VOV4.Bahnar - Măt bơ bul ưh kơ bang ‘no\h j^ tơ drong j^ đei lơ hăm bơ ngai kră păng [ât lăp sư pơm ăn măt tol hloi tơ dăh ưh jăh hơ met hrôih. Vă băt hơ dăh [iơ\ găh tơ drong j^ ‘nâu, tơ gu\m ăn dôm bơ ngai [ônh đei j^ băt hrôih păng hơ met tơ tom, huei đei răm kiơ, nhôn pơ ma nuh hăm [ak si chuyên khoa 2 Nguyễn Thanh Hải, Kơ dră vei lăng môn Măt, Hnam trưng Đăi ho\k Tây Nguyên, Hơ pơi…

- {ak si Nguyễn Thanh Hải ăi, măt bơ bul, ưh kơ bang  âu ‘no\h tơ drong j^ thoi yơ păng yoa kiơ đei j^?

- {ak si Nguyễn Thanh Hải: J^ măt bơ bul, ưh kơ bang ‘no\h j^ tơ drong j^ đa đei tơ\ bơ ngai kră, hmă hmă đơ\ng 50 sơ năm to\k tơ\ kơ pal. Tơ drong j^ âu đe pơm 3 gru\p. Mă 1 ‘no\h j^ măt bơ bul đơ\ng nge. Mă 2 ‘no\h măt bơ bul tơ\ bơ ngai kră păng mă 3 ‘no\h măt bơ bul tơ\ bơ ngai mơ lôh. Lơ\m no\h j^ măt bơ bul tơ\ bơ ngai kră đei lơ hlo\h. Tơ drong tơm ‘no\h,. tơ\ bơ ngai kră yoa măt tơ plih kiơ\ sơ năm. Oei hăm bơ ngai mơ lôh ‘no\h yoa pơ\k hơ tu\t [ơm, yoa j^ tơ\ klong măt, đơ\ng yoa corticoid đunh… oei hăm nge ‘no\h yoa bơ ngai me\ đei tơ drong j^ [ât oei hơ năp sơ\.

- {ak si ăi, tơ\ bơ ngai kră, tơ drong j^ ‘nâu đa [ôh lơ liơ?

- {ak si Nguyễn Thanh Hải: Tơ\ bơ ngai kră, tơ drong j^ âu đa pơm ăn măt roi ưh kơ bang kiơ\ khei ‘năr, dăr sơ năm mă ưh kơ [ôh j^ măt yă kiơ. ‘No\h j^ tơ drong tơ dra g^t kăl hlo\h. ‘Ngoăih kơ ‘no\h oei đei [ôh 1, 2 tơ drong nai dơ\ng nhen ving măt, lăng 1 jing 2. Oei 1 tơ drong tơ băt hrôih đơ\ng j^ âu ‘no\h mưh măt lăng je# ưh kơ bang, vă akhan brei drou đe hơ nơ\ng đo\h măt m^l kră lăng je#, dang ei đe ưh kăl đo\h măt m^l kiơ mă lei lăng je# oei [ôh đe\ch.

-  Lei, mưh đei [ôh dôm tơ drong kơ pal ‘no\h bơ ngai j^ athei pơm kiơ?

- {ak si Nguyễn Thanh Hải: Truh dang ei trong hơ met măt bơ bul, ưh kơ bang ‘no\h pôm răih đe\ch. Kơ lih thoi no\h mưh băt đei j^ ‘no\h bơ ngai j^ jăh năm tơ\ dôm hnam pơ gang khăm păng hơ met hrôih. Tơ dăh le# đunh, măt roi ưh jăng, kơ plăh ‘no\h, răih ku\m ưh đei yoa kiơ kơ na inh tơ tă ăn dôm bơ ngai j^ jăh năm tơ\ hnam pơ gang hơ met roi hrôih roi ‘lơ\ng.

- {ak si ăi! Tơ drong j^ âu hăm đei trong găn hơ drol ưh?

- {ak si Nguyễn Thanh Hải: Mă tơ pă, tơ drong j^ âu tôch hơ nat vă tang găn hơ drol. Tơ\ bơ ngai mơ lôh go\h ve\h sư kiơ\ trong le# yoa pơ gang đei kơ chơ\t corticoid tơ dăh ưh đei nơ\r athei đơ\ng [ak si, ưh ăn pơ\k rơ ka tơ\ măt. Tơ dăh đei [ôh dôm tơ drong j^ găh măt, nhen pluk, glocom, pơ ma atu\m j^ dôm tơ drong hl^ch tơ\ măt ‘no\h jăh năm khăm yoa [ât lăp kơnh dôm tơ drong ưh ê âu sư pơm ăn măt bơ bul, ưh kơ bang ‘năi. Oei tơ\ bơ ngai kră nhen vă ưh đei trong tang găn yơ. Yoa ‘nâu j^ tơ drong j^ đei kiơ\ sơ năm ‘lo\ kră. Mă lei ku\m gơ\h tang găn hiă hăm trong năm khăm măt mă hơ nơ\ng kiơ\ khei. Le\ch tơ\ to\ athei đo\h măt mil vă tia găm huei mât lơ\m măt, yoa tơ\ te\h đak bơ\n đei găh tơ ring ‘năr to\ lơ kơ na kơ so# bơ ngai j^ măt bơ bul ưh kơ bang yoa đơ\ng to\ pơ chrang lơ [iơ\ kơ tơ ring nai.

- Đơ\ng ro\ng kơ răih, kơ m^l tăh lơ\m măt hăm bơ bul, ưh kơ bang kiơ\ khei ‘năr ưh hă, [ak si?

- {ak si Nguyễn Thanh Hải: Hrei ‘nâu, kơ m^l tăh lơ\m măt âu đei pơm tôch ‘lơ\ng, yoa thoi no\h, dôm bơ ngai j^ hlôi răih măt tơ plih kơ m^l tăh lơ\m măt ‘no\h, măt lăng tôch rơ đăh, kle\p truh lôch hơ chăng. Đơ\ng ro\ng kơ răih vih tơ\ hnam bơ ngai răih le# ngôi tơ\ kial, [ruih [răm, athei đo\h măt m^l vei lăng, le# xa dôm tơ mam hơ răk lơ\m dôm năr blu\ng, le# tung trăp, tơ oei, iung hăt hot, le# ăn ich krang kre\l, athei so\ng xa tôm kơ chơ\t, le# kơ ơ\t e\nh tơ mam kiơ.

- Lei a, bơ nê kơ ih [ak si hơ!

Thu Huế - Đình Thi: Chih

Dơ\ng: Tơ blơ\