VOV4.Bahnar - J^ pơ lo\ sôt ret lơ\m de#h char Dak Lak to\k bo\k đei [o#h krê hơ mơt păng đei hơ mơt kơ đei [o#h jing pơ rang. An^h jang tang găn j^ pơ lo\ sôt ret ký sinh trùng- Côn trùng Dak Lak păng an^h jang pơ gang rim apu\ng, thị xăh, pơ lei tơm to\k bo\k hơ drin tơ le\ch jang lơ trong jang tang găh tơ drong j^ âu vă vei sơ đơ\ng jơ hngơ\m pran ăn kon pơ lei, mă loi ‘no\h j^ pơ lo\ sôt ret pơ răm.

Kiơ\ kơ so# ch^h jo# đơ\ng An^h jang tang găn j^ pơ lo\ sôt ret Ký sinh trùng- Côn trùng Dak Lak, jo# đơ\ng blu\ng sơ năm tru\h dang ei, lơ\m de#h char hlôi ch^h io\k vă je# 140 ‘nu bơ ngai j^ pơ lo\ sôt ret, to\k hlo\h 3 ‘măng pơ têng hăm khei ‘nâu sơ năm 2018. Rim bơ ngai j^ ako\m lơ tơ\ dôm apu\ng: Ea Kar, Krông Năng, Ea H’Leo, Buôn Đôn, Ea Sup păng Cư M’Gar. Mă loi ‘no\h, tơ\ apu\ng Ea Kar kơ so# bơ gai j^ to\k tru\h 60 ‘nu, ako\m tơ\ 2 xăh je# bri ‘no\h Ea Sô păng Ea Sa. Kiơ\ kơ thạc sỹ, bác sỹ Hoàng Hải Phúc- kơ dră vei lăng an^h jang tang găn j^ pơ lo\ sôt ret Ký sinh trùng- Côn trùng Dak Lak, vă đ^ đăng bơ ngai j^ pơ lo\ sôt ret jang tơ drong jang năm tơ\ bri, hơ nơ\ng kơ tep tơ\ bri, tep tơ\ mir mă ư\h kơ pơm kiơ\ ‘lơ\ng rim trong tang găn vei lăng kơ d^h kâu, ve\h ver kơ mur kăp: “ Tơ drong tơm pơm ăn j^ pơ lo\ sôt ret ‘no\h hmă hmă kon pơ lei năm tơ\ bri, tep tơ\ bri, ko\h io\k ‘long, tơ mam drăm bri đe sư năm đe sư ư\h đei băt kơ chăng vei lăng kơ d^h kâu hơ nhăk n^h nu\n mơ ker,tep mơ ker. Mă đơ\ng an^h jang pơ gang hlôi asong mă lei đe năm mă ư\h kơ hơ nhăk ba n^h nu\n, mơ ker tong pơ gang… Kơ l^h thoi no\h, tơ dăh lơ\m bri hlôi oei đei j^ pă jor bơ ngai năm tơ\ bri gô đei j^.”  

Tơ\ hơ năp tơ drong roi to\k hre\nh păng đei [o#h krê hơ mơt đơ\ng j^ pơ lo\ sôt ret lơ\m tơ ring, an^h jang pơ gang Dak Lak hlôi athei an^h jang pơ gang rim apu\ng, thị xăh, pơ lei tơm hơ to\k loi dơ\ng tơ drong jang dăr hơ len, chă [o#h, hơ len j^ păng hơ met tơ tom ăn bơ ngai j^ pơ lo\ sôt ret; jang hơ dai hăm khu\l kơ dră tơ ring hơ to\k loi dơ\ng tơ drong jang tơ roi tơ băt hơ to\k ‘lơ\ng đon hlo#h vao găh rim trong tang găn j^ pơ lo\ sôt ret, mă loi ‘no\h hăm dôm bơ ngai hơ nơ\ng năm tơ\ bri, tep tơ\ mir. Ku\m hăm ‘no\h, an^h jang pơ gang Dak Lak ku\m hlôi pơ gơ\r dăr hơ len bơ ngai j^, an^h j^ [lep hơ găt, gơ var tơ ring dôm an^h đei pơ rang j^ pơ lo\ sôt ret vă hơ met pơ ‘lơ\ng đ^ tơ drong j^; pơ tru\h asong tôm pơ gang j^ pơ lo\ sôt ret lơ păng lơ kơ loăi, kơ m^l hơ len lăng j^, pơ long vă kơ băt kơ năl j^ hre\nh ăn kơ hnam pơ gang tơ ring gơ\h jang vă hơ len lăng hloi mư\h đei bơ ngai j^ pơ lo\ sôt ret, ve\h ver tơ drong pơ lo\ sôt ret to\k lơ, jing roi j^ de#h păng lôch.

Thạc sỹ, bác sỹ Hoàng Hải Phúc- Kơ dră vei lăng an^h jang pơ gang tang găn j^ pơ lo\ sôt ret Ký sinh trùng- Côn trùng Dak Lak tơ băt thim: “Vă ve# tru\h kơnh tơ le\ch jang tơ drong jang tơ roi tơ băt lơ\m năr apu\ng ple\nh te\h tang găn j^ pơ lo\ sôt ret ‘năr 25/4, nhôn hlôi ap^nh nơ\r tơ gop đơ\ng Trung ương tơ mơ\t thim jên ăn tơ drong jang tơ roi tơ băt ku\m nhen răt pơ gang hoă chơ\t, tơ mam pơ gang vă tong mơ ker, kơ mu\ng, pru\ih pơ gang ăn kơ 7 apu\ng oei lơ\m tơ ring đei j^ pơ lo\ sôt ret pơ răm kơ tang păng đei hơ mơt j^ to\k lơ vă yak tru\h tang găn j^ pơ lo\ sôt ret sơ đơ\ng, ư\h kơ le# pơ rang đei [o#h, mă loi ‘no\h j^ ư\h kơ đei bơ ngai lôch.” 

Vă tang găn tơ drong roi to\k đơ\ng j^ pơ lo\ sôt ret, hơ dai hăm tơ drong mơ\t jang đơ\ng an^h jang pơ gang, khu\l kơ dră tơ ring, kon pơ lei kăl hơ to\k đon hlo#h vao lơ\m tơ drong tang găn tơ drong j^ âu. Hăm bơ ngai hơ nơ\ng năm tơ\ bri, tep tơ\ mir, năm v^h vơ\t tơ\ tơ ring sơ lam, năm tơ [ơ\p băl đơ\ng kon pơ lei oei sa hăm dôm de#h char tơ je# kăl kơ yua mơ ker, n^h nu\n tong pơ gang hoă chơ\t, pơ gang pik tơ pu\h mur… đơ\ng an^h jang pơ gang asong ăn vă tang găn j^ pơ lo\ sôt ret. Mă loi ‘no\h, mư\h đei [o#h yu\h pơ dui đunh, che\p pơ lo\, le\ch đak pơ u\h, j^ klăk chro\h, j^ kơ\l kăl kơ năm hloi tơ\ hnam pơ gang vă khăm, hơ len lăng pham păng hơ met tơ tom. ‘Ngoăih kơ ‘no\h, dôm bơ ngai đei yu\h mă hơ drol kơ ‘no\h 14 năr đei năm tơ\ tơ ring đei j^ pơ lo\ sôt ret dăh mă bơ ngai đei yu\h mă hơ drol ‘no\h đei j^ pơ lo\ sôt ret bơ\ih ‘no\h ku\m athei năm hloi tơ\ hnam pơ gang vă đei hơ len lăng păng hơ met tơ tom.  

Mỹ Hạnh – Thu Huế: Ch^h

Thuem: Tơ blơ\