VOV4.Bahnar - Mă đơ\ng khu\l kơ dră păng rim an^h jang kơ pal hlôi pơ gơ\r tơ roi tơ băt, ư\h kơ ăn pơm hla ar io\k u\nh om mư\h tam mă tôm sơ năm vă tang găn tơ drong io\k u\nh om hro#ih, mă lei lơ u\nh hnam bơ ngai K’ho, bơ ngai Mạ tơ\ xăh Lộc Bắc, apu\ng Bảo Lâm, de#h char Lâm Đồng oei kiơ\ tơ drong joăt so, ăn oei băl [ơ\t kon to\k bo\k sơ năm năm ho\k. Tơ drong io\k u\nh hnam hro#ih to\k bo\k pơm ăn kơ rim klo kăn “ sa tam mă ph^, bơ ngơ\t tam mă tru\h” huo\ng lơ\m tơ drong tơ hlăk tăk, pơ ngot dơ nu\h hin hơ nơ\ng.

Lơ\m hnam hiăh hiok hlom tơ\ ro\ng mir che\h phe tơ\ plei Bơ Đăng, xăh Lộc Bắc, apu\ng Bảo Lâm, de#h char Lâm Đồng, Ka Xảo to\k bo\k ngôi hơ nul hăm 3 ‘nu o\h ‘lơ\p. Hui đei bu băt akhan, tơ\ sơ năm 16, sư hlôi đei kon dro\ nglo 6 khei. Sơ năm păh iung ku\m hăm đe buăl chơt hơ iă năm ho\k đei tơ pl^h hăm tơ drong mơ mat, gle\h hrat. Ka Xảo tơ băt, ‘nho\ kơ hnam pơm pơ gia to\k bo\k oei, ku\m hnam duch o\h me\ sư ăn mơng vă oei sa rim năr.“ 2 ‘nu klo kăn nhi năm jang ku\m ư\h kơ đei jên, [lă kơ ‘no\h tơ mam so\ng sa, đak nhă ư\h kơ măh yua kơ athei kla hre ăn kơ đe đ^. O|h ‘me\h năm ho\k de#h mă lei me\ [a\ ư\h kơ đei jên bơ ngơ\t ăn. Dang ei chă klo mơ mat hlo\h kơ oei năm ho\k.”   

‘Nao 15 sơ năm, K’Thắm oei tơ\ thôn 4, xăh Lộc Bắc, apu\ng Bảo Lâm ku\m hu\t ho\k vă bro\k chă klo. Khei 9 âu ki, sư ku\m hăm klo sư ‘nao tôm sơ năm pơm hla ar io\k u\nh om mă lei kon dro\ kăn kơ dră kơ K’Thắm sơ năm đ^ vă je# 3 sơ năm, oei kon dro\ nglo ‘nao rơ ne\h hlo\h 7 khei. K’Thắm tơ roi, đơ\ng ro\ng chă klo, me\ [a\ sư che\ng song ăn 5 sào che\h phe. Klo sư rim năr ‘ngoăih kơ vei lăng pơ gar che\h phe, oei năm jang thuê chă jên răt ‘nhot, răt phe: “O|h ‘no\h ư\h kơ năm jang, klo rong, o\h oei tơ\ hnam lăng kon păng jang tơ drong lơ\m hnam đe\ch.”

Bơ ngai me\ mơ lo#h K'Xảo 16 sơ năm păng kon dro\ nglo 6 khei

Kiơ\ kơ [ok K’Tư, thôn pho\ thôn 4, xăh Lộc Bắc, dang ei lơ\m thôn đei 525 u\nh hnam hăm hlo\h 2000 măt bơ ngai, kiơ\ đơ\ng dăr hơ len lơ\m sơ năm 2019 chă [o#h đei 157 u\nh hnam io\k u\nh om hro#ih. “Kiơ\ đơ\ng dăr hơ len tơ drong jang vei lăng măt kon pơ lei păng ch^h jo# rim hơ dre\ch kon kông ‘no\h thôn đei bơ ngai 16 sơ năm chă klo tôch kơ lơ, jo# păh lăp 30 u\nh hnam đei 5 tru\h 6 u\nh hnam io\k u\nh om hro#ih”.

J^ bơ ngai hơ nơ\ng jur tơ\ rim pơ lei pơ la tơ roi tơ băt rim trong jang tơ gu\m đơ\ng Đảng, khôi luơ\t đơ\ng te\h đak, yă K’Hiếu, kang [o# jang găh jo\h ayo\ xăh Lộc Bắc tơ roi, kon pơ lei tơ\ âu oei pu\ trăp đon tơ che\ng dro\ kăn tru\h 13, 14 sơ năm ‘no\h athei chă klo, đei kon. Tơ dăh hlo\h sơ năm ‘no\h ư\h kơ chă ‘no\h lăng nhen hơ dru\h so. Io\k u\nh om hro#ih, ư\h kơ băt bơ ngơ\t jang sa, dôm u\nh hnam âu tôch kơ hơ nat vă klăih đơ\ng dơ nu\h hin: “Dôm u\nh hnam io\k u\nh om hro#ih vă đ^ đăng tơ drong ar^h sa tôch kơ mơ mat tat. Mă loi ‘no\h j^ kon hơ ‘lơ\p ‘nao 13, 14 sơ năm tam mă ‘lo\, tam mă tôm sơ năm kơ na đon băt kơ d^h tam mă đei, găh lơ ar^h gơ nang lơ\m tơ drong tơ gu\m đơ\ng me\ [ă, ư\h kơ chu jang sa, hnam oei dơ nu\h hin mơ mat, pơ gar ư\h kơ đei. Đei u\nh hnam đei te\h đak tơ gu\m 1 pôm hnam ‘mêm mơ nat ‘no\h 4 tru\h 5 u\nh hnam vang oei hơ dai ư\h kơ hiôk.”

Hnam pơm gia kơ duch o\h me\ sư ăn kơ klo kăn K'Xảo mơng ăn oei

Kiơ\ kơ an^h vei lăng kon pơ lei xăh Lộc Bắc, tơ drong io\k u\nh om hro#ih tơ\ tơ ring oei đei [o#h tôch kơ lơ. Jo# hơ dro# lơ\m sơ năm 2019 hlôi đei hlo\h 10 ‘nu io\k u\nh om hro#ih. {ok Âu Phương Chính, Pho\ kơ dră an^h vei lăng kon pơ lei xăh tơ tăm, tơ drong âu pơm ăn tơ drong tơ jur dơ nu\h hin kơ tơ ring tơ [ơ\p lơ mơ mat tat. Lơ\m xăh dang ei oei hlo\h 10% u\nh hnam dơ nu\h hin păng vă je# dơ nu\h hin găh lơ huo\ng lơ\m dôm u\nh hnam io\k u\nh om hro#ih: “Xăh đei jur tơ roi tơ băt, krao hơ vơn kon pơ lei vă đe sư hlo#h đei Luơ\t io\k u\nh om. Tơ drong oei băl hro#ih ‘nho\ng o\h đei tơ roi tơ băt tơ drong răm [ơm ư\h kơ ‘lơ\ng tru\h tơ drong jang u\nh hnam, [ơm tru\h đe kon. Đang kơ ‘no\h xăh jang kiơ\ bu oei băl hro#ih ‘no\h ư\h kơ ăn pơm hla ar io\k u\nh om, ư\h kơ đei [a\ gô ư\h kơ đei tơ drong gơ\h yua mư\h hla ar tơ băt rơ ne\h ăn kơ kon vă đei yua the [ao hiêm. Khu\l kơ dră ku\m lăp krao hơ vơn, oei ư\h pă đei trong hơ yơ vă phak kon pơ lei.”  

Mă đơ\ng tơ drong io\k u\nh om hro#ih tơ\ xăh Lộc Bắc, apu\ng Bảo Lâm hlôi păng to\k bo\k dar de\h đei tang găn. Mă lei, vă yak tru\h sut hu\t tơ drong âu kơ dră Đảng, khu\l kơ dră păng rim khu\l tơ pôl kăl lơ mơ\t jang kơ tang hlo\h dơ\ng. Hơ dai hăm, hơ to\k hlo\h dơ\ng hơ năp jang đơ\ng kră pơ lei, bơ ngai đei đe lui yom lơ\m tơ pôl vă tơ roi tơ băt tơ gu\m kon pơ lei hơ to\k ‘lơ\ng đon hlo#h vao găh trong jang tơ gu\m vei lăng măt kon pơ lei tang găn rơ ne\h kon lơ, [ơm kơ ne# đơ\ng tơ drong io\k u\nh om hro#ih, sek phak kơ hret dôm bơ ngai pơm glăi.

            Tuấn Anh: Ch^h

          Thuem: Tơ blơ\