VOV4.Bahnar - Vă pơm tơ drong vei lăng hơ ioh tơ̆ hơ năp jĭ hơ buh COVID-19, lơ̆m khei 4 păng 5/2022, Anih vei lăng tơ drong jĭ jăn dêh char Dak Lak tơ lĕch jang ƀet vắc xin bơ̆ng COVID-19 ăn hơ ioh đơ̆ng 5 truh hơ la kơ 12sơ năm lơ̆m dêh char. ‘Nâu jĭ tơ drong jang tôch kơ kăl, mă lei hơ ioh tơ̆ sơ năm âu tam mă tih vơ̆ tôm kơ na anih jang pơ gang hlôi tơ lĕch jang lơ trong jang vă vei sơ đơ̆ng ‘lơ̆ng tôch ai ăn ƀet bơ̆ng.

Vắc xin bơ̆ng COVID-19 đei yua ăn hơ ioh đơ̆ng 5 truh hơ la kơ 12 sơ năm ‘noh jĭ vắc xin Pfizer/BioNTech păng Moderna. Hơ tăih băl đơ̆ng 2 jrŭm ƀet ‘noh 4 giĕng. Anih tơm vei lăng găh jang pơ gang athei lăp ƀet 2 jrŭm atŭm 1 kơ loăi đĕch, ưh kơ ƀet hrâu hăm vắc xin mRNA hơ yơ. Hăm kơ liêu ƀet ăn hơ ioh lơ̆m grŭp sơ năm âu, vắc xin Pfizer đei kơ liêu 0,25ml, ƀet tơ̆ ti; vắc xin Moderna ƀet dang 1 puăt kơ liêu bơ ngai ‘lŏ ( hơ tŏ 0,25ml), ƀet tơ̆ ti.

Pơ lei tơm Buôn Ma Thuột jĭ tơ ring mă blŭng pơ gơ̆r ƀet vắc xin bơ̆ng jĭ COVID-19 ăn hơ ioh đơ̆ng 5 truh hơ la kơ 12 sơ năm. Vă tơ drong jang ƀet bơ̆ng pơ gơ̆r sơ đơ̆ng, đei yua, Anih jang pơ gang pơ lei tơm Buôn Ma Thuột hlôi hơ met ăn tôh kơ hơ len đơ̆ng tơ drong chih măt hơ ioh lơ̆m sơ năm ƀet truh tơ drong vei sơ đơ̆ng tơ̆ dôm anih ƀet bơ̆ng. Ƀak si Võ Minh Hùng, Kơ dră vei lăng anih jang pơ gang pơ lei tơm Buôn Ma Thuột tơ băt:

“Vă vei sơ đơ̆ng tơ drong jang ƀet bơ̆ng ăn hơ ioh đei sơ đơ̆ng, Anih jang pơ gang hlôi pơ gơ̆r pơ hrăm ăn kơ đĭ đăng kang ƀô̆ jang pơ gang kơ rim xăh, phường vang jang ƀet bơ̆ng lơ̆m ‘măng âu găh ki thuơ̆t ƀet ăn kơ hơ ioh đơ̆ng 6 truh hơ la kơ 12 sơ năm, tơ drong jang vei lăng hơ len lăng, klăih song jang ăn dim grŭp kâp kư̆p năm jang tơ̆ rim anih ƀet vă jang, kâp kư̆p ăn hơ ioh tơ dăh đei bơ ngai hơ ioh tơ ƀơ̆p blơ̆ đơ̆ng rŏng kơ ƀet.”

Lơ̆m tơ drong jang ƀet vắc xin bơ̆ng COVID-19 ‘măng âu, Hnam trưng hŏk jăl 1, jăl 2, păng jăl 3 Victory đei dang 1.500 ‘nu hŏk tro lơ̆m sơ năm gơh ƀet. Vă vei sơ đơ̆ng ‘lơ̆ng ăn ‘măng ƀet âu, hnam trưng hlôi kơ chăng dăr hơ len rim tơ drong kơ tơ̆ng ang đơ̆ng hơ ioh, iŏk nơ̆r tơ gop đơ̆ng đe mĕ ƀă đơ̆ng lơ khei hơ drol. Hơ dai hăm ‘noh, hnam trưng oei tŭn pran tơ drong jang tơ roi tơ băt ăn đe mĕ ƀă hlôh găh đei yua đơ̆ng tơ drong ăn hơ ioh ƀet vắc xin hăm ‘meh vă đĭ đăng mĕ ƀă drơ̆ng ăn hơ ioh ƀet bơ̆ng. Ƀok thây Mai Đường Thế Huy, Phŏ Kơ dră chĕp kơ̆l hnam trưng tơ roi:

“Tơ drong jang ƀet bơ̆ng âu ‘noh hnam trưng hlôi kơ chăng dăr hơ len rim tơ drong kơ tơ̆ng ang đơ̆ng hŏk tro, iŏk nơ̆r tơ gop đơ̆ng đe mĕ ƀă đơ̆ng 9 khei hơ drol. Hơ dai hăm ‘noh, hnam trưng oei tŭn pran tơ drong jang tơ roi tơ băt ăn kơ đe mĕ ƀă hlôh găh đei yua đơ̆ng tơ drong ăn hơ ioh ƀet vắc xin hăm ‘meh vă đĭ đăng mĕ ƀă drơ̆ng ăn hơ ioh ƀet bơ̆ng. Hơ dai hăm tơ drong jang hơ dai hăm kang ƀô̆ jang pơ gang phường, hnam trưng oei hơ met ăn tôm anih, tơ mam, kơ măy kơ mŏk, pơ gơ̆r dôm hơ nih ƀet bơ̆ng hơ drô̆, dôm lăm pơ gơ̆r ƀet kiơ̆ trong ngôi hơ tăih băl kiơ̆ jơ hơ găt vă vei sơ đơ̆ng ‘lơ̆ng ăn kơ đe oh.”

Mă đơ̆ng tôch kơ tơ tă ƀơ̆t ba kon năm ƀet mă lei hlôh vao hơ dăh ƀơm ưh kơ ‘lơ̆ng đơ̆ng jĭ hơ buh, hơ dai hăm hơ met ăn jơ hngơ̆m sơ đơ̆ng ăn tơ drong arih sa hmă ‘nao, lơ mĕ ƀă hlôi kơ chăng chă hơ len lăng kơ tơ̆ng ang găh vắc xin kŭm nhen vei lăng mă hơ len ăn hơ ioh vă vei sơ đơ̆ng tơ drong jang ƀet bơ̆ng pơ gơ̆r ‘lơ̆ng. ‘Nhŏng Bùi Đình Nguyên (oei tơ̆ xăh Hòa Thắng, pơ lei tơm Buôn Ma Thuột) tơ roi:

“Kơ dih kâu ĭnh tôch kơ lăp đon păng tôch kơ sơ đơ̆ng jơ hngơ̆m hăm tơ drong bơ ngơ̆t truh đơ̆ng hnam trưng găh tơ drong ƀet vắc xin ăn kơ mon. Găh tơ drong vắc xin, đei tơ tăm mơ̆n mă lei hrei ‘nâu lơ̆m apŭng plĕnh teh hlôi tơ chĕng hơ len păng pơm kiơ̆ tôch kơ lơ bơ̆ih kơ na kŭm sơ đơ̆ng jơ hngơ̆m ưh kơ đei tơ drong kiơ athei tơ chĕng. Tơ̆ dôm dêh char kŭm ƀet lơ kơ na tôch kơ sơ đơ̆ng jơ hngơ̆m.”

Kiơ̆ kơ sô̆ chih jô̆ đơ̆ng Anih vei lăng tơ drong jĭ jăn Dak Lak, kơ sô̆ bơ ngai jĭ COVID-19 tơ̆ hơ ioh hơ la kơ 12 sơ năm lơ̆m dêh char đei dang 20% lơ̆m akŏp kơ sô̆ bơ ngai jĭ. Yua kơ hơ ioh hơ la kơ 12 sơ năm tam mă đei ƀet vắc xin kơ na ‘nâu jing tơ drong tơ poh jĭ tôch kơ tih. Yua thoi noh, vă vei lăng hơ ioh păng pơm dă ƀiơ̆ kơ tơ poh lanh să đơ̆ng jĭ hơ buh, tơ drong ƀet bơ̆ng vắc xin ăn hơ ioh đơ̆ng 5 truh hơ la kơ 12 sơ năm ‘noh jĭ tơ drong tôch kơ kăl. Mưh ƀet vắc xin bơ̆ng COVID-19, hơ kâu hơ ioh gô pơm đei tơ drong pran vă tơ jră plơ̆ tơ drong năm mơ̆t đơ̆ng yŏng jĭ kiơ̆ đơ̆ng noh pơm tơ jur hơ mơt kơ đei ƀơm jĭ, hơ dai hăm tơ gŭm pơm kơ đeh khei ‘năr jĭ, tơ jur hơ mơt kơ jĭ ăl, dôm tơ drong đei jĭ păng tơ jur hơ mơt kơ lôch ăn hơ ioh.

Mă tơ pă tơ drong ƀet vắc xin tang găn jĭ COVID-19 ăn hơ iŏh đơ̆ng 5 truh hơ la kơ 12 sơ năm tôch gĭt kăl, sư găn ƀiơ̆ jĭ ăl, da ƀiơ̆ tơ pŏh ăn dôm bơ ngai lơ̆m unh hnam, mă loi hăm bơ ngai ƀônh tơ pŏh, bơ ngai đei nơ̆r kâm ưh ăn ƀet bơ̆ng păng tam mă truh sơ năm ƀet bơ̆ng, atŭm hăm ‘nŏh hơ tŏk kơ sô̆ bơ ngai đei ƀet tôm vắc xin lơ̆m tơ pôl, tơ gop ‘lơ̆ng ăn tơ drong tang găn jĭ COVID-19. Ƀak si Trịnh Quang Trí, Kơ dră chĕp kơ̆l Anih vei lăng tơ drong jĭ jăn dêh char Dak Lak pơ ma hơ dăh ƀiơ̆ tơ drong ‘nâu kiơ̆ đơ̆ng tơ drong apinh jet tơ̆ hơ la âu.

- Ƀak si ăi, Vắc xin tang găn jĭ COVID-19 đei yoa thoi yơ lơ̆m tơ drong vei lăng hơ iŏh tơ̆ hơ năp tơ drong jĭ?

-Ƀak si Trịnh Quang Trí: «Mưh ƀet vắc xin tang găn jĭ COVID-19 ‘nŏh đei lơ tơ drong đei yoa: Mă 1, găn ƀiơ̆ bơ ngai tơ pŏh jĭ, mă 2 găn ƀiơ̆ bơ ngai jĭ ăl, mă 3 pơm ăn jĭ da ƀiơ̆ tơ pŏh lơ̆m tơ pôl, mă 4 tơ jur ƀiơ̆ khei ‘năr đei jĭ, tơ dăh bơ̆n ưh đei ƀet ‘nŏh jĭ đei đunh năr ƀiơ̆, mưh đei ƀet, đei kơ chơ̆t tang găn jĭ, năr đei jĭ tŏ sĕt ƀiơ̆, vang vei lăng ‘lơ̆ng jơ hngâm pran ăn hơ iŏh.

- Kơ loăi vắc xin đei asong ƀet ăn hơ iŏh đơ̆ng 5 truh hơ la kơ 12 sơ năm ‘nŏh jĭ vắc xin yơ ? Mưh ƀet sư sơ đơ̆ng thoi yơ hă ƀak si?

-Ƀak si Trịnh Quang Trí: «Lơ̆m ‘măng mă âu, vắc xin ƀet ăn hơ iŏh đơ̆ng 5 truh hơ la kơ 12 sơ năm, Anih tơm vei lăng jang pơ gang ƀơk ăn rim dêh char 1 lơ̆m 2 kơ loăi vắc xin. Kơ loăi mă 1 ‘nŏh vắc xin Pfizer đơ̆ng Mi. Vắc xin âu đei yoa vă ƀet ăn hơ iŏh đơ̆ng 5 truh hơ la kơ 12 sơ năm, hăm kơ lêu 0,2ml nồng độ tơ jră hăm pơ rang 10mcg ăn 1 ‘măng ƀet. Tơ tă ăn đe mon đơ̆ng 5 truh hơ la kơ 12 sơ năm gô đei ƀet kơ loăi vắc xin âu pơm 2 jrŭm, ƀet đunh băl 4 giĕng. Kơ loăi vắc xin mă 2 ‘nŏh vắc xin Moderna. Vắc xin âu đei ƀet ăn hơ iŏh đơ̆ng 6 truh hơ la kơ 12 sơ năm. Thoi nŏh, hăm hơ iŏh đơ̆ng 5 truh 6 sơ năm ‘nŏh lăp ƀet vắc xin Pfizer đĕch. Hăm vắc xin Moderna, bơ̆n gơ̆h iŏk hloi vắc xin ƀet ăn bơ ngai ‘lŏ vă ƀet ăn hơ iŏh, mă lei nồng độ vắc xin lăp dang 1 puăt pơ têng hăm ƀet ăn bơ ngai ‘lŏ, mă hơ dăh ƀet 0,25ml, 2 jrŭm đunh băl 4 giĕng ‘năi. Pơ đĭ 2 vắc xin âu đei Anih vei lăng Pơ gang păng tơ mam xa Mi, Anih vei lăng pơ gang Châu Âu kŭm nhen anih tơm vei lăng jang pơ gang tĕh đak bơ̆n kĭ asong iŏk yoa. Kiơ̆ đơ̆ng hơ len năng tơ̆ dôm tĕh đak đei ƀet vắc xin âu ăn ƀôh vắc xin âu tôch sơ đơ̆ng, hui đei pơ gang ƀlơ̆ hăm đe kon mon ƀet».

- Ƀak si ăi, đơ̆ng rŏng kơ ƀet hơ kâu jăn đe hơ iŏh đa blơ̆ thoi yơ, hăm krê dêh ưh?

- Ƀak si Trịnh Quang Trí: «Hăm 2 kơ loăi vắc xin Pfizer păng vắc xin Moderna, dôm tơ drong blơ̆ đei dôm anih tơ chĕng hơ len, iŏk yoa roi tơ băt ‘nŏh nhen thoi blơ̆ hmă đĕch nhen, pơ ‘ngĕh, jĭ ƀât hơ nih ƀet, ƀât lăp đei yuh, dôm tơ drong ‘nâu gô đĭ đơ̆ng rŏng 2,3 năr ƀet. Hrei ‘nâu đei 1 kơ sô̆ kon mon đĭ tơ pŏh jĭ COVID-19 bơih, hăm đe kon mon đei jĭ COVID-19 bơih ‘nŏh athei gơ̆t, ưh ăn ƀet bơ̆ng, gô đơ̆ng rŏng kơ jĭ truh 3 khei ‘mơ̆i kơ na ƀet vắc xin tang găn jĭ COVID-19 ăn kon mon dơ̆ng». 

-          Lei a, bơ nê kơ ih ƀak si hơ!

Thuem hăm Dơ̆ng : Tơ blơ̆