VOV4. Bahnar - Pơ gơ\n đơ\ng to\ ‘mi kial ‘no\h j^ tơ drong j^ đa tơ [ơ\p, hlo\h kơ ‘no\h dơ\ng, j^ hơ lơ\k hơ le hơ nơ\ng. Trong ‘lơ\ng hlo\h tơ gu\m pơm ăn j^ dă [iơ\ hlo\h ‘no\h j^ bơ ngai j^ kăl kơ băt hơ dăh 1,2 tơ drong hlo#h vao nhen pơm kiơ dăh mă e\nh kơ kiơ mư\h đei pơ gơ\n to\ ‘mi kial păng pơm kiơ\ mă ‘lơ\ng.

Pơ gơ\n to\ ‘mi kial ‘no\h j^ 1 tơ drong đa đei [o#h mă lơ bơ ngai đei [ơm, pơm ăn ư\h kơ hiôk, [ơm ư\h kơ ‘lơ\ng tru\h jơ hngơ\m jăn păng oei sa rim năr. Pơ gơ\n to\ ‘mi kial đei [o#h hơ nơ\ng. Gơ\h klăih song pơ gơ\n to\ ‘mi kial pơm 2 kơ loăi. Pơ gơ\n ‘năr to\ păng pơ gơ\n ‘năr tơ ngie\t, pơ gơ\n ‘năr to\ đa đei [o#h lơ\m pơ yan pơ dơ\h ho\k, lơ\m dôm năr to\ hơ kâu tơ le\ch lơ đak pơ u\h kơ na hơ kar ling lang hơ ‘yu\ih, [ônh kơ hơ nhăk tru\h tơ drong đei j^ păng hơ kâu [ônh kơ hiong đak. Tơ drong ‘nâu pơm ăn bơ ngai j^ le\ch pơ gơ\n jing roi de#h hlo\h. Pơ gơ\n ‘năr tơ ngie\t đa đei [o#h lơ\m pơ yan yă rak, mư\h hơ yu\h tơ ngie\t jur hlo\h hơ la kơ 20 độ C, pơm ăn hơ kar hơ [ro\ih dăh mă dôm năr ‘mi hơ ‘yu\ih ku\m pơm ăn le\ch pơ gơ\n mơ\n.

Pơ gơ\n to\ ‘mi kial [ônh kơ lăng băt yua kơ dôm tơ drong đei [o#h j^ tơ\ hơ la âu: Hơ kar le\ch [re [rônh păng đơ đik: dôm hơ kar mư\h [ơm to\ dăh mă tơ ngie\t ư\h kơ ê, mă loi ‘no\h j^ dôm hơ kar tơ\ hơ ko, mu\h măt, tơ pang ti, jơ\ng,… ‘no\h [ônh kơ đei le\ch pơ gơ\m hlo\h. Kơ plăh ‘nâu bơ ngai j^ gô [o#h pơ ko\ih đơ đik, ư\h kơ su\k păng kơ kach. Mă lei, roi kơ kach roi de#h đang kơ ‘no\h le\ch [e\nh hơ kâu mă lei ư\h kơ hrăp. Hơ kar đei le\ch hmro\ng hmrônh, pơ ‘nge\h đei [o#h lơ hlo\h tơ\ hơ ku\ng pơm ăn ư\h kơ ‘lơ\ng. Tơ drong hơ kar le\ch hmro\ng hmrônh pơm ăn bơ ngai j^ đơ đik hai ư\h kơ hiôk hai. Le\ch pơ gơ\n’no\h j^ tôch kơ hơ mơt, pơm ăn bơ ngai j^ gô đei dui jơ hngơ\m mơ mat, huêt ap jur hre\nh păng ư\h kơ ê, pơ ko\ih [e\nh hơ kâu tơ dăh ư\h kơ hơ met tơ tom gô pơm ăn lôch…

Mư\h đei pơ gơ\n to\ ‘mi ikal, bơ\n kăl kơ băt dôm tơ drong tơ\ hơ la âu:

Ư|h kơ s^ đ^ đăng dôm kơ loăi plei ‘long hơ yơ ku\m gơ\h sa ngăl o#h, nhen plei táo, kiwi… pơm ăn j^ le\ch de#h hlo\h dơ\ng. Oei 1, 2 kơ loăi găr kiơ\ kơ yuăn krao ‘no\h hạnh nhân, găr phỉ… ku\m kăl ve\r hơ tăih. Ka hơ dang đa đei dôm kơ loăi protein hl^ch pơm ăn j^ pơ gơ\n đei [o#h tơ pl^h ư\h kơ ‘lơ\ng. Mă hơ dăh ‘no\h sư pơm ăn bơ ngai j^ đei pơ ‘nge\h [e\nh hơ kâu de#h hlo\h, đei le\ch [rê [ra jơ\p lơ\m hơ kâu dăh mă đei dui jơ hngơ\m mơ mat,… Dôm kơ loăi tơ mam sa nhen kơ tă\i ier bip, [ơ, đak to\h… ku\m kăl pơ ‘lơ\ng mư\h sa. Lu sư mă khan tôch kơ ‘lơ\ng ră mă lei ‘no\h [ônh kơ pơm ăn pơ ko\ih.

            ‘Ne\ kơ le# hơ kar [ơm kial tơ ngie\t. Mư\h đei pơ gơ\n mă le# kial mơ\t ‘no\h đơ đik gô tôch kơ de#h. Kơ plăh âu bơ ngai j^ roi kơ kach ‘no\h pơ gơ\n gô roi lanh hre\nh jơ\p hơ kâu. ‘Lơ\ng hlo\h ‘no\h bơ ngai j^ athei yua ao t^h, găn kial ‘lơ\ng păng văn thim che hơ ko mư\h le\ch tơ\ ‘ngoăih.

‘Ne\ kơ hru\k hơ băn ao hrăt de#h hnang yua kơ hơ băn ao hrăt gô pơm ăn tơ ‘ngot jăng roi pơm ăn pơ ko\ih le\ch lơ. Ư|h khan lăp thoi no\h, tơ dăh tơ ‘ngot jăng pơm ăn rơ ka gô pơm hơ to\k hơ mơt kơ đei pơ chu\ng hơ kar.

Năm khăm vă đei [ak si ch^h hla ar pơ gang [lep. Ư|h kơ gơ\h răt pơ gang kơ d^h dăh mă pik dôm kơ loăi pơ gang pik hơ yơ. Lơ bơ ngai tơ che\ng mư\h đei pơ gơ\n to\ ‘mi kial, hơ kar kro, tơ lo\ng ‘no\h pik kem pơm hơ yu\ih mă lei dôm tơ mam pơ gang lơ\m kem gô pơm ăn rơ ka tơ te\nh lang să păng roi j^, roi đơ đik.

‘Ne\ kơ gan ngôi tơ je# hăm tơ mam pơm ăn pơ ko\ih tơ\ ‘ngoăih. Vă pơm đei tơ drong ‘nâu bơ\n kăl kơ pe\ng hlom hơ kâu mư\h le\ch tơ\ ‘ngoăih. Tơdăh hao gre athei gom mu\h măt păng yơ\r môk [ao hiêm đei kơ m^l pe\ng tơ\ hơ năp, găn kial hai păng gơ\h ver đei hơ mơt pơ gơ\n đơ\ng bru\ih brăm hai…

Thuem: Tơ blơ\