VOV4.Bahnar - Truh Tây Nguyên kơtơ\ng nơ\r hri “xik tơm đunh xơnăm hram lơ\m kơleng măt oh, ‘nho\ng dui đing ră mă ưh kh^n et”, tơmoi truh tơmang hơ hiơ\r kơ đon hăm joh ayo\ et xik tơm kơ kon pơlei tơ\ âu. Tơgop pơjing uma i ‘lơ\ng ro\ joh ayo\ âu noh ưh gơh kơ[ah găh khôi et xik tơm kơ kon pơlei K’Ho.

Khôi et xik tơm kơ kon pơlei K’Ho đei kơdih um ai kăp g^t. Xik tơm kơ bơngai K’Ho jing kơloăi tơdrô ưh đei đe ‘măn kơdok mă jing tơdrô đei pai đơ\ng phe dăh mă hơ[o, [um [ơlang lu\k lơ\k hăm [uih hla bri, le# đơ\ng minh truh 3 khei noh pơtơm gơh et. Ăh et, đe tuh đak lơ\m ge păng yua đing kiơ\ pơkăp yua minh pôm đing đe\ch ưh đei yua lơ đing nhen minh [ar hơdrung kon kông nai. Bơngai K’Ho adro# et tơdrô ge [ơ\t đei tơdrong kăp g^t nhen xơng tơmoi, et xa tih lơ\m xơnăm, lơ\m tơdrong et xoi tơbeh. Ăh et tơdrô ge noh lai yơ đe duh tơg^t kơ tơm hnam păng dôm bơngai mă đei kon pơlei ku\p yom nhen kră pơlei, kơdră pơlei.

Lơ\m hơ ‘mon kră kơ bơngai K’Ho duh đei lơ tơdrong tơroi truh khôi et xik tơm. Pơtih nhen K’Ting păng K’Tang do\ng [ă, K’Không to\k tơm jri, Bia Joông păng kon ka măh, Tơdăm K’Ho, K’Pút kon dro\nglo yang măt ‘năr, Bia Ka Giơng, Klo hơkăn K’Du păng Ka Dùng, Klăn yang ‘nâu nai hia. Kiơ\ tơdrong hơ ‘mon noh tơdrô ge, mă kăl noh ge xo xơ\ jing graxia hloh. Bơngai K’Ho lui  “Ge xo jing anih mă Yang Tơr Nơm (yang tơdrô ge) dăng oei”. Yuơ noh đei ge xo đei kơjă kăp truh dôm j^t to\ kơpô. Tơdrong pơdro\ng jơnap kơ bơngai K’Ho đei jo# hăm kơso# ge mă đe xư đei lơ\m hnam. ‘Nâu jing tơdrong pơdro\ng kơ minh unh hnam kiơ\ tơdrong hơ ‘mon xơ\ ki “Dôm đing [oh, hơbăn ao tanh, hu kong, ch^ng chêng păng go\ ge đei ‘măn [enh hnam”, “đei lơ ge tơdrô ăn ja#p pơlei et xa lơ\m khei pơchơt rơhơi”.

Đo\k hơlen tơdrong hơ ‘mon K’Ho ăn [ôh khôi et tơdrô ge kơ bơngai K’Ho đei kơdih um ai phara. Lơ\m tơdrong hơ ‘mon Bia Ka Giơng đei minh tơdrong thoi âu: Unh hnam K’Giou ‘meh xoi ku\p bơnê kơ Yang ăh kon đe xư klaih j^. “Mă lei hnam tơbre ‘nho\ng oh ưh đei bơngai peh [a, vă tơkang xik tơm hơvơn tơmoi păng tring đak jong ăn tơmoi nhă. Me\ [ă athei tơbre ‘nho\ng oh năm hơvơn đe hơdruh guăng ‘lơ\ng gơh rơgei đơ\ng dôm pơlei ataih vih tơgu\m tơdrong jang lơ\m dôm ‘năr et xa”. Tơdrong mă âu ăn [ôh lơ\m khôi et tơdrô ge noh đe pơih tơkang tơdrô athei đei minh ‘nu hơdruh. Minh tơdrong dơ\ng duh đei tơbang lơ\m chih ako\m noh găh khôi et tơdrô ge. Tơbre ‘nho\ng oh chă yak jơja#p pơlei pơla ataih je# mă lei ưh chă đei minh ‘nu hơdruh. Vih tơ\ hnam me\ [ă apinh, bre ‘nho\ng oh akhan: “Chă ưh đei [ôh bơngai drăkăn yơ gơh rơih ‘long unh loong mê pai hơdring, tring đak lơ\m ge tơdrô mă ưh đei tơple\ng minh kơtoh đak yơ tơ\ ‘nguaih”. Tơdrong mă âu ăn [ôh hăm bơngai K’Ho tring đak lơ\m ge tơdrô athei đei minh ‘nu hơdruh mơlôh guăng ‘lơ\ng gơh rơgei. Kơlih bơngai K’Ho lui ngeh, tring đak lơ\m ge tơdrô mă ưh đei tơprăh tơ\ ‘nguaih noh tơm hnam pơgơ\r et xa pơtơm tơjra#m pu\n ai “Ăh K’Giơng pơtơm yak le\ch đơ\ng hnam, lơ\m ti che\p cher (minh pôm chơgong bơ\ hăm kong ‘măn to\ng đak tuh lơ\m ge tơdrô) K’Giăn măh kơdro\t dơh po.  K’Giơng guăng nhen le\ xơdrai pơkao bri ‘nao chôh ang, bơngai hơdruh âu hru\k hơbăn ao guăng ‘lơ\ng vă jong tơmoi g^t”.

Tơdrô ge kơ bơngai K’Ho roi le# đunh noh roi 'lơ\ng, roi g^t. Yuơ noh, tơmoi yơ mă đei tơm hnam tơkang tơdrô ge đunh xơnăm, tơmoi mă noh đei đe lăng tơg^t. Lơ\m tơdrong hơ 'mon kơ bơngai  K’Ho duh tơroi lơ truh tơdrong yua tơdrô ge lơ\m dôm tơdrong et xa kiơ. Tơdrô ge adrol hloh noh 'măn xoi tơbeh kơ yang nhen lơ\m dôm tơdrong hơ 'mon Bia Ka Giơng, Tơdăm K’Pút kon dro\nglo yang Măt 'Năr, xoi tơbeh kơ yang Kòi, teh kơpô đak, Pơlei R’Lơm…; tơdroo ge đei yua lơ\m pơx^t pơkong, groong [u\, xơng tơmoi lơ\m tơdrong hơ 'mon Bia Ka Jong păng ka măh, KTing păng KTang do\ng [ă, Tơdăm K’Ho…

Jăh vă akhan, khôi et xik tơm păng khôi pơdreh ch^ng chêng jing [ar khôi hơnơ\ng đei tơbăt lơ\m tơdrong hơ 'mon. Dôm khôi âu jing um ai 'lơ\ng ro\ lơ\m tơdrong erih joh ayo\ kơ kon pơlei K’Ho. Et tơdrô ge lơ\m jơva ch^ng chêng hơgơ\r, lơ\m tơdrong ako\m xo# chơt noh rim bơngai jing tơre\k tơje# băl hloh. Mưh đei tơdrong tơh^l ưh kơ lăp đon băl đơ\ng xo, noh [ơ\t 'măng âu duh pơhlai le# đ^ vă atu\m băl xo# chơt hri hơxuang. Mưh bơngai yơ mă pơm yoch khôi juăt noh khôi "pơkra tơdrô", duh jing tơdrong vă pơ 'lơ\ng dih băl, ưh kơ jo# yo bơih, vă pơhlai pơ 'lơ\ng lơ\m tơpôl pơlei pơla hăm dih băl. Mưh jơva hri hơxuang lơ\m et pơkong "tơguăt unh om", dăh mă tơgu\m dih băl lơ\m groong [u\ he\l xơ 'ngon. Lơ\m 'năr et xa xo# chơt, noh lơ\m et xoi tơbeh athei tơnăp graxia. Bơngai et tơdrô ge kiơ\ kơ khôi mă đei trong hơvơn tơmoi, jong tơdrô phara băl mă tro\ [lep.

Khôi et tơdrô ge tơguăt hăm tơdrong ako\m joh ayo\, jing khôi ưh gơh kơ[ah lơ\m tơdrong erih kơ kon pơlei K’Ho xơ\ ki păng lơ\m khei năr dang ei.

Lan chih păng rapor