VOV4.Bahnar - Mă xơnăm hlôi 'lo\ păng tơpang ti pă đei hơbe\ch hơbal nhen oei mơlôh, mă lei nge# nhơ\n Y Hướt (rơneh xơnăm 1948) tơ\ pơlei Kon Trang Long Loi (th^ tra#n Đăk Hà, apu\ng Đăk Hà) duh oei pơtoi tơdrong jang tanh brai nhen minh tơdrong lăp hăm tơdrong 'meh vă vei răk tơ[ăk mong um ai joh ayo\ 'lơ\ng ro\ juăt jue kơ bơngai Bahnar.

Yă Y Hướt ăn tơbăt: “Hăm bơngai Bahnar, tơdrong tanh brai hlôi đei đơ\ng kră xơ\. Tơmam tanh kơ bơngai Bahnar đei dôm um pơdok pơro\ hăm lơ um ai kăp g^t adro# pơtêng hăm dôm hơdrung bơngai nai. Hăm dôm pơn^k brê găm dreng hrâu atu\m phara dih băl, rim tơmam tanh juăt jue kơ bơngai Bahnar tơ[ôh tơdrong hơpơi kơ kon bơngai hăm yang hơpang, plenh teh vei vêr pring vei.

Đei ho\k păng pơm juăt hăm không tanh đơ\ng 'nao to\k 12 xơnăm, yă  Y Hướt tanh lơ mă kơdih po ưh kơ băt hơdăh hlôi đei tanh păng tanh đei dôm yơ hơbăn ao tanh kon kông, tơmam yua đei x^t hăm brai tanh. Yă ăn tơbăt, không tanh, che tanh nhen tơmam xa kăp g^t kơ đon bơnôh, 'năr yơ mă ưh đei tanh brai noh [ôh ưh kơ hiôk, nhen le\ kơ[ah minh tơdrong kiơ noh.

Đơ\ng oei 'la#p, 'năr mă yơ yă duh [ôh me\ păng yă tanh brai. Kơyuơ đơ\ng tơdrong mă noh pơjing đei tơdrong lăp păng vei răk đon lăp hăm tơdrong tanh brai. Dar deh ăh tih vơ\, đei me\ păng dôm bơngai 'mơlôh lơ\m pơlei pơtho,a tu\m hăm tơdrong lăp, yă tenh kuăng ho\k vao găh kih thuơ\t tanh brai păng io\k tơdrong tanh brai jing tơdrong pơchơt xo# lơ\m tơdrong erih. Mă blu\ng đơ\ng dôm trong tanh ie\, pơkao pơdok kăp g^t, dar deh inh tanh đei dôm pơn^k tơnap hloh, dôm hla che tanh tih xă. Tơdrong pơtho tanh brai pă dôm yơ jing he# tơdrong tơm kloh kle\ch hăm rim tơdrong pơdok.

Hăm tơdrong hơbe\ch kơ po, nge# nhơ\n Y Hướt ưh adro# tanh brai 'măn yua lơ\m unh hnam mă oei tanh vă te\ch tơle\ch. Dôm hlak che mă yă tanh đei te\ch hăm kơjă kăp hloh 2 – 3 'măng pơtêng hăm che tanh hăm kơmăi, mă lei lơ bơngai duh oei tơchă truh vă răt.

Kiơ\ kơ yă Y Hướt, adrol ki, vă ke\ đei che tanh 'lơ\ng noh athei găn ga lơ tơdrong kăp g^t păng athei mă tơnăp. Yuơ noh mă hlak che đei tanh pơjing 'lơ\ng rơmuơn, hru\k rơhơi. Dang ei, bơngai Bahnar duh oei tanh brai kiơ\ trong xo kră xơ\, mă lei lơ brai tanh noh io\k đơ\ng brai răt tơ\ kơchơ, oei um pơdok noh adoi oei kiơ\ um pơdok xo xơ\, pơn^k đak adoi kiơ\ trong xo.

Lơ\m hnam ie\ kơ po, yă Y Hướt duh oei 'măn minh anih tơ\ lăm xơng tơmoi vă 'măn không tanh, che tanh đei. Ăh đei pơkăl tanh hơlen lăng, tơpang ti nge# nhơ\n  Y Hướt hơbe\ch hơbal dui brai vai khăn, hơtơ\k dui 'long tanh hăm tơdrong hơlen lăng tơnăp đơ\ng kon xâu tơ oei tăp dăr.

Yă Y Hướt ăn tơbăt: Rim tơring pơih lăm pơtho tanh brai tơ\ rông noh yă đei hơvơn truh pơtho atu\m hăm dôm nge# nhơ\n nai. Rim 'măng thoi noh, mă jên ưh đei lơ, mă lei yă xo# hơ\k păng hơnơ\ng pơtho dăp đon dăp bơnôh kơlih [ôh tơdrong jang tanh brai juăt jue kon kông po đei tơre\k, lăng tơg^t, đei vei răk tơ[ăk mong păng ưh kơ lai hli hiơt hiong.

Yă Y Hướt tơroi: “Adrol ki, lơ\m tơdrong erih rim năr kơ bơngai Bahnar, hơbăn ao tanh, khăn buk adoi đei dôm bơngai drăkăn lơ\m hnam kơdih chă tanh. Yuơ noh, rim unh hnam adoi đei không tanh ngăl. Ăh bơngai kră lôch hiong, tơdrong tanh brai adoi hiơt hiong yuơ tơdrong hiôk đơ\ng hơbăn ao 'nao dang ei păng khul mơlôh ưh kơ đei tơklep hăm tơdrong tanh brai. Hơbăn ao tanh adro# oei đei yua to\ xe\t xot lơ\m dôm năr hơko\m et xa âu to dăh mă đei đe kră lơ\m pơlei đe\ch chă hru\k xa. Vă đe mơlôh dang ei tơklep păng ho\k tơdrong tanh brai, 'meh vă đe xư ho\k kiơ\ noh tơnap.

Hăm đon lăp atu\m hăm tơdrong tơklep hăm tơdrong tanh brai vai khăn đơ\ng nge# nhơ\n Y Hướt tơ\ pơlei Kon Trang Long Loi, th^ tra#n Đăk Hà, apu\ng  Đăk Hà, dêh char Kon Tum gô tơgop ăn tơdrong tanh brai vai khăn juăt jue kơ bơngai Bahnar ling lang đei vei răk tơpăk mong.

Lan chih păng rapor