VOV4.Bahnar - Hăm [ok A Ya (bơngai Xơ Đăng) tơ\ thôn Yang Lố 1, xăh Sa Loong, apu\ng Ngọc Hồi (dêh char Kon Tum), jơva ching chêng păng tơdra hri kră xơ\ hlôi hram lơ\m klak klơm hăm tơdrong erih. Đunh kơ âu 45 xơnăm, [ok jing bơngai mă blu\ng io\k xơnog pơtho tôn ching chêng păng hri tơdra kră ăn ho\k tro Xơ Đăng tơ\ tơring ataih yaih dêh char Kon Tum. Dang ei to\k je# 70 xơnăm, đei teh đak pôk ăn hơnăn nge# nhơ\n, [ok A Ya pơtoi tơdrong jang âu ăn kon pơlei tơ\ tơring

Mih ma duch nă păng bôl boăl to\k bo\k mơ\ng tơdra ching chêng hơnăn “Hơ iă Tây Nguyên đei io\k jơnei” yuơ nge# nhơ\n A Ya atu\m hăm khul tôn ching chêng thôn Yang Lố 1, xăh Sa Loong, apu\ng Ngọc Hồi (dêh char Kon Tum) pơdăh. {ai chêng mă âu hlôi juăt păng đei ‘mêm băt hăm boăl mơ\ng bro\ kơ rađiô nơ\r pơma Việt Nam kơlih tơdra hăp pran jăng păng tơdrong tôn ching chêng tôch juaih ‘lơ\ng.

Nge# nhơ\n A Ya ăn tơbăt, vă đei tơdra ching chêng kăp g^t âu noh jing tơdrong pơhrăm tôch hrat đơ\ng khul tôn ching chêng thôn Yang Lố 1, lơ\m noh kơdih po [ok jing dơnơm chơng trong, pơm hơto\k jơhngơ\m. Rim ‘măng ako\m lăm pơhrăm, [ok vih hơdơ\r kơ dôm tơdrong hlôi hloh lơ\m 45 xơnăm kơ âu, noh jing ăh xơnăm 1976, [ơ\t [ok jing bơngai mă blu\ng tơ\ dêh char Kon Tum đei pơjao xơnong pơtho tôn ching chêng păng hri tơdra kră lơ\m hnam trưng ho\k: “Kơplăh noh, đe axong inh pơgơ\r pơtho tôn ching chêng păng hri tơdra kră tơ\ hnam trưng phôh tho\ng cơ sở Sa Loong. Đơ\ng ro\ng noh, Anih pơtho pơhrăm apu\ng pởtuh inh jang tơ\ xăh Măng Mrai (apu\ng Sa Thầy) lơ\m 3 xơnăm. Inh đei pơjao pơtho hri tơdra kră, pơtho tôn ching chêng ăn ho\k tro, atu\m hăm noh duh pơtho hloi [ổ tu\k văn hoă ăn đe oh’.

Nge# nhơ\n A Ya tơroi: Jơva ching chêng păng tơdra hri kră nhen minh păh xe\ch pham kơ tơdrong erih. Đơ\ng tơdrong lăp kơ ching chêng, [ok kơdih chă hơlen găh tơdra hri tơ\ minh hnam trưng kơ dêh char Kon Tum. Dôm năr pơdơh, [ok pơgenh vih tơ\ pơlei, kiơ\ đe [ok kloh kle\ch găh tôn ching chêng lơ\m kơmăng ako\m et xa, vă chă tơmơ\ng păng pơhrăm rơbot dôm tơdra hri juăt jue. Kiơ\ khôi bơngai Xơ Đăng, ching chêng jing tơdra gơnơm kơ đon bơnôh. Yuơ noh, rim ‘măng đei bơngai vih hăm yă [ok dơnơm, noh kon pơlei yua ching chêng vă hơlêm đon bơnôh. {ơ\t chă ako\m et xa noh ching chêng duh chơt hơ iă. Mă lei, yuơ tơre\k hăm tơdrong erih ‘nao, khul mơlôh ưh gan tơre\k hăm joh ayo\ juăt jue, noh nge# nhơ\n A Ya pơngơ\t kơ đon: “Inh [ôh tơ\ minh [ar tơring nai, pho\ tơ\ teh đak đe noh ching chêng tôch kăp g^t, pho\ đe oei tơle\ch pơtho ăn kơdih kon kông de hloi. Jăh vă akhan, tơ\ pơlei pơla nhôn dang ei, khul hơmuh ưh đei bu lăp kơ tôn ching chêng. Inh ‘meh pơtruh nơ\r hăm rim bơngai, mă hăt noh khul mơlôh: ne\ hu\t le# tơdrong juăt jue joh ayo\ ching chêng. Cham char joh ayo\ ching chêng jing tơdrong tơm a hla chă, kơjă kăp g^t ‘lơ\ng ro\ mă yă [ok pơxư\ ăn”.

Lơ\m kơplăh lơ thôn pơlei kơ bơngai Xơ Đăng tơ\ dêh char Kon Tum pă đei oei ching chêng, noh thôn Yang Lố 1, xăh Sa Loong, apu\ng Ngọc Hồi duh oei 2 khul tôn ching chêng xơnăm ‘lo\ păng xơnăm păh ai. Vă pơtoi hơto\k pơ ‘lơ\ng hăm 2 khul tôn ching chêng âu, nge# nhơ\n A Ya hơnơ\ng pơhrăm, ako\m pơma dơnuh hăm khul mơlôh. Kiơ\ đơ\ng noh, pơdjoi đon lăp vă đe ‘nho\ng oh lơ\m pơlei tơguăt kơjăp hloh hăm tơdrong juăt jue kơ hơdrung hơdre\ch po: “Dang ei, tơ\ thôn nhôn hơnơ\ng ako\m dih băl minh gie\ng pơhrăm [ar pêng ‘măng, inh chă hơvơn ‘nho\ng oh nge# nhơ\n pơhrăm ăh ‘năr pơdơh, hơnơ\ng noh ăh ‘năr tơdrau dăh mă ‘năr gie\ng. Minh khei nhôn pơhrăm đei 4 ‘măng. Tôm nge# nhơ\n ‘lo\ xơnăm nhen nhôn noh yuk trong hơlâu, pơ ‘nam chă hơto\k tôn ching chêng. Nhôn lăng âu jing xơnong vă tơgop vei răk tơ[ăk mong joh ayo\ juăt jue yă [ok pơxư\. Nhôn duh răt đei minh hơmru\k ching chêng hăm kơjă 33 triu hlj. Thôn nhôn dang ei đei 3 hơmru\k ching chêng. Hơmru\k ‘nao răt âu noh inh atu\m hăm kră pơlei, nge# nhơ\n hlôi pơđăp păng tơle\ch pơtho ăn đe oh lơ\m thôn chă pơhrăm”.

Đei pơtho chơng đơ\ng nge# nhơ\n A Ya, dôm xơnăm kơ âu, Khul tôn ching chêng – Hri tơdra kră kơ thôn Yang Lố 1, xăh Sa Loong ưh adro# ‘măn pơdăh lơ\m tơdrong kăp g^t tơ\ Kon Tum mă oei đei io\k jơnei tơ\ dôm tơdrong pơlong. Hơdăh, khul hlôi đei jơnei Tơdrong pơlong tôn ching chêng tơ\ apu\ng Ngọc Hồi; đei jơnei mă [ar găh pơlong tôn ching chêng kơ dêh char Kon Tum. Mă kăl noh hăm [ai chêng “Pông Vôp’’, Khul tôn ching chêng – Hri tơdra kră kơ thôn Yang Lố 1 hlôi đei jơnei mêđai hu tơ\ ‘măng pơlong tôn ching chêng ja#p teh đak (đei pơgơ\r tơ\ Gia Lai: “Ching chêng noh pơhngol kơ kon pơlei kon kông Tây Nguyên pơma atu\m păng nhôn tơ\ âu pơma adro#. Nhôn athei vei răk tơ[ăk mong kơjă kăp g^t kơ ching chêng, jing mu\k drăm joh ayo\ kơ kon bơngai. Ching chêng đơ\ng kră xơ\ hơnơ\ng tơguăt hăm hnưr erih kon bơngai, đơ\ng ‘nao rơneh truh ăh lôch hơchăng, nhôn lăng ching chêng jing anih gơnơm kơ đon bơnôh, tơdrong hơlêm hăm đon bơnôh, vang glơng dôm tơdrong ol xơ ‘ngon lơ\m pơlei pơla. Mưh ưh đei ching chêng noh hăp he\l hol rơnguơ\ rơnguơ ưh adro# hăm minh [ar ‘nu mă hăm tơpôl pơlei pơla hloi’’.

Hăm đon lăp kơ po, nge# nhơ\n A Ya tơ\ thôn Yang Lố 1, xăh Sa Loong, apu\ng Ngọc Hồi (dêh char Kon Tum) hlôi hăt hot pơtho tôn ching chêng păng tơdra kră Xơ Đăng ăn kon pơlei păng ho\k tro tơ\ tơring. Tơdrong dăp đon dăp bơnôh păng tơdrong rơgei đơ\ng nge# nhơ\n A Ya to\k bo\k oei tơgop vei răk tơ[ăk mong joh ayo\ ching chêng Tây Nguyên – Mu\k drăm kăp g^t joh ayo\ kơ kon bơngai.

Lan chih păng rapor