Dang 2 giĕng adrol ki, bơngai jĭ 19 khei, oei tơ̆ apŭng Hải Lăng, dêh char Quảng Trị đei jĭ, hăm tơdrong đei ƀôh blŭng a ‘nŏh pơ ‘ngiĕh, jĭ jŭm dăr hla đon găh ‘ngieu, chơ năm tơ̆ Khoa hơmet jĭ tơ̆ Đon-muh-hơlŏng, Hnam pơgang Trung ương Huế vă hơmet jĭ. Đơ̆ng rŏng kơ ‘nŏh bơngai jĭ, đei set hơlen pham ‘nŏh ƀôh đei pơrang jĭ Whitmore kơna chơ năm tơ̆ Khoa hơmet jĭ ăn hơioh hloi. Đơ̆ng rŏng 2 giĕng hơmet jĭ hăm pơgang kháng sinh ƀet kiơ̆ trong huan, nge jĭ đei jơhngâm pran sơđơ̆ng bơih, rơka ƀât hla đon kro păng đei ăn brŏk hơmet tơ̆ hnam hăm kháng sinh tŏ sĕt hlŏh ‘nŏh dang 3 khei dơ̆ng.

Đei bơngai jĭ Whitmore ăl hlŏh dơ̆ng ‘nŏh mon Trịnh Ngọc N., 6 khei, oei tơ̆ apŭng Cam Lộ, dêh char Quảng Trị. Mon đei jĭ adrol kơ chơ năm tơ̆ hnam pơgang 5 năr, hơkâu yuh hơnơ̆ng, ich chroh đơ̆ng 6-7 vât 1 năr, đei hơdai hăm dui jơhngâm hrĕnh, pơmat tat. Mưh khăm hơlen ‘nŏh ƀôh đei pơrang jĭ Whitmore, đe y, ƀak si tơ̆ Khoa hơmet jĭ ăn hơioh pơgơ̆r hơmet hăm kháng sinh tôch ai ăn kơ nge.

Yă Lê Thị Gái, yă nge Trịnh Ngọc N. tơroi: “Sâu yuh đơ̆ng 39 đô̆ truh 40 đô̆ hơnơ̆ng ưh jur, truh năr mă 3 mưh yuh ‘nŏh sâu gơ̆ hơkâu hloi, đơ̆ng rŏng kơ ‘nŏh gơnơm hnam pơgang chơ sâu năm tơ̆ Hnam pơgang Trung ương, lăp truh tơ̆ hnam pơgang ‘nŏh mât kâp kư̆u hloi”.

Jĭ Whitmore mă lơ ‘nŏh tơpŏh kiơ̆ trong rôp ti, tơ ‘ngit băl mă ưh ‘nŏh tơpŏh đơ̆ng tơmam xa, đak nhă đei pơrang jĭ. Jĭ đa đei lơ̆m khei ‘năr ‘mi tih đak lơ̆p, anih ưh đei ‘you rơgoh. Bơngai jĭ kăl kơ hơmet hăm kháng sinh đunh năr, hmă hmă đa ƀet kháng sinh đơ̆ng 2-4 giĕng. Tơdăh lăp, jĭ gơ̆h hơmet tơ ‘ngoăih hăm kháng sinh, huch tŏ sĕt hlŏh ‘nŏh 3 khei.

Thak si, ƀak si Trần Thị Hạnh Chân, bơ̆ jang tơ̆ Khoa hơmet jĭ ăn hơioh, Hnam pơgang Trung ương Huế tơroi: “Jĭ Whitmore tơpŏh kiơ̆ đơ̆ng tơƀâp, rôp ti, tơ ‘ngit tơ̆ hơkar mă ưh ‘nŏh đơ̆ng tơmam xa, đak nhă đei pơrang jĭ kơna trong tang găn ‘lơ̆ng hlŏh jĭ oei xa mă rơgŏh ‘lơ̆ng. Kơlih yoa ƀât lăp bơ̆n ưh kơ băt đei pơrang jĭ kiơ ôh, ƀât klep truh chă ƀôh pơrang jĭ ‘mơ̆i mă gơ̆h băt đei jĭ Whitmore”.

Tơ̆ Hnam pơgang Trung ương Huế, kiơ̆ kơsô̆ chih jô̆ đơ̆ng 2014-2019, hnam pơgang iŏk hơmet ăn 83 ‘nu bơngai đei khăm akhan jĭ Whitmore. Đơ̆ng blŭng sơnăm 2024 truh dang ei, Hnam pơgang Trung ương Huế iŏk hơmet ăn 17 ‘nu bơngai jĭ. Tơ̆ Đắk Lắk đĭ đei 2 ‘nu bơngai tơpŏh jĭ Whitmore jô̆ đơ̆ng blŭng sơnăm 2024 truh dang ei. Kiơ̆ Anih jang pơgang, truh dang ei, jĭ Whitmore oei tam mă đei vắc xin tang găn. Trong tang găn jĭ tơm ‘nŏh lê̆ chă pel, pơm ngôi teh păng đak ‘mê̆ đei pơrang jĭ, mă loi hăm dôm bơngai đei jĭ jăn lơ̆m hơkâu đơ̆ng adrol sơ̆, nhen jĭ hơyô đak sĭk, jĭ klơm…

Tơdăh ưh pŭn đei rơka jĭ, ‘nŏh lê̆ ăn teh, đak ‘mê̆ ƀơm tơ̆ rơka, mưh rơka jĭ tam mă klăih tơlir. Lê̆ xa tơmam dăh mă nhă đak tam mă hơmet rơgoh hơmơt đei pơrang jĭ. Mưh lĕch tơ ‘ngoăih, athei gom muh măt, mă loi tơ̆ anih đei ‘mui ƀruih lơ. Mưh đei dôm tơdrong hlĭch găh jơhngâm pran, lê̆ chă răt pơgang hơmet kơdih mă athei năm tơ̆ dôm hnam pơgang đei ư hơnhang vă đei đe ƀak si roi tơƀôh, khăm hơlen păng hơmet jĭ tơtom.