VOV4.Bahnar - Vă je# 20 sơ năm pơ tho tôn ch^ng, nge# nhơ\n Y Hiu Niê Kdăm ưh pă [lo\k sư pơ tho ăn dôm yơ bơ ngai tôn ch^ng hăm lơ [ai ch^ng tôch hơ iă kơ bơ ngai Rađe. Hăm tơ drong hưch hanh, ‘me\h vei kơ jăp tơ dỏng tôn ch^ng chêng kơ hơ dre\ch kơ dih, nge# nhơ\n Y Hiu oei hơ nơ\ng chă pơ tho tôn ch^ng ăn lơ bơ ngai mơ lôh, vă jơ va ch^ng gơ\h pơ hyoi kle\p truh ning mônh.

Dôm năr Pơ yan Puih mak chơt hơ iă âu, tơ\ cham pơ gar An^h chă tơ mang lăng Ko Tam (pơ lei tơm (plt) Buôn Ma Thuột, dêh char Dak Lak) roi hơ iă hlo\h dơ\ng yoa jơ va ch^ng chêng tôn djơ djring. Lơ [ai chih đei tôn âu yoa khul dro\ kăn jang tơ\ an^h chă tơ mang lăng âu tôn. Adrol kơ ‘no\h 1 khei, 17 ‘nu dro\ kăn jang tơ\ an^h tơ mang lăng âu tơ ge\ch jơ pơ hrăm, hăm tơ drong pơ tho đơ\ng nge# nhơ\n Y Hiu Niê Kdăm.

Nge# nhơ\n Y Hiu Niê Kdăm pơ tho tôn ch^ng tôch hơ len

Mo\ H’Ri Ka Niê, lơ\m khul dro\ kăn tôn ch^ng ăn tơ băt, mă đ^ băt păng mơ\ng lơ [ai tôn ch^ng tơ\ pơ lei kơ dih bơih ră, mă lei mưh đei ho\k tôn ch^ng ‘no\h oei [ôh tôch mơ mat đe\ch. Mă đơ\ng thoi no\h ră, hăm tơ drong pơ tho tôch hơ len đơ\ng nge# nhơ\n Y Hiu, mo\ adrin ho\k păng tôn roi đunh roi gơ\h.

“Sư pơ tho tôch [ônh hlôh, pơ tho tôch hơ len. Sư pơ tho tôch tơ năp, pơ tho tôch hơ len ăn rim bơ ngai kiơ\ ho\k. Đei ho\k io\k đơ\ng sư inh [ôh tôch hơ iă. Inh hơ pơi ‘me\h ho\k đei lơ [ai dơ\ng, băt lơ tơ drong hlo\h dơ\ng vă roi đunh roi rơ bot, tôn roi gơ\h, đơ\ng ro\ng kơnh vă pơ tho dơ\ng ăn đe kon mon ‘lơ\p [iơ\ ning mônh kơnh.

Druh kiơ\ tơ drong pơ tâp tôn ch^ng đơ\ng khul păng jing bơ ngai tơ le\ch jên ăn lăm pơ tho tôn ch^ng âu, yă Nguyễn Thị Ngọc Anh, Kơ dră Khul che\p kơ\l Công ty Chă tơ mang lăng Ko\ Tam ăn tơ băt, đei nơ\r pơ tho đơ\ng An^h jo\h ayo\ kơ do\ xoang, tơ plo\ng kơ dâu păng chă tơ mang lăng plt Buôn Ma Thuột găh tơ drong pơ tho tôn ch^ng, mă loi j^ ăn khul dro\ kăn tôn ch^ng, yă [ôh tôch kơ hưch hanh păng chu pơm kiơ\ hloi. Dôm bơ ngai chih măt năm ho\k đei jo# jên khei nhen thoi năm jang mưh năm ho\k tôn ch^ng. Gơ nơm thoi noh, rim bơ ngai kiơ\ ho\k adoi tôch hơ iă, ho\k đei lơ [ai đơ\ng nge# nhơ\n Y Hiu pơ tho. Lăp đơ\ng ro\ng 1 khei ‘năr ho\k răh, jang răh, lơ bơ ngai ho\k đ^ gơ\h tôn lơ [ai ch^ng bơih.

Yă Nguyễn Thị Ngọc Anh tơ roi: “Thây pơ tho tôch tơ năp, pơ tho đ^ rim tơ drong đơ\ng kơ dih băt ăn kon sâu. Păng đe kon mon ho\k ku\m tôch hưch hanh, ho\k răh, jang răh. Đe mon ‘mêm kơ thây hai, me\h ho\k vă che\p vei tơ drong juăt đơ\ng hơ dre\ch kơ dih hai kơ na đe mon pơ tâp đ^ jơ hngâm păng ho\k pơ hrăm ‘lơ\ng hlo\h.”

Nge# nhơ\n Y Hiu Niê Kdăm ăn tơ băt, [ok pơ tơm pơ tho tôn ch^ng đơ\ng sơ năm 2002, mưh lăm pơ tho tôn ch^ng ăn đe hơ io\h tơ\ plei M’duk (phương Ea Tam, plt Buôn Ma Thuột) đei lăm bơih mă lei ưh đei bơ ngai pơ tho. Yoa ưh ‘me\h kon sâu hiơt hiong tơ drong tôn ch^ng chêng, [ok chih măt năm pơ tho ăn đe kon mon. Đ^ lăm ho\k, lơ bơ ngai kiơ\ ho\k tôn ch^ng tơ\ plei M’duk gơ\h tôn lơ [ai ch^ng. Đơ\ng no\h, tơ drong pơ tho tôn ch^ng đơ\ng [ok hlôi chông ba [ok năm tơ\ jơ\p pơ lei pơ la lơ\m plt Buôn Ma Thuột păng dôm tơ ring ju\m dăr. Yă Phạm Thị Hải Bình, Pho\ Kơ dră An^h jo\h ayo\ kơ do\ xoang, tơ plo\ng kơ dâu păng chă tơ mag lăng plt Buôn Ma Thuột akhan, nge# nhơ\n Y Hiu tôch hưch hnah hăm tơ drong pơ tho păng che\p vei tơ dỏng juăt toin ch^ng chêng đơ\ng hơ dre\ch sư:

“Hăm nge# nhơ\n Y Hiu Niê Kdăm ‘nâu j^ 1 ‘nu bơ ngai tôch tơ năp lơ\m tơ drong che\p vei tơ drong juăt so, blu\nng a j^ dôm tơ drong juăt ‘lơ\ng đơ\ng bơ ngai Rađe, đơ\ng ro\ng kơ ‘no\h j^ chă pơ tho ăn kon mon tơ\ rim lăm ho\k yoa An^h jo\h ayo\ kơ do\ xoang plt Buôn Ma Thuột pơih pơ gơ\r.”

Nge# nhơ\n Y Hiu Niê Kdăm pơ tho tôn ch^ng kram

Nge# nhơ\n Y Hiu tơ roi, [ok ưh pă [lo\k kơ dih kâu pơ tho dôm yơ lăm ho\k tôn ch^ng ăn druh dăm, đe hơ io\h bơih. Tơ drong pơ tho tôn ch^ng j^ pơ tho kiơ\ nơ\r pơ ma păng đon hlôh vao, mă ưh đei hla ar chih kiơ kơ na [ok pơ tho hăm jơ hngâm đon hưch hanh, đon tơ năp đơ\ng kơ dih. Tơ dăh bơ ngai bu tam mă hlôh, [ok adrin tơ blang, pơ tho hơ len ăn rim bơ ngai te\h mă trơ\, truh lai yơ gơ\h tôn ‘mơ\i na le#. {ok oei chă trong chhih tơ [ôh trong tôn ch^ng vă bơ ngai ho\k [ônh hlôh, tôn [ônh gơ\h:

“Inh pơ tho tôn ch^ng đ^ đunh bơih, vă je# 20 sơ năm bơih, vang jang hăm An^h jo\h ayo\ kơ do\ xoang plt. Inh pơ tho ăn đe hơ io\h, đe druh dăm, jo# hloi lơ\m plei nhôn. Đang kơ ‘no\h năm pơ tho ăn đe druh dăm păng 1 khul dro\ kăn tôn ch^ng tơ\ plei Tuôr, xăh Hòa Phú hai. Inh [ôh đe mon ho\k tôch [ônh, mă đơ\ng pơ tho ăn dro\ kăn dăh mă dro\ nglo ‘no\h tơ tă trong jang vă bơ\n che\p vei kơ jăp tơ drong juăt so đơ\ng bơ\n ngăl, vă huei kơ hiơt hiong yă kiơ.”

Ưh lăp pơ tho tôn ch^ng păng pơm dôm kơ loăi tơ mam tôn re\h kơ bơ ngai Rađe đe\ch, nge# nhơ\n Y Hiu Niê Kdăm oei jing bơ ngai tơ iung jơ hngâm đon hưch hanh, ‘nă hal, ‘mêm hơ iă kơ tơ drong tôch ch^ng chêng, tơ mam hlôm reh kơ hơ dre\ch hơ drung ăn rim jơ hnơr bơ ngai ho\k đei [ok pơ tho ăn hai. ‘Nâu j^ tơ drong ưh kơ s^ nge# nhơ\n yơ ku\m gơ\h jang đei ôh. Tơ tăm hăm tơ drong hiơt hiong dôm tơ mam kăp g^t đơ\ng kră sơ\ yoa đơ\ng tơ drong arih xa chăl ‘nao to\k hre\nh, [ok oei hơ nơ\ng ‘me\h pơ tho ăn kon mon re\h t^ng n^ng, hlôm đing năm, đing buôt dơ\ng.

Ku\m hăm tơ drong pơ tho tôn ch^ng yoa An^h jo\h ayo\ kơ do\ xoang pơih pơ gơ\r, nge# nhơ\n Y Hiu oei chă pơ tho ăn đe hơ io\h ‘me\h tôn ch^ng kơ tă lơ\m pơ lei kơ dih dơ\ng. Lơ me\ [ă bơ ngai ho\k ‘me\h kla ăn jên ko\ng, mă lei [ok pơ jăng ngăl. {ok pơ đou, tơ drong chơt hơ iă tih hlo\h đơ\ng [ok ‘no\h j^ lăng [ôh bơ ngai ho\k tôn gơ\h, rơ bot lơ [ai ch^ng đơ\ng kơ dih pơ tho, vă jơ va ch^ng ‘no\h đei păr ang ling lang hăm dôm pơ yan Puih mak.

            H’Xíu: Chih

Dơ\ng: Tơ blơ\