Joh ayŏ tơƀăng xa kơ bơngai Êđê – dôm tơƀăng xa tơguăt tơpôl
Chủ nhật, 01:00, 27/06/2021

VOV4.Bahnar Joh ayŏ juăt jue kơ bơngai Êđê pơma adrô̆, dôm hơdrung kon kông Tây Nguyên pơma atŭm tơbang ưh adrô̆ tơ̆ dôm hơbăn ao tanh, tơdra hri mă oei đơ̆ng dôm tơƀăng xa bri kơdrơ̆ng. Đơ̆ng kră xơ̆, vă erih ƀlep hăm cham char, bơngai Êđê hlôi băt iŏk ‘nhot bri vă chă pai pơjing dôm tơƀăng xa kăp gĭt kơ po. Hrei âu dôm tơƀăng xa bri kơdrơ̆ng noh hlôi jing tơƀăng xa kăp gĭt kơ tơring bri kông.

Tơpŭng hla hyao jing minh tơmam xa juăt jue păng kăp gĭt thoi yơ hăm kon pơlei Êđê. ‘Nâu jing tơƀăng xa đei pai lơ̆m ‘măng akŏm kơdrâ̆m bơngai nhen et xô̆ blŭng xơnăm, et akŏm unh hnam dăh mă groong ƀŭ..., atŭm hăm noh duh jing tơƀăng xa đei lơ tơ ‘ngla hnam pai vă jong ăn tơmoi gĭt.

Yuơ noh tơmam pai adoi đei hơmet tôm tơnăp. Tơpŭng hla hyao đei pai hăm lơ tơmam nhen ‘nhĕm xĕch, kơting nhŭng dăh mă vĕch rơmo (klak pơda kơ rơmo), tơm rơboa, pro tăng xơ̆k kro, tơneh hơdrih, phe, hơdret păng hla hyao (minh kơloăi hla bri ‘ngam, ƀâu phu, đei um nhen hla pơlâu) – jing tơmam ưh kơ gơh kơƀah.

Yă H’Vết Niê (tơ̆ pơlei Alê A, phường Ea Tam, plei tơm Buôn Ma Thuột) ăn tơbăt, vă pai đei tơƀăng tơpŭng hla hyao gơh ‘lơ̆ng, noh pai kiơ̆ minh tơdrong pơkăp: ‘nhĕm xĕch, kơting nhŭng noh pai adrol, đơ̆ng rŏng kơ noh tăh tơneh, hơdret, rơboa, pro tăng tăh pai atŭm. Đơ̆ng rŏng kơ noh tuh tŏ xĕt đak lơ̆m gŏ tơpŭng, gô đak kơdơ̆k păng tơmam lơ̆m gŏ xĭn tôm, phe noh tong hăm đak tŭl jing pŭk peh atŭm hăm hla hyao đang kơ noh hlŏng iŏk đak tơm vă tuh lơ̆m gŏ tơƀăng, đang kơ noh tăh ƀoh ƀôk ngok lăp kơ ƀơ̆r. Yuơ đơ̆ng tơdrong pai hrat thoi noh, mă ăh pai lơ tơpŭng đei lơ bơngai vang chă pơvih, rim bơngai chă minh tơmam; bơngai peh phe, bơngai ‘lek rơboa ‘nâu nai hia.

Bơ̆ răh pơma dơnuh răh, tơroi găh tơdrong erih, hơnơ̆ng thoi noh đe chă đei tơdrong xô̆ lơ̆m noh. Adrol ki, hla hyao đei tơ̆ mir kông, lơ̆m bri... noh vă pai tơpŭng âu, đe pơmai oh athei năm pĕ đơ̆ng pơgê hrôih dăh mă ăh kơsơ̆ ‘năr adrol. Ăh pĕ noh rơih iŏk hla kră păh ai, đei pơnĭk jơk găm, ưh đei pĕ hla pơda vă pai tơpŭng kơlih tơpŭng gô ưh đei pơnĭk jơk ‘lơ̆ng. Đơ̆ng lơ tơmam xa đei jong, pơnhan tơpŭng hla hyao noh pơm ăn đe lăp hloh kơlih đei tơdrong tăng đơ̆ng pro, hơ̆ đơ̆ng hơmrĕ, păng đak tơpŭng ‘lơ̆ng lŭk lơ̆k hăm ‘nhĕm pai klĭ păng tơdrong ƀâu phu đơ̆ng hla hyao. Minh tơmam xa ‘lơ̆ng gô pơm ăn bơngai xa hơdơ̆r ling lang găh tơdrong ƀâu phu păng tơdrong kăp gĭt đơ̆ng tơƀăng xa âu.

Tơƀăng xa kơ bơngai Êđê hăm tơpŭng hla hyao, por prung, ier pơhang, pro tăng ‘nâu nai hrei âu hlôi jing minh lơ̆m dôm tơdrong joh ayŏ kăp gĭt hơvơn lơ tơmoi truh tơmang tơ̆ pơlei pơla Buôn Ma Thuột. Pơlei Akŏ Dhông (phường Tân Lợi, plei tơm Buôn Ma Thuột) ưh adrô̆ hơvơn lơ tơmoi lơ̆m păng ‘nguaih kơ teh đak truh kơlih cham char rơngơp, um ai joh ayŏ kăp gĭt đei răk vei mă oei kơyuơ đơ̆ng tơƀăng xa kăp gĭt kơ bơngai Êđê tơ̆ âu. Pơmai H’Phiêu Kbuôr, minh unh hnam jang găh tơmang pơhiơ̆ pơlei pơla tơ̆ pơlei Akŏ Dhông ăn tơbăt, lơ tơmoi truht ơ̆ âu vă tơmang, chă hơlen lăng cham char ‘lơ̆ng rŏ, joh ayŏ juăt jue noh đe oei lăp kơ dôm tơmam xa juăt jue kơ bơngai Êđê nhen: tơƀăng vĕch, pro tăng ka kro, hla ƀlang xao...

Dôm tơƀăng xa âu đei tơdrong pai hrau kăp gĭt đơ̆ng hla ‘long pơm pơgang, păng tơmam hơdrih hăng, iŭ tăng noh pơm ăn tơƀăng xa jing chrih chrai, xa minh ‘măng tam mă juăt, mă lei xa ăh ‘măng mă ƀar noh gô hơdơ̆r ling lang păng ‘meh chă xa pă ‘măng dơ̆ng.

Lan chih păng pơre nơ̆r

Tags:

Viết bình luận

TIN CÙNG CHUYÊN MỤC