VOV4.Bahnar - Ôn dơh po ăh pơgar ca phê, kơxu jơk [l^k, pơlei Kon Klốc, xăh Đak Mar, apu\ng Đak Hà jing minh lơ\m dôm pơlei kơ bơngai Xơ đăng đei tơdrong erih mu\k drăm tơpôl hơto\k hloh kơ dêh char Kon Tum. Ưh kơ thoi noh, Kon Klốc oei dơ\ng hơlâu hăm hơnăn kơ 5 nge# nhơ\n chơt hơ iă đei Kơdră teh đak pôk ăn hơnăn Nge# nhơ\n ưu tu\. {ơ\t blu\ng puih mak xơnăm ‘nao, bơngai chih kơtơ\ng ang Khoa Điềm hlôi năm truh pơlei Kon Klốc mơ\ng jơva ching chêng păng bơ\ng pang găh trong vei tơnăp joh ayo\ juăt jue kơ kon pơlei Xơ đăng tơ\ âu.

Pơgê hrôih ăh năr 2 têt, 120 unh hnam tơ\ pơlei Kon Klốc, xăh Đak Mar, apu\ng Đak Hà, dêh char Kon Tum hlôi ako\m tôm tơ\ rông kơ pơlei vă atu\m pơchơt têt.  Tơdrong mă âu đei kon pơlei tơ\ Kon Klốc pơtoi đơ\ng lơ xơnăm kơ âu păng kon pơlei krao noh ‘Năr Têt tơguăt tơguăl. Đơ\ng ro\ng kơ Lêh pơgơ\r kăp g^t đei nơ\r pơma dơnuh đơ\ng kră pơlei, kơdră pơlei tơroi găh tơdrong jang đei jơnei kơ xơnăm xo, pơkăp tơdrong jang lơ\m xơnăm ‘nao, noh kon pơlei ako\m pơchơt chơt hơ iă ‘nă hal. Tơdrong kăp g^t tơ\ pơlei Kon Klốc noh drănglo adoi băt tôn ching chêng păng drăkăn rim bơngai adoi gơh hơxuang tơdra kră xơ\ kơ kon pơlei Xơ đăng. {ok A Veng, pơlei Kon Klốc chơt hơ iă tơroi: “Tơdrong erih dang ei pha hăm xơ\ ki. Đei yă [ok dơnơm noh mă đei ba păng kon xâu dang ei. Ăh ‘măng têt thoi noh athei tôn ching chêng, hơxuang vă [lo\k tơbăt kơ yă [ok, vă kon pơlei hơdơ\r, hlôh vao hloh găh tơdrong juăt jue kơ bơngai Xơ đăng. Pơlei  Kon Klốc duh oei pơtoi đei tơdrong et hơto\k rông, et xoi hơdra#m đak, et xo\ng [a ‘nao. Tơdrong et xa pơchơt mă yă [ok răk ăn duh oei yak hadoi hăm kon pơlei”.

Atu\m hăm lơ lêh pơgơ\r lơ\m xơnăm, dôm năr Têt jing ‘măng vă kon pơlei Xơ đăng tơ\ pơlei Kon Klốc đei pơchơt, et xa păng hram lơ\m tơdrong joh ayo\ juăt jue. Năm đơ\ng kơ\l pơlei truh tôch pơlei tơ\ yơ duh ang jơva đơ\ng bri kông. Noh yuơ đơ\ng pơlei Kon Klốc đei truh 5 nge# nhơ\n đei Kơdră teh đak bơ\n pôk hơlăn Nge# nhơ\n ưu tu\. Lơ tơmam pơre tơdra juăt jue nhen: T’rưng, t^ng n^ng, klông put... adoi yuơ đe [ok nge# nhơ\n âu pơm tơle\ch păng pơtho ăn kon xâu chă yua. Ưh adro# đe kră nhen nge# nhơ\n A Veng, A Lang, mă lơ bơngai hơmuh nhen A Huy duh đei xơkơ\t nge# nhơ\n kloh kle\ch găh joh ayo\ kră xơ\. {ok A Lang chơt hơ iă tơroi: yă [ok dơnơm adro# pơtho ăn dôm bơngai đei đon lăp tơguăt đe\ch: “Tơdrong mă âu mưh ba ưh đei đon vă adrin noh ưh ke\ jang keh. Ba athei adrin ho\k pơhrăm hăm bơngai ‘lo\ xơnăm băt kloh kle\ch vă đe pơtho ăn kơ ba. Ba kiơ\ đe ye\t noh ăh anih yơ tam mă juaih đe ye\t pơtho ăn dơ\ng. Khul mơlôh dang ei mưh ba ưh adrin tơdui đe xư chă ho\k hơlen noh ning mônh kơnh pă đei lăp kơ joh ayo\ kră xơ\ kơ hơdrung hơdre\ch po bơih. Ba athei adrin krao ako\m đe xư, pơtho ăn đe xư, tơroi ăn đe xư băt. Đang kơ noh ba athei pơtho ăn đe xư băt rim kơloăi chêng noh thoi yơ”.

Gơnơm vei răk tơ[ăk mong đei lơ tơdrong tơdra juăt jue kơtă lơ\m tơdrong erih rim năr, pơlei Kon Klốc dang ei jing anih mă tơmoi lơ\m teh đak păng đơ\ng teh đak đe truh tơmang [ơ\t rim ‘măng năm tơmang truh Kon Tum. Atu\m hăm tơdrong tơm noh choh jang xa, kon pơlei tơ\ Kon Klốc oei axong jơ ăn tơdrong bơ\ bro\ kon kông, tanh brai, tanh kơđum kơđo\ng vă kơ chơt đon lăp păng te\ch đei xa jên dơ\ng. Khul tôn ching chêng, khul hơxuang kơ pơlei hơnơ\ng kơ pơdăh lơ\m rim tơdrong ako\m joh ayo\ kơ tơring đang kơ noh năm truh tơring pơbăh, găh tu vang ako\m pơdăh lơ tơdrong kăl kơ teh đak păng apu\ng plenh teh. Nge# nhơ\n  A Huy, 42 xơnăm, bơngai juăt chă hơmet tơdra chêng pêl, vă tơdra chêng gơh ‘lơ\ng nhen adrol chơt hơ iă tơroi: “Khul tôn ching chêng, hơxuang kơ pơlei nhôn mă lơ noh khul mơlôh. Năm ako\m pơdăh tơ\ dêh char, tơ\ Hà Nội bu bu duh lăp. Kon pơlei rim bơngai adoi chơt, adoi lăp hăm tơdrong năm tơbang tơroi găh joh ayo\ kơ kon pơlei  Xơ đăng po hăm bôl boăl hơdrung hơdre\ch nai”.

{ok A Kây, Pho\ kơdră Anih jang Joh ayo\, Tơplo\ng kơdâu păng Tơmang pơhiơ\ apu\ng Đak Hà ăn tơbăt, Kon Klốc jing pơlei đei lơ nge# nhơ\n đei pôk hơnăn Nge# nhơ\n ưu tu\ lơ hloh kơ dêh char Kon Tum. Lơ\m noh bơngai ‘lo\ xơnăm noh 70 xơnăm, bơngai mơlôh hloh noh 42 xơnăm. Rim kơjă joh ayo\ juăt jue kơ bơngai Xơ đăng to\k bo\k đei kon pơlei răk vei keh kong: “Tơ\ pơlei Kon Klốc, đơ\ng tơdrong tơm khul nge# nhơ\n ưu tu\ noh, kon pơlei hlôi vang ako\m lơ tơdrong ako\m tih kơ apu\ng, lơ\m dêh char pho\ năm truh tơring ataih hloh kơ teh đak vă tơroi hăm bôl boăl băt joh ayo\ kơ bơngai Xơ đăng. ‘Nâu jing pơlei đei tơdrong pơtoi hơnơ\ng đơ\ng lơ hnưr nge# nhơ\n. Âu jing tơdrong chơt hơ iă hloh lơ\m tơdrong vei răk tơ[ăk mong um ai joh ayo\ juăt jue”.

Atu\m hăm tơdrong ‘lơ\ng xơđơ\ng hơyuh plenh teh ăh pơyan puih mak, kon pơlei Xơdang tơ\ Kon Klốc, xăh Đak Mar, apu\ng Đak Hà, dêh char Kon Tum xơng xơnăm ‘nao hăm dôm tơdra hơxuang păng tơdra ching chêng chơt hơ iă. Vei răk tơ[ăk mong rim kơjă joh ayo\ juăt jue kơtă lơ\m tơdrong erih rim năr jing trong mă lơ hnưr kon pơlei tơ\ Kon Klốc  to\k bo\k oei pơm jang, vă tơroh jơva ching chêng, pơdjoi lơ pơyan puih mak kơ hơdrung hơdre\ch, pơyan puih mak kơ teh đak.

Lan chih păng rapor