VOV4.Bahnar - Kiơ\ kơ so# ch^h jo# đơ\ng An^h vei lăng j^ jăn Dak Lak, lơ\m 11 khei sơ năm 2020, lơ\m de#h char hlôi đei 7 bơ ngai lôch yua đơ\ng j^ vơnh. Đ^ đăng dôm bơ ngai âu tă kơ yua đơ\ng ko\ vơnh kăp păng ư\h kơ [et vắc xin tang găn j^ hloi đơ\ng ro\ng kơ ‘no\h. ‘Nâu j^ tơ drong j^ tơ po\h krê hơ mơt hlôi đei [o#h đơ\ng sơ\ mă lei đon băt kơ chăng tang găn j^ đơ\ng kon pơ lei oei tam mă lơ, lơ u\nh hnam ư\h kơ bơ ngơ\t, pơm pơ hơi lơ\m tơ drong tang găn j^ vơnh ăn kơ ko\ meo păng ư\h kơ năm khăm mư\h đei ko\, meo kăp.

Bơ ngai đei j^ vơnh păng lôch mă 7 ‘no\h j^ bơ ngai dro\ nglo 40 sơ năm, bơ ngai Ê đê, oei tơ\ thôn Cư H’Lâm, xăh Ea Pốk, apu\ng Cư M’Gar, de#h char Dak Lak.

‘Năr 11/9/2020, bơ ngai j^ âu đei ko\ kăp [ơ\t hơ nglou ti tơ hlou păh ‘ngieo păng đon păh ‘ma le\ch pham, lăp đơ\ng ro\ng kơ ‘no\h hlôi te\h pơ lôch ko\. Bơ ngai j^ ư\h kơ năm [et bơ\ng vắc xin vơnh. ‘Năr 02/11/2020, j^ đei [o#h hli tăr văr, hli kơ đak, hli kơ kial, hơ dăh, luăn ol kơ na u\nh hnam ba năm tơ\ Hnam pơ gang apu\ng Cư M’Gar khăm. Tơ\ âu, đe [ak si hơ len lăng khan j^ vơnh păng ăn chơ tơ\ hnam pơ gang đa khoa tơ ring Tây Nguyên lăp đơ\ng ro\ng kơ ‘no\h hloi. ‘Năr 03/11/2020 bơ ngai j^ kơ te\ch jơ hngơ\m ư\h kơ ê, lôch hloi. Đe [ak si pơ tôch akhan lôch: yua đơ\ng j^ vơnh iung ranh.

J^ vơnh yua đơ\ng yo\ng j^ vơnh pơm ăn. J^ tơ po\h tơ\ bơ ngai đơ\ng đak hai kon tơ rong kiơ\ trong rơ ka kăp dăh mă lyăih tơ\ hơ n^h kơ ka. Vă đ^ đăng dôm bơ ngai đei j^ vơnh yua đơ\ng ko\, meo kăp, 1 kơ so# to\ se\t bơ ngai yua đơ\ng dôm kơ loăi sem tơ rong nai kăp nhen hơ mie\t, đo\k, kơ ne…

Đơ\ng ro\ng kơ mơ\t lơ\m hơ kâu bơ ngai, yo\ng j^ vơnh gô mơ\t năm đơ\ng hơ la hơ kar dăh mă đơ\ng kol se\ch lơ\m dôm trong hoan, tru\h tơ\ tơ ‘ngăl păng ‘ngok. Khei ‘năr pơm đei j^ đơ\ng 2,3 năr tru\h 2,3 khei păng [ơ\t lăp tru\h 1 sơ năm. Bơ ngai j^ vơnh đa đei dôm [o#h j^ dăh mă đơ đik tơ\ hơ n^h rơ ka kăp, kach; Yu\h, lap rơ mơ\n, j^ kơ\l pơ dui đunh đơ\ng 2-4 năr; Hli kơ đak, hơ dăh păng hli kơ hrơ\ng; đa hli tăr văr, ư\h kơ hiôk lơ\m hơ kâu….

Dang ei j^ vơnh tam mă đei pơ gang hơ met klăih. Mư\h đ^ iung j^, bơ ngai j^ gô lôch ư\h kơ đunh đơ\ng ro\ng kơ ‘no\h. Yua thoi no\h, vă tang găn j^ vơnh, kon pơ lei kăl kơ băt tru\h pơm kiơ\ ‘lơ\ng dôm trong tơ\ hơ la âu:

- {et bơ\ng j^ vơnh ăn kơ ko\, meo hơ nơ\ng kiơ\ nơ\r tơ tă đơ\ng an^h jang thú y.

- Ư|h kơ hơ chăng kư\ kă ko\ meo tơ\ trong. Tơ dăh hơ chăng athei cho# tơ bong ăn kơ sư.

- Ư|h kơ ngôi hơ nul, pơ hle ko\, meo, mă loi ‘no\h j^ ư\h kơ ăn hơ io\h oei tơ je# kơ loăi kon tơ rong âu.

- Mư\h đei ko\ meo kach, kăp, tơ drong mă blu\ng ‘no\h j^ ôp hơ n^h rơ ka hăm sơ [o\ng tơ\ hơ la tơ nglang đak ro hơ nơ\ng đơ\ng 15 tru\h 20 pơ n^t. ‘Nâu j^ trong hơ met blu\ng a đei yua hlo\h vă tang găn j^ vơnh. Đơ\ng ro\ng kơ ‘no\h le# hơ n^h rơ ka lo\h păng năm hloi tơ\ hnam pơ gang vă đei hơ met pơ ‘lơ\ng. Dang ei, [et vắc xin tang găn j^ vơnh ‘no\h trong ‘lơ\ng hlo\h vă ve\h ver kơ lôch.

- Ư|h kơ gơ\h chă hơ met kơ d^h tơ\ hnam hăm dôm kơ loăi pơ gang kră sơ\.

Thu Huế: Ch^h

Thuem: Tơ blơ\