Jơnăr Hla kơ rơngei păr pơ liơk kơpal bơbŭng hnam Dinh Độc Lập ‘năr dơ̆ng ‘năr 30/4/1975 hlôi mât kơjăp lơ̆m jơhnơr arih kơ hơdrĕch hơdrung nhen thoi 1 tơdrong tôch gĭt kăl – Năr tơring Pơbăh tơblăh iŏk rơngei, pơjing đei mĭnh teh đak kơjăp ‘lơ̆ng, teh đak akŏm jing mĭnh. ‘Nŏh ưh lăp tơdrong tơblăh jơnei tih đơ̆ng kon pơlei Việt Nam lơ̆m tơdrong tơblăh Mi dŏng teh đak tôch pơmat tat đĕch, mă oei jing um rup tơƀôh tơdrong kơtang nuih mơng đơ̆ng kăch mang, đơ̆ng đon ‘mĕh rơngei chĕp kơ̆l pơgơ̆r kơdih, đơ̆ng jơhngâm pran păng tơdrong tơguăt đĭ đăng hơdrĕch hơdrung.

Tơblăh jơnei 30/04/1975 jĭ tơdrong iŏk đei đơ̆ng đon pơhnŏng kơ hơdrĕch Việt Nam găh 1 teh đak kơjăp ‘lơ̆ng, ưh gơ̆h chĕng song đơ̆ng 1 khul hơyăt yơ. Ƀok Hô – Kơdră chĕp kơ̆l tôch rơgei kơ hơdrĕch hơdrung hlôi pơma hơdăh tơdrong ưh gơ̆h tơplih ‘nŏh: “Teh đak Việt Nam jĭ mĭnh, hơdrĕch hơdrung Việt Nam jĭ mĭnh. Đak krong gơ̆h hrơ̆, kông gơ̆h hach hơlih, mă lei tơdrong trŏ ƀlep ‘nŏh ưh đei lai yơ tơplih.” Tơblăh jơnei 30/04 jĭ tơdrong tơƀôh hơdăh đon tơchĕng tôch trŏ lơ̆m chăl arih “Ưh đei tơdrong kiơ kăp hlŏh kơ rơngei hiôk hian”.

Tơblăh jơnei tih Pơyan Puih mak sơnăm 1975 kŭm ‘măn đei lơ tơdrong ‘lơ̆ng, pơm hơtŏk jơhngâm pran lơ̆m apŭng plenh teh, pơlung jơhngâm ăn tơdrong iung tơblăh iŏk rơngei hơdrĕch hơdrung tơ̆ lơ tơring Á, Phi, Mi Latin; pơlung dôm hơdrĕch hơdrung iung tơblăh hŭt hơyăt, iŏk rơngei ăn kơdih. ‘Nŏh jĭ tơdrong jơnei đơ̆ng tơdrong trŏ ƀlep tơ̆ hơnăp khul chĕp kơ̆l chư̆ kơnê̆, jĭ nơ̆r pơma hơdăh tơ̆ hơnăp tơpôl apŭng plenh teh akhan: 1 hơdrĕch hơdrung mă đơ̆ng iĕ ră mă lei tơdăh đei tơdrong trŏ ƀlep, mât 1 ƀơ̆r đon păng adrin kơtang nuih mơng, hăm tơdrong tơgŭm đơ̆ng bôl boăl lơ̆m apŭng plenh teh, đơ̆ng dôm khul gơ̆h hơgei păng kon pơlei ‘mêm kơ tơdrong rơngei lơ̆m apŭng plenh teh, ưh jor gô iŏk đei jơnei mă đơ̆ng khul ayăt pran hlŏh lơ ‘măng ră.

Nơ̆r pơma "Teh đak Việt Nam jĭ mĭnh, hơdrĕch hơdrung Việt Nam jĭ mĭnh" đơ̆ng Ƀok Hô ưh lăp tôch trŏ đĕch, mă oei nhen thoi nơ̆r athei đơ̆ng plei nuih ăn đĭ đăng hơdrĕch hơdrung dơ̆ng.

Lơ̆m chăl tơblăh vang hrang tơƀet, nơ̆r pơma ‘nŏh jing jơhngâm pran tih tên, tưk tơiung jơhngâm đon adrin ăn kơtriu ‘nu bơngai Việt Nam vang năm tơblăh kiơ̆ đon tơchĕng "Chu lôch hŭt hơkâu ăn teh đak gơ̆h arih hiôk hian". Nơ̆r Ƀok Hô jĭ nơ̆r krao hơvơn tôch sĭt, tơƀôh ăn đon adrin khom yak hlŏh rim tơdrong ơh sơ ‘ngon, pơmat tat, vă gơ̆h iŏk đei rơngei hiôk hian ăn hơdrĕch hơdrung, pơjing đei 1 teh đak kơjăp ‘lơ̆ng păng pơjing tơdrong arih xa phĭ tơtŏ dơnŏ ‘lơ̆ng, hiôk chơt ăn kon pơlei.

50 sơnăm hlŏh bơih iŏk đơ̆ng năr teh đak jing mĭnh, mă lei nơ̆r pơma ƀai hơri brŏk đơ̆ng tơblăh jơnei oei đei hơnơ̆ng lơ̆m jơhngâm đon hơdrĕch Việt Nam. Rim jơhnơr Việt Nam hrei ‘nâu păng ning mônh kơnh ling lang chih răk kŏng tih tên păng tơdrong chu lôch hŭt hơkâu yoa tơdrong rơngei hiôk hian kơ teh đak, yoa tơdrong phĭ tơtŏ dơnŏ ‘lơ̆ng đơ̆ng kon pơlei păng yoa tơdrong arih jang tŏk ling lang kơ hơdrĕch hơdrung.

Bơ̆n vang tơƀôh jơhngâm đon ‘mêm bơnê tôch pơneh hăm bôl boăl lơ̆m apŭng plenh teh, dôm khul tơpôl rơgei, dôm teh đak xã hội chủ nghĩa ‘nhŏng oh, dôm khul jang dŏng tơgŭm păng kon pơlei ‘mêm kơ tơdrong rơngei hiôk hian jơ̆p lơ̆m plei teh – vang yak hơdoi, tơgŭm ăn teh đak Việt Nam lơ̆m prăt sơnăm tơblăh iŏk rơngei ăn hơdrĕch hơdrung, kŭm nhen lơ̆m tơdrong jang tơiung pơjing păng jang tŏk teh đak đơ̆ng rŏng kơ tơblăh.

Đơ̆ng rŏng 50 sơnăm pơjing đei 1 teh đak kơjăp ‘lơ̆ng, bơ̆n đei tôm jơhngâm pran, nuih mơng, đei tôm đon lui, jơhngâm hưch hanh păng ‘mêm kơ eng vă yak hlŏh tơdrong ơh sơ ‘ngon kŭm hăm băl hue lăng tơ̆ hơnăp – vă tơdrong tơblăh hlôi hlŏh ưh pă đei jing sơlŭng găn trong dôm bơngai kon đơ̆ng 1 hơdrĕch Lạc Hồng.

Rok trong yak ‘nŏh, trong jang mât hơdai ‘lơ̆ng hơiă ăn hơdrĕch hơdrung hơnơ̆ng đei Đảng păng teh đak năng jĭ 1 trong jang gĭt kăl đunh đai, jĭ jrăng tơm dơnơm vă tơguăt đĭ đăng hơdrĕch hơdrung. Bơ̆n băt dôm tơdrong pơm ăn tơblăh vang sơ̆ – đơ̆ng tơdrong plăh găn, che re đơ̆ng khul hơyăt tơ̆ ‘ngoăih truh tơdrong ‘mĕh phă ngơ̆r jơhngâm đon ‘mêm băl, pơm tơlĕch tơdrong blĕk băl yoa tơdrong chinh trĭ. Mă lei bơ̆n kŭm hlôh: rim bơngai Việt Nam, mă đơ̆ng lơ̆m teh đak dăh mă tơ̆ teh đak đe, mă đơ̆ng dơ̆ng păih yơ lơ̆m jơhnơr arih, kŭm hơnơ̆ng jĭ 1 hơdrĕch hơdrung, 1 jơhngâm đon ‘mêm kơ pơlei pơla, teh đak.

Mơ̆t hơdai hơdrĕch hơdrŭng ưh kơ sĭ hiơt lê̆ jơhnơr arih dăh mă sut hŭt tơdrong pha ra, mă jing chu iŏk dôm hơnih lăng pha ra băl lơ̆m jơhngơ̆m đon băt ‘mêm păng pơyom, vă vang yak truh tơdrong hơgăt tih hloh; pơjing 1 teh đak Việt Nam rơngei, hiôk hian, pran kơtang, hơgei, hơnŭk hơnoa, vă kơ dôm jơhnơr ning nai kai ning mônh kơnh ưh pă đei lai yơ lăng ƀôh tơdrong tơblăh vang, tơklah băl păng hơreh băl kŭm nhen pŭ tơdrong ơh sơ ‘ngon nhen chăl yă ƀok adrol sơ̆.

Bơ̆n ưh gơ̆h chih hơmet ming chăl arih, mă bơ̆n gơh tơlĕch trong jang tơ̆ hơnăp kơnh dơ̆ng. Tơdrong so sơ̆ ‘noh vă chih răk, vă ƀlŏk hơdơ̆r păng vă iŏk đei ƀai hŏk. Tơ̆ hơnăp kơnh ‘noh vă vang yak hơdai hăm băl pơjing păng jang tŏk.

Bu bu kŭm băt, jơhnơr hrei ‘nâu hlôh hơdăh: rơngei păng jơnei ưh kơ sĭ jing tơdrong vă năm truh tuch luch, mă jing hơnih pơih blŭng ăn 1 tơdrong jang ‘nao: tơdrong jang pơjing 1 teh đak Việt Nam rơngei, pơdrŏng pran, hơgei, pran kơtang păng jang đei lơ tơdrong ‘lơ̆ng. Tơdăh nhen jơhnơr yă ƀok bơ̆n sơ̆ hlôi chih hơdăh tơdrong tôch gĭt kăl “Teh đak Việt Nam jĭ mĭnh, hơdrĕch hơdrŭng Việt Nam jĭ mĭnh” hăm dôm tơdrong hŭt hơkâu chu lôch răm, ‘noh jơhnơr hrei ‘nâu athei tơplih đon tơchĕng ‘noh jing tơdrong ‘lơ̆ng vă jang atŏk tơiung, jing pơnăr yak tŏk lơ̆m chăl ‘nao.

Ưh đei lai yơ kăl hlŏh dơ̆ng, bơ̆n athei pơjing 1 tơdrong jang mŭk drăm đơ̆ng kơdih, jang tŏk kơdih; 1 tơdrong vei lăng sơđơ̆ng teh đak đơ̆ng đĭ đăng kon pơlei, gơ̆h hơgei păng pran kơtang; 1 khŭl jang chĭnh trĭ tŏ sĕt bơngai, đei yua, ‘lơ̆ng, 1 tơpôl tŏk pran, pôm ƀơ̆r đon păng ‘mêm băl.

Chăl ‘nao mă bơ̆n oei yak truh - hăm kơmăy gơh hơgei, tơplih kơsô̆, mŭk drăm rơgoh păng jang tŏk pran kơjăp - athei đei đon tơchĕng ‘nao, trong jang tŏk ‘nao, kon bơngai ‘nao. Ƀơ̆t măt, bơ̆n oei đei lơ tơdrong nol găh trong tơlĕch jang, iŏk bơngai jang, tơdrong ‘lơ̆ng đơ̆ng bơngai jang, vei sơđơ̆ng cham char, pơrang jĭ, tơplih tŏ ‘mi kial păng đei hloi dôm tơdrong hơmơt ưh kơ sơđơ̆ng tam byơh đei. Mă lei jơhnơr arih hlôi tơƀôh hơdăh: hơdrĕch hơdrŭng Việt Nam tam mă lai yơ kơdŭn tơ̆ hơnăp tơdrong pơmat tat, pơlong nol. Tơdrong ‘noh jĭ bơ̆n đei dôm tơdrong pran vă tơplih, đei tôm đon adrin vă yak tŏk, păng mât 1  ƀơ̆r đon vă pơm tơplih tơdrong pơmat tat jing tơdrong ‘lơ̆ng vă jang tŏk dăh ưh.

Lăng tơ̆ hơnăp, bơ̆n gơh chhôk ‘nă lui ngeh lơ̆m jơhngơ̆m pran đơ̆ng hơdrĕch hơdrŭng Việt Nam – mĭnh hơdrĕch hơdrŭng đĭ dôm ‘măng tơblăh jơnei ayăt tih păng tŏk iung đơ̆ng tơdrong tơblăh vang, tơƀôh hơdăh kơdih kâu lơm chăl arih păng tơ̆ hơnăp apŭng plĕnh teh. Hăm tơdrong joăt rơbâu sơnăm pơjing teh đak păng vei teh đak, hăm hơpơi ‘meh yak tŏk ưh kơ đei pơdơh, hăm jơhnơr mơlôh gơh hơgei, ‘mêm kơ teh đak, pơcheh hơgei păng ƀĕnh đon nuih - Việt Nam pă jor gô iŏk đei jơnei.

Chăl anglŏ XXI ‘noh jĭ chăl kơ dôm hơdrĕch hơdrŭng băt pơm tơ ‘ngla tơdrong arih đơ̆ng kơdih. Păng hơdrĕch hơdrŭng Việt Nam – hăm đĭ đăng dôm ƀai hŏk đơ̆ng sơ̆, hăm đĭ đăng tơdrong tơgoăt pôm ƀơ̆r đon hrei ‘nâu - pă jor gô chih dơ̆ng dôm chăl ‘nao ang hơdăh lơ̆m tơdrong jang tŏk đơ̆ng bơ̆n. Yua kơ 1 teh đak Việt Nam rơngei, hiôk chơt, gơh hơgei, hơnŭk hơnoa, đei bưng ai, anih dơ̆ng tih păng nơ̆r pơma gĭt kăl lơ̆m tơpôl apŭng plĕnh teh.