VOV4.Bahnar - Lơ\m dang khei 1 truh khei 4 rim xơnăm, tơ\ rim pơlei pơla kon pơlei Jarai tơ\ Tây Nguyên ang bang găh tơdrong et xa Pơ Thi (brư\). ‘Nâu đei lăng jing minh lơ\m dôm tơdrong et xa tih hloh kơ kon pơlei Jarai, ako\m je# tôm kơjă joh ayo\ kăp g^t hloh lơ\m cham char joh ayo\ ching chêng Tây Nguyên.

Đơ\ng ro\ng 5 xơnăm jo# đơ\ng ‘năr groong [u\ klo, pơmai Rơ Chăm Nâm, tơ\ pơlei Kép 1, xăh Ia Mơ Nông, apu\ng Chư Păh, dêh char Gia Lai pơgơ\r et Pơ Thi  (brư\) vă tơklăh hăm pơhngol bơngai lôch hơchăng vih hăm teh Yang.

Tơdrong et xa đei pơgơ\r lơ\m 2 năr mă lei tơdrong hơmet đunh kơ noh minh khei. Tơ\ hơla yơp ‘long {lang kră kơ hre\ng xơnăm, ăh ‘năr tam mă ‘ngăh, kon pơlei ‘nhăk kơpô, rơmo plang. Atu\m hăm noh, tơdra ching chêng ang bang. Bơngai kră, hlôh vao găh khôi pơlei pơla tung chêng tih, chêng yo\ng, bơngai mơlôh tam mă kloh kle\ch noh tôi chêng kon, kiơ\ tơdra vă tôn pơjing minh [ai chêng brông bro\ng.

Tơdra brông, bro\ng ang truh tơ\ jơ\ng kông ataih titi, truh tơ\ ‘măng yang, pơm tơdro\ tơring Yang dăng oei. Pơmai Rơ Chăm Nâm ăn tơbăt, âu jing khôi juăt jue đơ\ng kră xơ\ kơ kon pơlei tơ\ tơring păng pơma [ôh xo# hơ\k [ơ\t đei pơgơ\r tơdrong kăp g^t âu ăn bơngai klo hlôi lôch hơchăng: “Pơxat âu kơ 7 unh hnam, đei 8 ‘nu hlôi lôch hơchăng [u\ atu\m tơ\ âu. Dang ei, truh pơyan et brư\, nhôn pơgơ\r brư\, ako\m tôm unh hnam đei bơngai lôch hơchăng [u\ atu\m lơ\m pơxat âu vă chă koh ‘long, păh te\ch, pơro\ pơxat, tôm adoi atu\m vang jang. Tơdrong tơm vă pơgơ\r brư\ noh bơ\ hnam ‘nao ăn dôm bơngai hlôi lôch hơchăng păng pă đei vei vêr bơih”.

Pơ Thi jing tơdrong et xa tih hloh kơ rim pơlei pơla kon pơlei Jarai. Ăh ako\m et xa, tôm kon pơlei atu\m tơgrop jơhngơ\m, tơmam drăm vă pơgơ\r minh tơdrong et xa [lep hăm dôm tơdrong joh ayo\ kăp g^t nhen tôn pơdăh ching chêng, hơxuang, chrăh um mur meo, bơ\ pơxat. Lơ\m pơđ^ tơdrong et xa, lơ drăm xik tơm jôr et, jơva ching chêng ang bang đơ\ng măng khe\ ‘ngăh, tơdra hơxuang pơtoi băl, jơ\ng juă jơ\ng, ti tơroh băl, pơjing minh tơdra guăng ro\ hloh yak kiơ\ trong d^l v^l. Bơngai hơdral – bơngai xoai, bơngai tral bơngai tep, bơngai oei erih bơngai lôch pă đei tơklăh dih băl lơ\m et Pơ Thi. {ok kră pơlei Rơ Châm Đo, oei tơ\ Pleikep Ping, xăh Ia Mnông, apu\ng Chư Păh, dêh char Gia Lai ăn tơbăt, đơ\ng lơ hnưr erih, et Pơ Thi duh oei đei kon pơlei tơ\ âu pơtoi răk vei, kơlih noh jing pơhngol kơ joh ayo\ juăt jue kơ kon pơlei Jarai: “Pơ thi jing tơdrong et xa tih kơ kon pơlei Jarai, đei ching chêng, chrăh um mur meo, hơxuang buang boây. Tơdrong et xa âu kăp g^t hloh, jing tơdrong joh ayo\ juăt jue kơ kon pơlei nhôn, ưh gơh tu\k le# ôh. Kon pơlei athei adrin vei răk tơ[ăk mong et Pơ Thi.”

Atu\m hăm tơdrong joh ayo\ kăp g^t noh et Pơ Thi jing ‘măng tơ[ôh tơdrong tơguăt tơpôl kơ kon pơlei Jarai. Kon pơlei mă tơ\ pơlei ataih, pơlei tơje#, [ơ\t kơtơ\ng noh adoi năm truh lêh ako\m âu. Tơ\ âu, cham char joha yo\ ching chêng Tây Nguyên đei tơbang tơnăp hloh, hơdăh hloh mă tơnap kơ đei minh lêh ako\m yơ gơh đei. Kiơ\ Tiến sỹ Nguyễn Thị Kim Vân, xơ\ jang kơdră Anih pơdăh tơmam xo dêh char Gia Lai, tơdrong vei răk tơ[ăk mong joh ayo\ juăt jue kơ et Pơ Thi  noh kăl hloh, kăl đei tơdrong tơre\k păng hlôh vao tro\ [lep găh tơdrong kăp g^t kơ lêh ako\m:  “ ‘Meh dôm tơdrong ako\m joh ayo\ thoi âu đei vei răk noh kăl đei tơdrong vang jang đơ\ng rim anih jang kơpal đei tơre\k, đơ\ng jơnu\m jang tơpôl păng g^t noh anih jang joh ayo\ tơplo\ng kơdâu păng tơmang pơhiơ\. Inh akhan thoi noh ưh kơx^ adro# anih jang joh ayo\ gơh jang đei. Bơ\n athei vang jang lơ\m tơdrong hơvơn kon pơlei thoi yơ vă vei đei um ai joh ayo\ ‘lơ\ng ro\ lơ\m khôi juăt jue thoi noh mă lei athei vei xơđơ\ng tơdrong mong răk [iơ\.”

Ưh adro# jing minh tơdrong tơklăh ti đơ\ng bơngai erih păng bơngai hlôi lôch hơchăng, Pơ Thi đei lăng jing minh lêh ako\m joh ayo\ tơpă kơ kon pơlei Jarai tơ\ Tây Nguyên, anih mă dôm um ru\p joh ayo\ kăp g^t hloh đei pơdăh. Răk vei đei Pơ Thi noh jing răk vei đei cham char joh ayo\ juăt jue kơ kon pơlei  Jarai.

Lan chih păng rapor