VOV4.Bahnar - Khei ‘năr âu, bơ̆n tŏk bŏk tơ̆ lơ̆m khei ‘năr ƀĕnh tơ drong long nol păng athei pơm lăp ‘lơ̆ng, athei arih hơ dai hăm đei jĭ COVID-19 ưh kơ ê hai, athei tơ jră hăm pơ yan ‘mi tơ ngiĕt hai. Đei 1,2 tơ mam ‘lơ̆ng gô tơ gŭm pơm tơ nŏ kâu jăn păng hơ tŏk tơ drong pran ưh kơ đei jĭ.  

Đei lơ trong tơ lĕch ăn hrei ‘nâu vă bơ̆n vang pơm lăp tơ tĕnh păng sơ đơ̆ng hăm jĭ, arih hơ dai hăm pơ yan ‘mi tơ ngiĕt kơ tang hloh lơ̆m sơ năm.Lơ̆m dôm trong jang vă pơm lăp ăn pơ đĭ 2 long nol đei hơ dai 1 ‘măng, trong jang hơ tŏk tơ drong pran ưh kơ đei jĭ păng vei tơ nŏ akâu jăn ‘noh ‘meh vă gĭt kăl hăm rim bơ ngai. Dôm tơ mam sa joăt joe đơ̆ng dôm tơ mam ƀônh tơ chă jum dăr gô jing 1 trong đei yua tơ gŭm hơ tŏk tơ drong pran ưh kơ đei jĭ păng pơm tơ nŏ akâu jăn 1 trong hiôk lơ̆m khei ‘năr dang ei.

 Tơ mam sa blŭng a apĭnh tơ roi ‘noh jĭ chao tơh găm tơ gŭm hơ tŏk tơ drong pran ưh kơ đei jĭ: ‘Nâu 1 tơ mam sa ‘lơ̆ng pơ truh kơ chơ̆t bek hai hơ nhăk ăn tơ drong tơ nŏ ăn akâu jăn lơ̆m pơ yan tơ ngiĕt hai. Tơh găm đei lơ kơ chơ̆t sắt păng đồng, yua thoi noh sa chao tơh găm oei tŏ gô tơ gŭm sĕch akar bơ̆n iŏk yua oxy lơ hloh păng hơ tŏk tơ drong pran ưh kơ đei jĭ ăn akâu jăn. 1 pơ nhan tơh găm pơ truh ăn akâu jăn 15 gram protein păng kơ chơ̆t prai. Ưh kơ lei lăi nhen dôm tơ mam protein sem tơ rong, tơh găm vă nhen ưh kơ đei kơ chơ̆t bek hrâu hơ dai. Khoa học tơ băt hơ dăh, kơ đoh găm đơ̆ng kơ loăi tơh âu đei lơ dôm kơ chơ̆t tơ jră oxy hóa tơ gŭm tang găn jĭ jăn hloh kơ dôm kơ loăi tơh đei kơ đoh kơ mâu nai.

Tơ mam sa bek ‘lơ̆ng mă 2 ‘noh jĭ chao phe ƀrê ƀum hla ƀey kok

Phe ƀrê ‘noh jĭ 1 kơ loăi ngũ cốc hơ pôm găr, lăp ot hŭt lăm kơ đoh hơ răng tơ̆ ‘ngoăih păng vei lê̆ đơ̆k phe kŭm hăm dôm tơ mam đei lơ kơ chơ̆t bek ‘lơ̆ng kăl ăn akâu jăn nhen vitamin, kơ chơ̆t tơ jră oxy hóa păng dôm kơ loăi khoáng chất. ‘Ngoăih kơ ‘noh, phe ƀrê kŭm jing tơ mam pơ truh lơ kơ loăi kơ chơ̆t nhen  canxi, kali, vitamin B2 păng folate. Thim dơ̆ng, phe ƀrê đei lơ mangan, jing 1 kơ chơ̆t tôch kơ ‘lơ̆ng ăn akâu jăn. Phê ƀrê pai hơ dai hăm ƀum hla ƀey kok, thim đak pai chao. Yua chao phe ƀrê ƀum hla ƀey kok dăh ƀôt phe ƀrê tŏk bŏk tŏ tơ̆ pơ gê păng gơ măng tơ gŭm vei tơ nŏ, hơ tŏk jơ hngơ̆m pran, hlŏng trong dui jơ hngơ̆m păng ‘lơ̆ng ăn trong klak.

Đang kơ ‘noh jĭ tơ mam sa đơ̆ng hla ƀey crôp Bruxen: Tơ mam sa đơ̆ng hla ƀey krôp iĕ bruxen gô tơ gŭm bơ̆n tơ jră plơ̆ pơ lŏ tơ ngiĕt lơ̆m pơ yan tơ ngiĕt. ‘Ngoăih kơ tơ drong pơ truh kơ chơ̆t prai păng kơ chơ̆t tơ jră ung thư phytonutrients, hla ƀey bruxen kŭm đei lơ vitamin C. Vitamin C gô ưh kơ găn pơ đĭ tơ drong jĭ hơ nơ̆k, mă lei vitamin C hlôi đei tơ băt hơ dăh tơ gŭm pơm jăh klăih kơ jĭ pơ lŏ tơ ngiĕt, yua kơ đei pơm hơ tŏk tơ drong pran ưh kơ đei jĭ ăn akâu jăn.

Mă 4 ‘noh đak pai tôl: Đak pai tôl ƀâu phu tŏ ‘noh 1 tơ mam sa ƀônh tơ chă, tơ gŭm bơ̆n tĕnh tơ nŏ akâu . Tơ dăh bơ̆n tŏk tŏk ưh kơ măh vitamin A, kơ chơ̆t bek ‘lơ̆ng gĭt kăl ăn măt lăng, đak pai tôl gô tơ gŭm bơ̆n tơ mơ̆t thim tơ drong ưh kơ măh âu. Tôl kŭm đei kơ chơ̆t tơ jră oxy hóa gô hơ tŏk tơ drong pran ưh kơ đei jĭ păng tơ gŭm tơ jră ung thư.

Tơ mam sa mă 5 ‘noh ƀôt yến mạch: Mưh ‘năr ‘mi tơ ngiĕt, ‘noh jĭ jơ năr lăp vă sa chao ƀôt yến mạch. Yến mạch ‘noh jĭ 1 kơ loăi ngũ cốc hơ pôm găr, pơ truh kơ chơ̆t prai păng protein tơ gŭm tang găn đei hloi pơ ngot hăm lăp 1 pơ nhan chao yến mạch, đei yua pơm tơ nŏ hai hơ tŏk tơ drong pran ăn akâu jăn hai.

Đak pai iĕr kŭm jing 1 lơ̆m tơ mam sa đa đei rơ̆ih iŏk tơ gŭm pơm tơ nŏ păng hơ tŏk jơ hngơ̆m pran ăn akâu jăn. Hơ dai hăm dôm kơ loăi ‘nhot plei lơ̆m đak pai iĕr, vă pơ truh dôm tơ drong đei yua kơ chơ̆t tơ jră oxy hóa tơ mơ̆t thim.

            Hơ mĕng dôm tơ drong kơ tơ̆ng ang nhôn tơ roi tơ gŭm mih ma duch nă 1 ‘măng sa pơ gê ‘lơ̆ng ăn jơ hngơ̆m jăn.

            Tơ drong tơ roi năr apĭnh pơ dơh ƀơ̆t dâu bơ̆ih.

            Thuem: Tơ blơ̆