơ\ng u\nh hnam oei hơ tăih kơ hnam pơ gang kơ na [ơ\t rơ ne\h kon kơ dră Phà le# hơ kăn sư rơ ne\h tơ\ hnam, yua đơ\ng me\ sư io\k hơ nhơl. Đơ\ng ro\ng kơ băt găh khu\l chơ bơ ngai j^ năm tơ\ hnam pơ gang, lăng [o#h tơ drong ‘lơ\ng đơ\ng tơ drong jang âu, Phà hlôi đei tơ pl^h lơ lơ\m đon tơ che\ng. Ly Mỹ Phà tơ roi:

‘Măng âu hơ kăn o\h rơ ne\h, tơ dăh o\h đei oei tơ\ ham ‘no\h o\h gô ba hơ kăn năm tơ\ hnam pơ gang, mư\h ư\h ‘no\h o\h gô gơ nang tơ drong tơ gu\m đơ\ng khu\l chơ bơ ngai j^ năm tơ\ hnam pơ gang. O|h [o#h khu\l chơ bơ ngai J^ năm tơ\ hnam pơ gang bơ\ jang tơ năp de#h. Kơ d^h kâu o\h hlôi đei [o#h m^h thôn trưng, [ơ\t to\k bo\k jang chu\n mă lei đei kơ tơ\ng ang kăl kơ chơ  bơ ngai j^ năm tơ\ hnam pơ gang ‘no\h sư hu\t hloi tơ drong jang sư vă ba bơ ngai j^ năm kâp kư\u.

Lei lăi thoi no\h tơ\ apu\ng Lắk, 2 khu\l chơ bơ ngai j^ năm tơ\ hnam pơ gang, m^nh khu\l đei 6 ‘nu hlôi đei pơ jing tơ\ 2 pơ lei ‘no\h Plao Siêng (xăh Ea Rbin) păng Lách Ló (xăh Nam Ka). {ar plei ‘nâu trong nơ năm v^h vơ\t ‘no\h tôch kơ mơ mat tat, hơ tăih kơ hnam pơ gang, tơ drong ar^h sa kon pơ lei oei dơ nu\h hin, oei đei lơ tơ drong joăt ư\h kơ ‘lơ\ng so, ư\h kơ gan hlo#h vao, kơ so# u\nh hnam dơ nu\h hin đei hlo\h 80%. ‘Nâu j^ tơ drong tơm pơm ăn tơ drong jang vei lăng jơ hngơ\m jăn bơ ngai me\ păng nge ‘nao rơ ne\h oei ư\h kơ ‘lơ\ng lơ. Tơ drong rơ ne\h tơ\ hnam hơ nhăk tru\h bơ ngai me\ păng nge lôch yua đơ\ng ư\h kơ đei vei lăng, hơ met păng chơ ba năm tơ\ hnam pơ gang [lep trong oei đei [o#h.   

Đơ\ng ro\ng kơ pơ jing, ‘ngoăih kơ tơ drong đei pơ hrăm, pơ tho tơ drong gơ\h jang găh hơ met, kâp kư\u, khu\l chơ bơ ngai j^ năm tơ\ hnam pơ gang oei đei hơ met ăn dôm tơ mam kăl vă chơ bơ ngai j^ nhen: n^h nu\n, ‘long tung, ao nilon pe\ng ‘mi, u\nh [in, ‘long pơ to\ hơ kâu yu\h, hơ băn ao tôch kơ jăp, chơ kho\ [ôt.

Đơ\ng khei 10/2019 tru\h dang ei, 2 khu\l chơ bơ ngai j^ năm tơ\ hnam pơ gang hlôi chơ sơ đơ\ng tru\h hnam pơ gang xăh 11 ‘nu ‘no\h j^ bơ ngai me\ to\k bo\k hơ năp toe\nh klak, le\ch pham, bơ ngai me\ đei [o#h toe\nh vă rơ ne\h, bơ ngai đei j^ tơ so\h, j^ klak, j^ rơ ka, j^ klak rơ kăh. Mo\ Làu Thị Pà oei tơ\ plei Plao Siêng, bơ ngai hlôi đei khu\l chơ bơ ngai j^ năm tơ\ hnam pơ gang tơ gu\m tơ roi:

&nh rơ ne\h kon đ^ đei 8 khei bơ\ih păng kon ^nh dang ei pran jăng. &nh bơ nê kơ khu\l chơ bơ ngai jang năm tơ\ hnam pơ gang lơ de#h yua kơ gơ nang đơ\ng đei lu sư na ^nh mă tru\h tơ\ hnam pơ gang xăh tơ tom vă rơ ne\h kon, tơ dăh ư\h ^nh ư\h kơ băt tơ drong kiơ gô đei [o#h yua kơ plăh do\h lăp đei 2 ‘nu me\ kon oei tơ\ hnam đe\ch, Klo ‘no\h năm jang tơ\ hơ tăih.

Dang ei tơ drong jang vei lăng jơ hngơ\m jăn bơ ngai me\ păng nge ‘nao rơ ne\h hlôi tơ gu\m pơ jing 4 khu\l chơ bơ ngai j^ năm tơ\ hnam pơ gang tơ\ 4 xăh hơ tăih hơ to\ kơ apu\ng Krông Bông păng Lắk. Tơ\ hơ năp kơnh, dôm tơ ring âu gô hơ nơ\ng pơ\ih să tơ drong jang khu\l chơ bơ ngai j^ năm tơ\ hnam pơ gang tru\h tơ\ lơ pơ lei nai vă tơ gop tơ drong vei lăng jơ hngơ\m jăn ăn kon pơ lei pơ ma atu\m, bơ ngai me\ păng nge ‘nao rơ ne\h pơ ma hơ dro#, tang găn [iơ\ kơ so# bơ ngai j^ ăl, lôch tơ\ bơ ngai me\, nge ‘nao rơ ne\h tơ ring kon pơ lei kon kông.

Thu Huế - Đình Thi: Ch^h

Thuem: Tơ blơ\