VOV4.Bahnar – Dôm sơnăm tơ je# au, ‘ngoăih rim tơmam sa, ‘nhot sa đe\i re\i pơtăm kiơ\ tơdrong tơchơ\t ‘lơ\ng VietGAP păng kiơ\ trong ‘nhot sa rơgo\h ‘lơ\ng, ‘no\h rim ‘nhot sa đe\i chă re\i pơtăm kiơ\ tu\h mơ\r ( ‘no\h jing pơtăm ‘nhot ư\h kơ prôi pho\ng păng pruih pơgang) hlôi đe\i bơngai răt yua băt tru\h păng chă răt sa rim năr.

Pơngơ\t tơtăm ăn tơdrong so\ng sa păng jơhngơ\m jăn kơ u\nh hnam, mo\ Nguyễn Thị Hòe, oe\i tơ\ phương Tân An, pơle\i tơm Buôn Ma Thuột, dêh char Dak Lăk hlôi chă pơtăm ‘nhot sa lơ\m pơgar ie\ cham hnam. Dôm ‘nhot sa đơ\ng mo\ chă pơtăm lăp măh pai sa ăn u\nh hnam dôm năr đe\ch, pă dôm năr ‘no\h mo\ chă răt đơ\ng kơchơ păng siêu th^. Tơ\ anăp tơdrong đe\i [o#h hre\i au đe\i lơ ‘nhot sa ư\h kơbăt đơ\ng yơ chă pơtăm pơm pơra\m kơne# ăn jơhngơ\m jăn, mo\ Hoè tôch hơlen kơ jăp păng ‘măn jơ ‘năr tơchă băt dôm ‘nhot sa rơgo\h, mă kăl dôm ‘nhot sa đe chă pơtăm hăm mơ\r, ‘nhot sa rơgo\h ‘lơ\ng.

Kiơ\ đơ\ng mo\ Hoè, dôm tơdrong bơngai răt yua nhen mo\ lăng kơ jăp hrei au ‘no\h ư\h khan găh kơ jă măt dăh mă re\h mă le\i kăl băt an^h ayơ chă pơtăm păng tơdrong rơgo\h ‘lơ\ng kơ tơmam sa đe te\ch mơdro, mă đơ\ng kơ jă măt ră mă le\i ‘nhot sa rơgoh ‘no\h rơgo\h ‘lơ\ng hơ iă hoe\i pơm pơra\m jơhngơ\m jăn le\i răt hloi: “Bơngai Việt Nam bơ\n hre\i au io\k yua dôm mơ\r joăt joe đơ\ng sơ\ ‘no\h ‘lơ\ng hloh găh chă io\k yua pho\ng au to ‘no\h lăng [o#h ‘lơ\ng kơmăt đe\ch, blu\h vơ\ koăng, [ônh bu\ch te\ch mă le\i hăp pơm pơ răm bơngai bơ\n đơ\ng ro\ng au kơnh gô pơm đe\i lơ tơdrong j^ jăn hlo\h. Dang e\i bơ\n ư\h kơ đe\i pơngơ\t tru\h tơdrong kơ jă mă le\i tơdrong rơgoh ‘lơ\ng tơmam sa ‘no\h kăl hlo\h mă le\i ‘ne\ chă te\ch hơle\nh pơdăr tơpă, ư\h hrau hrăo d^h băl”.

‘Nao au, Dơno\ an^h ve\i lăng ‘Lơ\ng rơgo\h Tơmam cho\h jang sa păng ka hơdang Dak Lăk jang hơdoi hăm Ko\ng ty te\ch mơdro tơmam sa rơgo\h Buôn Ma Thuột et hơto\k an^h tơbăt, pơdă, te\ch mơdro ‘nhot sa tơmam sa rơgo\h. Lăp đơ\ng ro\ng tơmơ\t jang ư\h kơ măh đunh, hlôi pơm ăn đe\i lơ bơngai năm tru\h chă răt.

Mo\ Trần Ngọc Đan Thùy, ve\i lăng an^h te\ch mơdro au tơbăt, đ^ đăng tơmam drăm đe\i pơdă te\ch mơdro tơ\ an^h au je\i đe\i hla bơar tơchơ\t rơgo\h ‘lơ\ng păng dôm tơmam sa oe\i hơdr^h, er^h ‘no\h đe\i tơdrong tơchơ\t rơgo\h ‘lơ\ng VietGap. Hăm dôm tơmam drăm hơdr^h, mă kăl ‘nhot hla sơ [e\i, bơngai răt lăng kơ jăp tru\h tơdrong băt an^h chă re\i pơtăm păng trong chă re\i pơtăm ‘lơ\ng hơ iă hơdrol vă răt io\k. Kơ yuơ lơ lo\h, tơdrong pơ klep hla bơar ch^h tơbăt an^h pơm tơle\ch tơmam sa kơ an^h te\ch mơdro nhôn au lăng tôch kơ jăp.

Mo\ Trần Ngọc Đan Thùy tơbăt: “ ‘Nhot sa re\i pơtăm hăm mơ\r hre\i au hlôi đe\i an^h te\ch răt, dôm bơngai lăng ba kơ jăp jơhngơ\m jăn đe sư oe\i io\k răt lơ hlo\h pơtêng hăm ‘nhot sa chă re\i pơtăm kiơ\ tơchơ\t ‘lơ\ng VietGAP. Kơ jă ‘nhot sa đe\i re\i pơtăm tu\h mơ\r ‘no\h kơ jă đơ\ng 30.000, 40.000, 50.000 hlak jên, ‘no\h kơ jă thoi no\h đe je\i ư\h kơ đe\i tơtok kiơ ôh. Dang e\i đe\i [ar an^h jang re\i pơtăm ‘nhot sa hăm mơ\r mă an^h nhôn to\k bo\k răt io\k vă te\ch mơdro: Mă m^nh ‘no\h pơgar ‘nhot sa Nhật Bản – Ko\ng ty jang hơdoi hăm kon pơle\i. Mă [ar ‘no\h Dơno\ an^h tơm pơtho tơdrong jang apu\ng Krông Ana chă te\ch ăn m^nh [ar kơ loăi ‘nhot sa hla sơ [e\i pơtăm tu\h mơ\r păng rim kơ loăi pơmau: pơmau phe\k pho\k, pơmau hơnong [a”.

Tơ\ dêh char Dak Lăk hre\i au đe\i 2 an^h mơdro sa tơm kơ Nhật Bản vang jang chă pơtăm păng te\ch ‘nhot sa, [um ple\i ‘long pơtăm tu\h mơ\r, ‘no\h Ko\ng ty Nico Nico Yasai păng Ko\ng ty Jang hơdoi hăm kon pơle\i. ‘Moi kiơ\ jang hơdoi hăm rim u\nh hnam kon pơle\i, pơ jao ăn kmăi kmo\k, pơtho trong jang sa păng răt io\k pơ đ^ tơmam drăm cho\h jang sa đơ\ng kon pơle\i, rim ko\ng ty au hlôi pơm tơ pl^h jơhngơ\m đon kơ m^nh [ar ‘nu kon pơle\i lơ\m cho\h jang sa păng răt yua rim ‘nhot sa rơgo\h ‘lơ\ng lơ\m pai sa kơ ‘năr kơ u\nh hnam. 

Mo\ Nguyễn Thị Thục – Bơngai joăt jang ve\i lăng ‘nhot sa re\i pơtăm tu\h mơ\r kơ Ko\ng ty Jang hơdoi hăm Kon pơle\i, oe\i tơ\ phương Tân Hoà, pơle\i tơm Buôn Ma Thuột, tơbăt: tơdăh đunh kơ au 5 – 6 sơnăm, ko\ng ty ‘nao iung jang, tơdrong chă re\i pơtăm păng te\ch mơdro ‘nhot sa, [um ple\i ‘long pơtăm hăm tu\h mơ\r kơ Ko\ng ty tơ [ơ\p tôch tơnap tap, jo# hơto\ lơ\m m^nh năr lăp te\ch đe\i đơ\ng 20 – 30 k^ tơmam drăm sa rim kơ loăi ‘no\h tru\h dang e\i, ‘mi kiơ\ trong te\ch mơdro phara d^h băl, tưodrong chă te\ch hlot jo# hơto\ hlôi to\k đơ\ng 3 – 4 ‘măng.

Lơ\m yan au, cho\h jang sa, re\i pơtăm ‘nhot sa tu\h mơ\r ‘no\h ư\h kơ io\k đe\i lơ, tơdrong ‘lơ\ng kơ băt je\i ư\h kơ gan ‘lơ\ng, kơ jă te\ch măt [iơ\ kơna tơmam drăm re\i pơtăm hăm mơ\r oe\i tim mă đe\i lơ tơ\ Việt Nam pơ đ^ chă jang re\i pơtăm hăm chă răt. Mă le\i, hăm dôm tơdrong ‘lơ\ng hơ iă đơ\ng ‘nhot sa pơtăm tu\h mơ\r hăm jơhngơ\m jăn bơngai răt sa, kơ loăi ‘nhot sa au roi năr roi đe\i lơ an^h te\ch mơdro lăng tru\h, pơ\ih trong ‘nao lơ\m cho\h jang sa păng răt yua tơmam sa rơgo\h, tơmam sa sơđơ\ng ‘lơ\ng hơ iă.

Bơngai ch^h: H’Xíu Hmok

Tơblơ\ nơ\r: Amazư\t