‘Năr xoi [lo\k kơ {ok Dơnơm, kon pơlei bơ\n hơnơ\ng tơbăt truh tơdrong hơ ‘mon Lạc Long Quân păng Âu Cơ.

VOV4.Bahnar - Đơ\ng xơ\ ki lơ\m hnưr erih Việt Nam, năr 10 khei 3 âm lịch hlôi jing minh năê kăp g^t kơ hơdrung hơdre\ch. ‘Nâu jing minh lêh ako\m tih vă [lo\k tơbăt păng pôk bơnê kơ dôm [ok pơtao Hùng, dôm [ok pơtao mă blu\ng kơ hơdrung hơdre\ch Việt Nam hlôi plang jơhngơ\m tơ iung pơjing păng vei lăng teh đak.

Kră xơ\ đei pơđơ\k:

“Mă năm tơ\ âu tơ\ to
Băt kơ năr xoi [lo\k kơ {ok Dơnơm năr 10 khei 3”

Xoi [lo\k kơ {ok Dơnơm Hùng Vương jing minh lơ\m dôm tơdrong xoi [lo\k tih kơ hơdrung hơdre\ch Việt Nam.

            Rim xơnăm, hơnơ\ng ăh năr 10 khei 3 âm lịch, kon pơlei hăt hot vang năm ako\m Lêh xoi [lo\k kơ {ok dơnơm đei pơgơ\r tơ\ anih xoi [lo\k Đền Hùng – tơ\ jơ\ng kông Nghĩa Lĩnh, dêh char Phú Thọ. Kon pơlei đơ\ng ja#p tơring lơ\m teh đak truh tơ\ âu plang hlôt nhang, xoi [lo\k păng vang ako\m lơ tơdrong pơchơt ăh ‘năr xoi [lo\k kơ {ok Dơnơm.

Tơm a hla chă kơ ‘năr xoi [lo\k kơ {ok dơnơm Hùng Vương

Kră xơ\ tơroi: Kinh Dương Vương rơneh đei minh ‘nu kon dro\ nglo, đơ\ng ro\ng kơ noh to\k pơm pơtao pơtăl kơ [ă io\k hơnăn noh Lạc Long Quân. Lạc Long Quân oei kơ yă Âu Cơ rơneh đei kơ hre\ng to\ kơtăp cheh jing minh hre\ng ‘nu kon jing yă [ok dơnơm kơ kon pơlei Bách Việt. {ơ\t minh năr [ok pơtao Lạc Long Quân tơroi hăm yă Âu Cơ: “Inh noh hơdrung ‘Nă grai, dih kâu noh hơdrung Yang, đak hăm kông ưh kơ gơh tơje# ôh, atu\m oei xa noh tơnap”. 

Kơdrơ\m Kon pơlei lơ\m teh đak vang năm pơm le#h  Đền Hùng – Xoi [lo\k kơ {ok Dơnơm Hùng Vương

Yuơ noh, pơđăm j^t ‘nu kon kiơ\ me\ to\k tơ\ kông, oei pơđăm j^t ‘nu kon noh oei hăm [ă tơ\ tơring đak dơx^. Lạc Long Quân pôk ăn kon dro\ nglo hơmol Hùng Vương to\k pơm pơtao pơtăl kơ [ă. Lơ\m 18 hnưr pơtao, Hùng Vương mă 18 hlôi axong pơm pơtao ăn Thục Phán - An Dương Vương.

Vă [lo\k hơdơ\r jơhngơ\m plang đơ\ng dôm [ok pơtao Hùng đei jơhngơ\m pơjing teh đak, [ok pơtao Lê Thánh Tông ăh xơnăm 1470 păng [ok pơtao Lê Kính Tông ăh xơnăm 1601 chih pơkăp ‘măn ăh anih xoi [lo\k Đền Hùng, io\k năr 11 păng 12 khei 3 âm lịch pơm năr xoi [lo\k kơ [ok dơnơm Hùng Vương.  Truh ăh chăl pơtao Nguyễn - xơnăm Khải Định mă 2 (1917), noh pơtơm io\k năr 10 khei 3 âm lịch jing ‘năr xoi [lo\k kơ [ok dơnơm Hùng Vương vă [lo\k tơbăt kơ dôm [ok pơtao Hùng păng tơbăt ăn rim kon pơlei Việt Nam atu\m tơbăt xoi [lo\k kơ yă [ok dơnơm.

Tơdrong kăp g^t kơ ‘năr xoi [lo\k kơ {ok Dơnơm Hùng Vương 10-3

‘Năr xoi [lo\k kơ {ok dơnơm Hùng Vương 10-3 dang vă tơbăt ăn kon xâu hơdơ\r kơ tơm a hla chă, jơhngơ\m plang đơ\ng rim yă [ok dơnơm. Rim xơnăm, hơnơ\ng lơ\m dôm năr âu, noh kon pơlei Việt Nam mă oei tơ\ yơ duh atu\m băl chôt vih hăm tơm a hla chă kơ hơdrung hơdre\ch.

Kiơ\ khôi rim xơnăm, ‘năr xoi [lo\k kơ [ok dơnơm Hùng Vương đei pơgơ\r tơ\ Đền Hùng, plei tơm Việt Trì, dêh char Phú Thọ. ‘Nâu jing ‘măng vă kon xâu đơ\ng rim tơring lơ\m teh đak chôt vih tơ\ âu pôk bơnê kơ yă [ok dơnơm hlôi plang jơhngơ\m pơjing teh đak.

Pơtoi kơ tơdrong juăt jue ‘lơ\ng ro\ đơ\ng yă [ok, mă hăt noh đon kơche\ng “nhă đak [lo\k kơ tu”, đơ\ng ro\ng kơ Cách mạng khei 8 đei jơnei keh kong, [ok kơdră Hồ Chí Minh hlôi k^ pơkăp kơxo# 22 xơnăm 1946, ăn bơngai jang pơdơh ăh năr 10 khei 3 âm lịch rim xơnăm vă vang ako\m xoi [lo\k kơ {ok Dơnơm Hùng Vương – tơre\k hăm tơm a hla chă kơ hơdrung hơdre\ch.

Ăh năr 6-12-2012, tơdrong kăp g^t kơ ‘năr xoi [lo\k kơ {ok Dơnơm Hùng Vương hlôi đei apu\ng plenh teh băt truh [ơ\t UNESCO xơkơ\t “Tơdrong lui xoi [lo\k kơ [ok dơnơm Hùng Vương tơ\ Phú Thọ”  jing minh Mu\k drăm joh ayo\ kăp g^t kơ kon bơngai. Dang ei, tơdrong kăp g^t kơ ‘năr xoi [lo\k kơ {ok Dơnơm Hùng Vương 10-3 ưh kơ adro# tơbang tơdrong juăt jue nhă đak [lo\k kơtu đơ\ng hơdrung hơdre\ch bơ\n, mă hăp oei jing tơdrong pơ ư pơ ang kơ kon pơlei Việt Nam hăm bôl boăl apu\ng plenh teh.

Jo# đơ\ng xơnăm 2007, Kuôk ho#i teh đak Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam hlôi xơkơ\t Xoi [lo\k kơ {ok Dơnơm Hùng Vương jing ‘năr lêh kơ teh đak. Đơ\ng noh, ‘năr âu jing kăp g^t hloh hăm kon pơlei Việt Nam.

Khôi xoi [lo\k kơ {ok Dơnơm Hùng Vương

Yuơ tơdrong kăp g^t kơ ‘năr Xoi [lo\k kơ {ok Dơnơm Hùng Vương 10-3 jing kăp g^t hloh noh dôm khôi xoi [lo\k đei pơgơ\r kăp g^t hloh. Ăh xoi tơbeh plang tơmam ăn {ok pơtao Hùng hơnơ\ng đei tơdra, tơmam drăm, minh khul pơjâu vă pơgơ\r xoi tơbeh.

Kơdrơ\m Kon pơlei lơ\m teh đak vang năm pơm le#h  Đền Hùng – Xoi [lo\k kơ {ok Dơnơm Hùng Vương

‘Nguaih kơ noh, lơ\m năr pơgơ\r Xoi {lo\k kơ {ok Dơnơm Hùng Vương, đe hơnơ\ng kơ pơro\ hla kơ pơkao, tơdra hri xoi [lo\k, hơbe\n ao, tơmam xoi plang. Dôm kơloăi tơmam drăm âu hơnơ\ng noh rơmo, bơbe, nhu\ng, plei ‘long, [enh yei, [enh chưng, tơyông, chè ‘ngam, ke\o...

 Mă găn ga kơ rơbâu xơnăm lơ\mhnưr erih, hăm lơ tơdrong tơplih mă lei tơdrong juăt jue “nhă đak [lo\k kơ tu” đơ\ng kon pơlei Việt ưh kơ lai yơ tơplih. Xoi [lo\k kơ {ok Dơnơm Hùng Vương tơpă jing minh tơdrong bơ\ng pang nuih mơng ăn tơdrong mă noh.

Lan chih păng rapor