VOV4.Bahnar - Lơ\m tơdrong erih, dôm tơmam drăm juăt jue nhen hơbăn ao tanh, hơbăn ao hru\k ako\m joh hơxuang... đei yua brai tanh juăt jue Tây Nguyên hlôi đei lơ kon pơlei duh nhen tơmoi ataih je# drơ\ng lăp. Hăm tơring mă đei um ai joh ayo\ kăp g^t nhen Gia Lai, tơdrong ako\m minh năr vă pôk pơ ư kơ hơbăn ao tanh kră xơ\ kơ bơngai Jrai, Bahnar duh jing trong pơklaih tơgop kăp g^t ăn hơto\k tơdrong jang tanh brai pơma adro# păng tơdrong jang juăt jue pơma atu\m.

Khei năr âu ki, lơ\m tơdrong tơroi tơbăt tơpôl đei lơ [ai chih tơroi kơ dôm bơngai, mă hăt noh đe mơlôh tơre\k truh tơdrong vei răk tơ[ăk mong kơjă joh ayo\ 'lơ\ng ro\ kơ hơdrung bơngai Jrai, Bahnar kiơ\ đơ\ng tơdrong hơto\k kơjă hơbăn ao tanh juăt jue. Pơtih nhen pơmai Rơmah H’Tuyết (kueng 10, th^ tra#n Phú Thiện, dêh char Gia Lai) pơtoi tơdrong tanh x^t hơbăn ao tanh juăt jue kiơ\ lơ um ru\p. Thây pơtho Tưih (oei tơ\ pơlei Dur, xăh Glar, apu\ng Đak Đoa, Gia Lai ) ako\m jơhngơ\m ăn tơdrong hơto\k joh ayo\ juăt jue kon pơlei kon kông, kơtă x^t pơro\ hơbăn ao hru\k pơkong, hơbăn ao joh axuang hăm che tanh guăng 'lơ\ng tro\ hăm tơdrong lăp đơ\ng đe hơdruh tơdăm... Rim bơngai hăm minh tơdrong jang phara băl, cho\ng mă đe xư adoi tơgop pơtoi vei răk dôm tơmam drăm juăt jue kră xơ\. Tơdrong mă noh xơkơ\t găh đon kơche\ng đơ\ng đe xư lơ\m tơdrong vei răk tơ[ăk mong um ai joh ayo\ kon kông.

            Kiơ\ tơdrong erih, dôm tơmam drăm juăt jue nhen hơbăn ao hru\k joh axuang... đei yua che tanh Tây Nguyên hlôi đei lơ kon pơlei duh nhen tơmoi ataih je# drơ\ng lăp. 'Nâu jing tơdrong tơbang hơdăh hloh tơdrong hơvơn ako\m tơmam juăt jue. Kiơ\ kơ noh, dôm anih jang đei tơre\k kăl tơgu\m dôm tơdrong kăl vă tơgop pơtoi vei răk păng pơih xă tơmam tanh juăt jue ưh adro# găh tơmam tanh x^t mă oei hăm lơ tơdrong juăt jue nai nhen kơđum kơđo\ng jo\ng jat, um mu\l meo.

Lơ\m khei năr lang xă tơroi tơbăt nhen dang ei, tơdrong tơklăh đơ\ng kon bơngai hăm dih băl đei pơkơđeh kơlih dôm tơdrong “pơleh nut” dăh mă hơlen lăng lơ\m đie#n thoăi noh tơdrong tơbang tơmam drăm kơ tơring, lơ\m noh đei tơmam juăt jue gô jing [ônh hiôk păng tenh kuăng hloh. Yuơ noh, tơdrong hơ iă găh đei jơnei lơ\m tơdrong hơto\k tơdrong tanh x^t hơbăn ao jing tơdrong mă đe mơlôh Jrai, Bahnar hơpơi hơyak io\k jang.

{ai chih đơ\ng ThS. Hoàng Thị Thanh Hương găh “Trong jang tơ iung hơto\k khul nge# nhơ\n tanh brai tơ\ Gia Lai” chih tơbang lơ\m hla bar tơroi ako\m erih xa Nhân dân kơso# le\ch khei 3/021, ăn [ôh dôm trong jang mă bơngai chih tơbang vă hơto\k tơdrong tanh brai duh nhen hơto\k khul jang, mă kơtă noh đe nge# nhơ\n, dôm bơngai mơlôh lăp kơ joh ayo\ juăt jue, atu\m hăm noh kh^n tơle\ch minh [ar trong jang tơgop hơto\k tơdrong jang tanh brai Tây Nguyên lơ\m tơring kơ dêh char.

            Adrol hloh noh, hăm khul đe nge# nhơ\n, bơngai mơlôh lăp kơ tanh brai, x^t mei hơbăn ao che tanh kăl pơtoi tơdrong (pơlong, lêh ako\m joh ayo\ kon kông...) vă tơbang tơdrong rơgei, hơbe\ch kơdih po, atu\m hăm noh hơto\k tơdrong ako\m pơma dơnuh hlôh vao đơ\ng dôm bơngai mơlôh hăm đe nge# nhơ\n kloh kle\ch. Dôm bơngai đei yua đơ\ng joh ayo\ juăt jue tơ\ tơring, kơtă noh tơpôl kon pơlei Jrai, Bahnar erih tơ\ dôm tơring kăl hơto\k xơnong jang lơ\m tơdrong tơgu\m ăn ăn hơto\k tơ iung kơ tơdrong jang tanh brai, x^t mei hơbăn ao tanh hăm che tanh mă adrol hloh noh x^t hơbăn ao ăn rim bơngai lơ\m unh hnam. Hăm đe kang [o#, bơngai jang ăn teh đak, tơdrong x^t hơbăn ao tanh ưh adro# 'măn hru\k lơ\m dôm tơdrong ako\m kăp g^t kơ tơring mă oei gơh 'măn hru\k năm jang  (1 năr lơ\m minh gie\ng) vă tơgop pôk pơ ư um ai joh ayo\ kon kông.

Lơ\m “Gie\ng ako\m ao tai” yơ\ng âu ki, đe pơmai oh drăkăn dêh char Gia Lai pơm kiơ\ kăp g^t, vă pôk pơ ư răh păng adoi tơ[ôh răh đon pơ ư pơ ang kơ kon pơlei tơring teh Việt hăm hơbăn ao tanh kră xơ\ kơ kon pơlei. Thoi noh, hăm tơring io\k yua joh ayo\ [enh kơ um ai kăp g^t nhen dêh char bơ\n noh tơdrong pơkăp minh năr vă pôk pơ ư kơ hơbăn ao tanh juăt jue kơ kon pơlei Jrai, Bahnar duh jing trong jang kăp g^t vă hơto\k tơdrong jang tanh brai pơma adro# păng tơdrong jang juăt jue kră pơma atu\m.

Lan chih păng rapor