VOV4.Bahnar - Mă đơ̆ng tim mă trŭh pơyan ‘mi kial, mă lei jĭ pơlŏ lĕch đe hlôi tơpŏh kơtang tơ̆ mĭnh ƀar tơring tơ̆ Tây Nguyên păng rim dêh char găh Pơbăh. Dơnŏ anĭh jang pơgang tơdra hơdrol, pơlŏ lĕch đe sơnăm au gô pơrăm kơtang kiơ̆ trong joăt 3 sơnăm 1 ‘măng. Khŭl kơdră chĕp pơgơ̆r tơring păng hơnĭh jang pơgang rim tơring tơ̆ Tây Nguyên hlôi pơrô̆, pơtho tơbăt ăn kon pơlei kơchăng tang găn hơlau jĭ pơlŏ lĕch đe.

Bơngai jĭ pơlŏ lĕch đe tơ̆ Hnam pơgang apŭng Ea Sŭp

Kiơ̆ chĭh jô̆ đơ̆ng Hnam pơgang apŭng Ea Sŭp dêh char Dak Lăk, mă đơ̆ng tim mă trŭh lơ̆m pơyan ‘mi mă lei lơ̆m apŭng hlôi đei 117 ‘nu bơngai jĭ pơlŏ lĕch đe, tŏk 115 ‘nu bơngai pơtêng hăm dôm khei au sơnăm 2021. Hlôi đei 113 ‘nu bơngai măh năm ming hơmet tơ̆ hnam pơgang. Pơlŏ lĕch đe tŏk bŏk tơpŏh kơtang tơ̆ tơring Cư̆ Mlan păng thĭ trân Ea Sŭp hăm 24 pơlei, koeng kơphô̆ đei bơngai jĭ. Ƀác si Kiều Thị Thanh Hà, Hnam pơgang apŭng Ea Sŭp tơbăt, hnam pơgang au hlôi pơrô̆ athei 12 khŭl iung jang tang găn jĭ vă dăr lăng, hơmet pơ ‘lơ̆ng tơring đei jĭ. Adoi tơlĕch trong jang pơtho tơbăt ăn kon pơlei trong jang pơlôch siso, iung jang tang găn jĭ hơbŭh tơpŏh lang să lơ̆m pơyan ‘mi:“Hnam pơgang apŭng hlôi đei trong jang dăr lăng kơtang tơ̆ rim tơring đei jĭ vă ƀô̆h hrôih tơdrong jĭ jăn. Hnam pơgang hlôi jang tơgŭm tơbăt ăn Dơnŏ anĭh vei lăng kon pơlei apŭng tơlĕch ăn kon jên vă răt pơgang pruih pơlôch sơmach sisi. Kiơ̆ đơ̆ng Hơnĭh jang pơgang hơlen ‘nŏh tơdrong jĭ jăn au tôch mơmat tat, kơtang lơ̆m sơnăm 2022 tơ̆ au, tơdrong tơm ‘nŏh sơnăm au jing sơnăm ƀlep khei ‘năr đei jĭ jăn, kư̆ mă 3 sơnăm 1 ‘măng lơ̆m sơnăm au; mă ƀar dơ̆ng ‘nŏh kon pơlei tim gan iung jang kơtang lơ̆m pơlôch siso”.

Bơngai hơ iŏh jĭ ming hơmet tơ̆ hnam pơgang kơ yuơ jĭ pơlŏ lĕch đe roi kơtang

Jô̆ đơ̆ng blŭng sơnăm trŭh dang ei, dêh char Dak Lăk hlôi đei 163 ‘nu bơngai jĭ pơlŏ lĕch đe, lơ̆m au akŏm tơ̆ apŭng Ea Sŭp đei 115 ‘nu bơngai, apŭng Buôn Đôn 12 ‘nu, pă dôm yơ ‘nŏh tơ̆ rim apŭng Cư M’gar, Krông Pách păng pơlei tơm Buôn Ma Thuột. Kiơ̆ trong pơrô̆ jang đơ̆ng Hơnĭh tơm Dăr lăng tang găn jĭ jăn dêh char Dak Lăk, jĭ pơlŏ lĕch đe ‘moi kiơ̆ tơdrong joăt, hmă hmă 3 sơnăm 1 ‘măng. Mă đơ̆ng lơ̆m 3 khei blŭng sơnăm măt bơngai jĭ tŏ sĕt, mă lei, đơ̆ng khei 6 năm tơ̆ hơnăp kơnh, mư̆h trŭh pơyan ‘mi măt bơngai tơpŏh jĭ pơlŏ lĕch đe gô tŏk kơtang, lơ̆m au kơtang hlŏh ‘nŏh rŏ năng lơ̆m khei 8-9.

Lơ̆m dôm giĕng au ki, pơlei tơm Hồ Chí Minh adoi nhen rim dêh char găh Pơbăh hlôi đei măt bơngai tơpŏh jĭ pơlŏ lĕch đe roi kơtang. Tơ̆ pơlei tơm Hồ Chí Minh hlôi đei 2 ‘nu bơngai lôch păng 109 ‘nu bơngai jĭ ăl. Mŏ Đỗ Thị Thùy Vân, oei tơ̆ Kuân 12, pơlei tơm Hồ Chí Minh tŏk bŏk vei rong kon jĭ ăl tơbăt:“ ‘Nao chă chĕp pơgrŭn ră, mă lei 3 năr đơưng rŏng ‘nŏh hlôi pơm ăn jĭ ăl. Mư̆h khăm hơlen pham ‘nŏh ƀak si akhan kon hơ ‘lơ̆p đei pham krăr kơna ăn ƀet tơmơ̆t pơgang sirôm, đơ̆ng rŏng ‘nŏh đei hloi trŭh tơdrong jĭ tơsŏh, jĭ klơm pơm ăn jĭ ăl hloi”.

Ƀak si Đỗ Châu Việt, Kơdră chĕp pơgơ̆r Hơnĭh ming hơmet jĭ tơpŏh Cpovid-19, Hnam pơgang Nhi Đồng 2 tơbăt, đei dang 10% đe hơ iŏh jĭ pơlŏ lĕch đe đei ba ming hơmet tơ̆ au. Adoi lơ̆m kơsô̆ au đei 10% đe hơ iŏh ăn ming hơmet lơ̆m hơnĭh hơmet pơm sơđơ̆ng jơhngơ̆m jăn:“Dôm hơ iŏh đei ba ming hơmet tơ̆ au trŏ năng hlôi đei jĭ ăl, ‘nŏh jing tơnap mă băt chă khăm hơlen huyêt ap dăh mă khăm ư̆h kơ băt huyêt ap dôm yơ hloi. Mă ƀar ‘nŏh đei bơngai hlôi jĭ ăl hloi kơ yơ sơmach jĭ pơrăm kơtă, găh lơ lơ̆m klơm, pơm ăn klơm đei jĭ kơtang, pơm ăn trŭh pham krăr, pơm pơrăm klơm klak păng trŭh đơ̆ng rŏng pơm ăn jĭ ăl, pơm kơnê̆ trŭh tơ̆ ‘ngok”.  

Jô̆ trŭh tŏk bŏk khei 4, pơlei tơm Hồ Chí Minh đei 4.500 ‘nu bơngai tơpŏh jĭ pơlŏ lĕch đe Dengue, lơ̆m au đei 109 ‘nu jĭ ăl ming hơmet tơ̆ rim hnam pơgang. ‘Nau jing kơsô̆ tôch hơmơt tơt tơdăh pơtêng hăm sơnăm 2019-sơnăm jĭ pơlo tơpŏh kơtang pơm ăn hlŏh 20.000 ‘nu bơngai jĭ mă lei măt bơngai jĭ ăl jei lăp 38 ‘nu. Hăm măt bơngai jĭ pơlŏ lĕch đe jĭ ăl roi lơ lơ̆m khei năr tơ jê̆ au, rim bơngai joăt jang tơbăt hơdăh, pơhlom năng măt bơngai jĭ oei lơ hlŏh dơ̆ng pơtêng hăm kơsô̆ đei chĭh jô̆. Akŏp măt bơngai jĭ pơlŏ lĕch đe đei ƀô̆h tŏ sĕt rŏ năng kơ yuơ tim mă jô̆ hăm dôm bơngai ji păh au. Pơlei tơm Hồ Chí Minh jei hlôi đei ƀô̆h 2 ‘nu bơngai lôch kơ yuơ jĭ pơlŏ lĕch đe pơm ăn, tơdrong tơm pơm ăn kơ yuơ bơngai jĭ đei ƀô̆h jĭ klui. Ƀak si Nguyễn Minh Tiến, Kơ iĕng kơdră chĕp pơgơ̆r Hnam pơgang Nhi Đồng pơlei tơm pơkă ăn rim mĕ ƀă kăl ba kobn hơ ‘lơ̆p năm khăm tơtom, ư̆h kơ lê̆ đei jĭ ăl kơnh pơm ăn trŭh hơmet mơnat tat:“Lơ̆m năr mă 4, mă 5 kơ jĭ ‘nŏh jing jơ ‘năr pơm ăn ƀônh đei jĭ ăl, kơna bơ̆n chă pơtho khan ăn bơngai jĭ ‘nŏh vă băt hơdăh pơm ăn trŭh jĭ dêh ‘nŏh mơ hoal,lĕch pham mŭh, lĕch pham lin, jơ̆ng ti tơngiĕt, tep mĭnh hơnĭh tơ ‘mrŏn, hăk lĕch pham, chă pơyơ̆ng ĭch găm ‘nŏh dăh ba hloi tơ̆ hnam pơgang. Mă kăl mă đơ̆ng gơmăng gơmu dang yơ jei chơ ba năm tơ̆ hnam pơgang hloi”.

Vă iung jang tang găn jĭ pơlŏ lĕch đe ‘lơ̆ng hơ iă, rim răih bơngai kăl pơm kiơ̆ rim trong jang tang găn hơlau nhen: Đơ̆p đĭ đăng bơ̆n kơthŭng au to mong đak ‘nŏh vă mŭr măih hoei kơtăp lơ̆m nŏh, tơplĭh ôp hơmet kơthŭng mong đak păh ai păng iĕ, kơlŭk hê̆ ƀơ̆r hăp tơ̆ hơla mư̆h ư̆h kơ mong đak; hơnơ̆ng tơplĭh đak kơchŏk tăh pơrŏ pơkao au to 3 năr tơplĭh mĭnh ‘măng, ư̆h kơ lê̆ đei đak dơ̆ng tơ̆ rim pơnhan pơchăh au to vă hoei đei mŭr măih kơtăp; mư̆h tep kon pơlei kăl hơnơ̆ng dăng kơmŭng, hrŭk hơbĕn ao tai vă tang găn mŭr măih kăp pơ đĭ hăm tơ̆ kơ ‘năr. Mă kăl, mư̆h kơ dĭh, ŭnh ham đei ƀô̆h jĭ pơlŏ lĕch đe lei kăl năm hloi tơ̆ hnam pơgang tơring vă đei khăm păng tơbăt trong ming hơmet ƀlep, ư̆h kơ gơ̆h chă ming hơmet kơ dĭh tơ̆ hnam.

VOV Tây Nguyên chĭh

Tơblơ̆ nơ̆r: Amazưt