VOV4.Bahnar - Đơ̆ng rŏng 2 sơnăm jĭ Covid-19, tơdrong jang pơgang tĕh đak dêh char Gia Lai tơ ƀơ̆p tôch lơ lơ tơna tap nhen khŭl jang nhen lĕ ‘mĕh vă pơdơ̆h jang lơ, năm jang tơ̆ hnam pơgang ŭnh hnam pơm tơm; tơdrong jang tơchă kơ dĭh kon jên jang tơ̆ rim hnam pơgang đei ƀô̆h đei tơdrong ư̆h rơvơn, ƀơm kơnê̆ trŭh tơdrong atŏk ‘lơ̆ng khăm, ming hơmet jĭ jăn găh đunh đai tai sơnăm. Tơdrong mă au kăl hơmet pơ ‘lơ̆ng trong bơ̆ jang, trong tơgŭm djru lơ̆m bơ̆ jang pơgang păng tơdrong tơlĕch jang, kơ dĭh tơchă kon jên bơ̆ jang kơ rim hơnĭh bơ̆ jang pơgang kơ tĕh đak.

Rim ƀok thây pơgang kơ CDC Gia Lai bơ̆ jang tơchă dôm bơngai oei tơjê̆ bơngai jĭ lơ̆m ‘măng jĭ hơbŭh Covid-19 blŭng sơnăm 2020 tơ̆ tơring kon kông Ayun Pa (rup đơ̆ng: CDC Gia Lai phĭn).

Lơ̆m vă đĭ khei 7 au ki, Dơnŏ anĭh vei lăng jang pơgang dêh char Gia Lai hlôi lăng hơlen tôm tong tơdrong ƀok thây pơgang pơdơ̆h bơ̆ jang, năm jang tơ̆ rim hnam pơgang ŭnh hnam pơm tơm đơ̆ng blŭng sơnăm 2021 trŭh khei 6 sơnăm 2022. Kiơ̆ kơ ‘nŏh 7 tơdrong tơm đei ƀơm trŭh tơdrong sa jên khei tŏ sĕt, bơ̆ jang trăp; bơ̆ jang ư̆h sơđơ̆ng, ư̆h kơ măh kmăi kmŏk lơ̆m khăm ming hơmet jĭ jăn, hŏk pơhrăm atŏk loi dơ̆ng tơdrong jang gơ̆h hơgei ư̆h kơ đei rơvơn. 

Lơ̆m au, ư̆h kơ trŏ lăp găh sa jên khei kơ ƀok thây pơgang hlôi đei Dơnŏ anĭh vei lăng jang pơgang dêh char Gia Lai pơma hơdăh: Vă đei hla bơar tơchơ̆t gơ̆h bơ̆ jang, rim ƀak si kăl đei tŏ sĕt hlŏh 7 sơnăm 1 poăt hŏk pơhrăm, bơ̆ jang tơdrong jang pơgang, hăm kon jên năm hŏk pơhrăm tơhoach lơ hlŏh hăm rim hơnĭh bơ̆ jang anai. Mă lei mă tơpă, jên khei ƀak si ‘nao lĕch ‘măng khoă đei jô̆ kiơ̆ sa jên khei kư nhân. Tơdrong anai dơ̆ng, kon jên hơpăh ăn khăm, ming hơmet jĭ jăn rim hnam pơgang kơ tĕh đak dang ei tŏk bŏk pơm kiơ̆ Tơdrong tơchơ̆t 37/2015 sơnăm 2015 kơ yuơ Dơnŏ anĭh tơm vei lăng Jang pơgang tơlĕch ăn. Tơdrong tơchơ̆t đei ming hơmet, tơplĭh hơmet, mă lei kơ jă kla ăn khăm, ming hơmet jĭ jăn oei vei kơ jăp. Ƀok Lý Minh Thái- Kơ iĕng Kơdră chĕp pơgơ̆r Dơnŏ anĭh vei lăng jang pơgang dêh char GiaLai hơlen: “Hơdrô̆ Gia Lai, tơ̆ hơnĭh jang pơgang kơ tĕh đak, kon jên iŏk đei đơ̆ng khăm ming hơmet jĭ jăn tơmơ̆t 94%.Lơ̆m kơsô̆ au, kon jên iok đei đơ̆ng BHYT tơmơ̆t găh lơ hlŏh, dang 90%. Lơ lŏh, tơdrong tơhlăk kơ tơdrong pơm tơm kơ dĭh tơ̆ Gia Lai ‘nŏh hơmet ming tơdrong iŏk đei đơ̆ng khăm ming hơmet jĭ jăn tim mă sơđơ̆ng, kơ jă khăm ming hơmet jĭ jăn tŏ sĕt, gô pơm kơnê̆ trŭh tơdrong iŏk đei jơnei kơ rim hơnĭh bơ̆ jang”.

Ƀok thây pơgang Y dược Cổ truyền và Phục hồi chức năng Gia Lai khăm, ming hơmet jĭ jăn ăn bơngai jĭ. (rup: Nguyễn Thảo phĭn)

Jei mĭnh jơhngơ̆m đon lơ lau, ƀok Phạm Bá Mỹ- Kơdră chĕp pơgơ̆r Hnam pơgang tơm dêh char Gia Lai tơbăt, kơ jă chă khăm, ming hơmet jĭ jăn hrei au tim mă tôm trong pơlăp, pơm ăn trŭh kla ăn tim mă tôm. Tơdăh tơdrong au đei hơmet pơ ‘lơ̆ng, hnam pơgang gô hơmet keh đang ‘lơ̆ng lơ tơdrong anai:“Kơ jă jên chă khăm ming hơmet jĭ jăn tơ dăh đei kla ăn ƀlep, tôm lei gô hơmet pơ ‘lơ̆ng kĕ rim tơdrong au to. Mư̆h đei kon jên bơ̆ jang lơ lei ‘ngoăih kla ăn kon jên khei ăn ƀak si lei đei dơ̆ng kon jên hơpăh jang lơ hlŏh ƀar ‘măng dơ̆ng. Mă ƀar ‘nŏh tĕh đak ăn kon jên tơgŭm djru găh bơ̆ jang đunh sơnăm lơ ƀiơ̆. Atŏk jên khei păng atŏk jên tơgŭm bơ̆ jang đunh sơnăm ‘nŏh tơdrong erĭh sa đei sơđơ̆ng ƀiơ̆".

Hrei au, hơnĭh bơ̆ jang pơgang tĕh đak tơ̆ dêh char Gia Lai đei 12 hơnĭh bơ̆ jang lơ̆m dêh char; 17 hnam pơgang tơ̆ rim apŭng, thĭ xăh, pơlei tơm; atŭm hăm 220 hnam pơgang tơring, phương. Khŭl bơ̆ jang kơ hơnĭh jang pơgang vă jê̆ 4.900 ‘nu, lơ̆m au đei hlŏh 920 ‘nu bơngai hŏk đang ƀak si năm tơ̆ jrŭ. Găh măt bơngai ƀak si, kơsô̆ giơng tep ăn bơngai jĭ jei tŏ sĕt hlŏh jô̆ hơtŏ lơ̆m tĕh đak. Kmăi kmŏk bơ̆ jang oei ưh kơ măh, tim mă tôm grŭp.

Ƀok thây pơgang Ưu tú Nguyễn Hữu Nam- sơ̆ Kơdră chĕp pơgơ̆r Hnam pơgang tơm dêh char Gia Lai akhan, lơ̆m mă gô chang dôm tơdrong găh trong bơ̆ jang tơgŭm djru hơmet ming, ‘nŏh dêh char Gia Lai jei kăl iung jang hơmet ming kơ dĭh. Kiơ̆ đơ̆ng ƀok Nam, tơdrong kăl hlŏh hrei au, dêh char kăl đei tơgum djru, chă hơvơn tơmơ̆t bơngai bơ̆ jang mă trŏ ƀlep, hơmet pơ ‘lơ̆ng tơdrong bơ̆ jang ăn kang ƀô̆ ƀok thây pơgang kơ tĕh đak vă đe sư sơđơ̆ng jơhngơ̆m bơ̆ jang. Kơ dĭh rim hnam pơgang kơ tĕh đak jei kăl đei tơplĭh ‘nao trong chĕp pơgơ̆r, atŏk kơtang bơ̆ jang ‘lơ̆ng lơ̆m vei lăng năng tông vă đei lơ bơngai jĭ năm khăm ming hơmet, đơ̆ng nŏh atŏk tơdrong pơm tơm kơdĭh gơnơm jang sa iŏk đei:“Kơdĭh pơm tơm găh mŭk drăm ‘nŏh pơm ăn khŭl bơ̆ jang kơ toei gơ̆h hơgei păng bơ̆ jang ‘lơ̆ng tơnăp. Nhen rim hnam pơgang ŭnh hnam pơm tơm ‘nŏh đe sư pơm tơm kơ dĭh ngăl, kơna krao tơmơ̆t dôm bơngai jang hơgei, tơdăh jang ư̆h kơ gơ̆h ‘nŏh ăn pơdơ̆h jang hloi. ‘Ngoăih kơ ‘nŏh, kăl đei tơdrong tơplĭh lơ̆m chĕp pơgơ̆r. Chĕp pơgơ̆r jang pơgang kăl đei jơhngơ̆m đon hơgei, băt lăng ba bơngai hơgei, ‘nĕ khan vă iŏk yua sa yuơ kơ dĭh lơ hlŏh; mă đơ̆ng dang yơ jei tơchĕng trŭh kang ƀô̆ bơngai jang hơdrol, tơchĕng trŭh tơdrong atŏk tơ iung kơ hnam pơgang păng khăm ming hơmet jĭ jăn ăn kon pơlei ‘lơ̆ng hơ iă hlŏh. ‘Nau jing tơdrong kăl hlŏh”.

Ƀok Ksor Phước, sơ̆ jang Kơdră dơnơm, Kơdră chĕp pơggơ̆r Dơnŏ anĭh vei lăng kon kông kơ Kuô̆k hô̆i jăl XI, Bí thư so dêh char, Kơdră tang măt Kuô̆k hô̆i dêh char Gia Lai tơbăt, tơmơ̆t jên jang, vei lăng năng tông jơhngơ̆m pran ăn kon pơlei ‘nŏh tơmơ̆t jên jang ăn tơdrong atŏk tơ iung kơ tĕh đak. Ƀok lui akhan, Khŭl kơdră Tĕh đak păng rim hơnĭh tơm, hơnĭh bơ̆ jang hrôih đei trong hơmet pơ ‘lơ̆ng ăn hơnĭh jang pơgang dêh char Gia Lai pơma hơdrô̆, hơnĭh jang pơgang lơ̆m tĕh đak pơma atŭm:“Hơnơ̆ng lơ jăl jang Đảng păng Tĕh đak bơ̆n hlôi păng tŏk bŏk lăng ba trŭh tơdrong tơgŭm djru păng jên kheui ăn kang ƀô̆ lơ̆m pơ đi khŭl jang chĭnh trĭ kiơ̆ trong roi năr roi tŏk lơ. Ƀô̆h lơ lau, kăl đei Khŭl kơdră chĕp pơgơ̆r tĕh đak pơm tơm, pơrô̆ rim hơnĭh bơ̆ jang ƀơm trŭh atŭm hăm hơnĭh jang pơgang vang hơmet pơ ‘lơ̆ng dôm tơdrong tơnap tap, tơdrong long mă ‘nŏh”. 

Bơngai chĭh: Nguyễn Thảo

Tơblơ̆ nơ̆r: Amazưt