J^ 1 lơ\m 64 ‘nu dro\ kăn chă io\k rơ ne\h kơ pơ lei kơ de#h char Kon Tum đei pơ tho đơ\ng tơ drong jang hơ met ‘lơ\ng jang pơ gang tơ\ tơ ring yua đơ\ng Jơ nu\m Châu Âu tơ gu\m, mo\ Y Nga, plei Đăk Nu, xăh Ngọc Tụ, apu\ng Đăk Tô chhôk hơ iă yua kơ lăp hlo\h 1 sơ năm âu ki hlôi tơ gu\m dôm j^t ‘nu dro\ kăn lơ\m pơ lei rơ ne\h ke\h ‘lơ\ng. Ư|h khan lăp hơ met tôch kơ ‘lơ\ng lơ bơ ngai rơ ne\h huo\ng hơ dro# rơ neh kon tơ\ hnam, mo\ Nga oei jing “ bơ ngai joăt pơ tho tơ [o#h” ăn kơ mo\ o\h lơ\m pơ lei pơm rơ go\h, so\ng sa tôm kơ chơ\t, vei lăng jơ hngơ\m jăn ăn dro\ kăn oei hơ năp...Mo\ Y Nga tơ roi tơ băt, tôch bơ nê  kơ Jơ nu\m Châu Âu hlôi tơ gu\m mo\ đei ho\k vă jing bơ ngai chă io\k rơ ne\h kơ pơ lei păng tơ roi, mo\ hlôi tơ klep hăm tơ drong jang âu yua kơ lơ mo\ o\h lơ\m pơ lei to\k bo\k tôch kơ kăl tru\h đơ\ng mo\:

 “Bơ ngai rơ ne\h kơ mo\ tôch kơ dơ nu\h, gre, jên tôch kơ mơ mat tat. Ư|h kơ đei jên vă năm v^h vơ\t. Bu mă j^ đe sư krao mo\ rơ ne\h tơ\ hnam. Oei mư\h năm hnam pơ gang xăh, năm tơ\ hnam pơ gang apu\ng tôch kơ mơ lâu ư\h kơ pơ\n năm”.         

Hăm jên jang tơ gu\m đơ\ng jơ nu\m Châu Âu, lơ\m hlo\h 5 sơ năm âu ki de#h char Kon Tum hlôi gơ\ih lơ ‘măng kang [o# năm ho\k găh hơ met kâp kư\u rơ ne\h, ho\k răih j^ găh dro\ kăn vă hơ to\k loi dơ\ng tơ drong ke\ hơ met kâp kư\u j^ găh dro\ kăn ăn kơ kang [o# jang pơ gang tơ\ apu\ng; ho\k hơ dro# găh hơ met nge ‘nao rơ ne\h vă tơ le\ch jang hơ dro# găh nge ‘nao rơ ne\h tơ\ apu\ng...J^ 1 lơ\m an^h jang đei sa yua đơ\ng tơ drong jang, [ak si Võ Văn Thanh, Kơ dră vei lăng hnam pơ gang Đa khoa de#h char Kon Tum tơ roi tơ băt, hăm 6 ti 500 triệu hlak jên tơ gu\m đơ\ng Jơ nu\m Châu Âu ăn kơ hnam pơ gang vệ tinh đơ\ng sơ năm 2015, an^h jang đei tơ drong hiôk vă hơ to\k ‘lơ\ng khăm hơ met j^ tơ\ 2 khoa hơ met j^ rơ ka păng pơ plei pơ ‘nge\h:

“Hnam pơ gang hlôi pơ jing đei khoa răih hơ met j^ vă pơ yua ăn tơ drong hơ len băt kơ tơ drong j^ vă tơ gu\m ăn kơ khoa hơ met j^ găh pơ plei, pơ ‘nge\h păng 1,2 tơ mam kơ măy kơ mo\k pơ yua ăn kâp kư\u dăh mă dôm tơ mam pơ yua ăn lơ\m răih hơ met j^ ăn kơ rim tơ drong j^ găh rơ ka păng pơ plei, pơ ‘nge\h. Lơ\m tơ drong mă de#h char oei tôch kơ mơ mat tat găh jên ‘no\h ‘nâu jing jên tơ gu\m tôch kơ t^h păng tơ tom”.

Đei măt tơ\ Hnam pơ gang xăh Ngọc Tụ, apu\ng Đăk Tô, de#h char Kon Tum lơ\m ‘năr 22/6 âu ki, [ok Bruno Angelet, kơ dră tang măt, Kơ dră khu\l Jơ nu\m  Châu Âu tơ\ Việt Nam tơ roi tơ băt, ‘nâu j^ 1 lơ\m 91 to\ hnam pơ gang xăh đei ming man đơ\ng jên tơ gu\m đơ\ng Jơ nu\m Châu Âu tơ\ dôm tơ ring mơ mat tat kơ Việt Nam. Hnam pơ gang xăh Ngọc Tụ đei ako\p jên tơ mơ\t jang vă je# 3 ti hlak jên păng tơ mơ\t bơ\ jang đơ\ng blu\ng sơ năm 2016.

Kơ dră tang măt Bruno Angelet pơ ma dơ nu\h găh tơ drong jang pơ gang tơ\ tơ ring hăm Kơ dră tơm vei lăng jang pơ gang Nguyễn Thị Kim Tiến tơ\ hnam pơ gang xăh Ngọc Tụ 

Ku\m hăm an^h jang đei tơ mơ\t jang ‘lơ\ng, kơ măy kơ mo\k jang pơ gang pơ yua ăn khăm, hơ met j^ ku\m đei hơ met ăn tôm hăm 1,2 tơ mam drăm kơ măy kơ mo\k ‘nao, nhen kơ măy siêu âm, kơ măy điện tim 3 cần, kơ măy hơ len lăng đak hơ yô, kơ măy ly tâm, kơ [ang răih j^, u\nh kơ đeng hồng ngoại... Dơ\ng lăng tơ drong bơ\ jang đơ\ng Hnam pơ gang xăh Ngọc Tụ lơ\m tơ drong vei lăng jơ hngơ\m pran kon pơ lei, [ok Bruno Angelet tơ [o#h đon lăp hơ iă [ơ\t mă kơ so# jên tơ gu\m đei yua 1 trong jơ nei:  

“&nh tơ che\ng ‘no\h bơ\n athei chhôk hơ iă găh dôm jơ nei mă EU hlôi io\k đei lơ\m tơ drong pơ vei jang hơ dai hăm Khu\l kơ dră te\h đak Việt Nam, mă loi ‘no\h hăm An^h tơm vei lăng jang pơ gang păng An^h tơm vei lăng jên hu. Nhôn ling lang pơ ma dơ nu\h băl hơ nơ\ng hăm 2 an^h tơm âu vă vei sơ đơ\ng jên tơ gu\m đơ\ng nhôn đei io\k yua 1 trong jơ nei ‘lơ\ng hlo\h. Kiơ\ lơ\m dôm tơ drong tơ gu\m đơ\ng an^h jang pơ gang  ^nh hlôi dơ\ng lăng tôch kơ tơ pl^h, hơ gei lơ\m tơ drong jang pơ gang khei ‘năr âu ki. Răt [ao hiêm hlôi to\k lơ, pơ v^h pơ văn jang pơ gang ‘lơ\ng ku\m roi to\k, pơ ma sa đơ\ng kang [o# jang pơ gang ‘lơ\ng [iơ\ păng thim lơ hnam pơ gang tơ ring đei ming man.” 

J^ 1 lơ\m 3 de#h char tơ\ tơ ring Tây Nguyên păng 7 de#h char tơ\ tơ ring groi kông găh tu đei Jơ nu\m Châu Âu tơ gu\m hơ met ‘lơ\ng jang pơ gang tơ\ tơ ring, de#h char Kon Tum hlôi păng to\k bo\k io\k yua jơ nei kon jên âu lơ\m tơ drong hơ to\k tơ drong ‘lơ\ng đơ\ng an^h jang pơ gang tơ ring vă pơ yua ăn bơ ngai j^ ‘lơ\ng hlo\h [iơ\.

 Khoa Điềm ch^h

Thuem tơ blơ\