VOV4.Bahnar - Chă tơ mang tơ mang lăng lơ\m tơ pôl to\k bo\k jing trong jang tôch hơ iă păng to\k pran tơ\ lơ tơ ring. Tơ\ Tây Nguyên, hăm lơ tơ drong jo\h ayo\ kơ do\ xoang, tơ drong juăt lơ\m tơ drong erih xa, jang xa đơ\ng kơ dih, lơ pơ lei pơ jing đei an^h chă tơ mang lăng ‘lơ\ng hơ iă, sơng đei lơ tơ moi lơ\m te\h đak bơ\n păng đơ\ng te\h đak đe truh ngôi. {lep [ât năr Têt truh, hơ pơi kơ mih ma duch nă păng bôl boăl truh hăm an^h chă tơ mang lăng lơ\m tơ pôl tơ\ plei Jun, th^ trơ\n Liên Sơn, apu\ng Lak, dêh char Dak Lak, vă et ngôi tơ drô ge, rôp ti hơ xoang kiơ\ ch^ng chêng, hao rôih, hao tho\ng nan chă thông ju\m dăr dơ nâu Lak păng lăng năng hnam tơ\r ‘lơ\ng ro\, mơ\ng dôm tơ drong tơ roi găh tơ drong chă hơ ngoang, rôp, rong rôih bri….

Kơ ‘ning tre\ng kơ dih tơ\ jih dơ nâu Lak hlăng hlơ hlơr, plei Jun, th^ trơ\n Liên Sơn, apu\ng Lak, dêh char Dak Lak, j^ plei tôch ‘lơ\ng ro\ kơ Tây Nguyên. Tơ\ âu oei che\p vei kơ jăp hnam kơ jung, bơ bu\ng pơm hăm gia, tơ năr ‘lao ku\m hăm lơ tơ drong jo\h ayo\ kơ do\ xoang Tây Nguyên, nhen tôn ch^ng, hơ xoang dăr u\nh, pơ gơ\r lơ tơ drong et soi…

Hnam kơ jung kơ [ok Y Du đei ming pơ ro\ hăm lơ tơ mam tơ lep kơ jăp hăm tơ drong erih xa kơ kon pơ lei kon kông tơ\ âu nhen: Ch^ng chêng so, ge so, kơ [inh so truh hloi tơ\ ch^ng klơk, pơt pơng, gơ\ng vă ăn tơ moi truh lăng…. {ok Y Du tơ roi, đơ\ng sơ\ hnam ‘nâu hơ nơ\ng đei yoa vă sơng tơ moi chă tơ mang lăng truh tep pơ dơ\h, lăng bơ ngai Mnông tôn ch^ng, hơ ri hơ xoang. ‘Ngoăih kơ pơm hơ to\k io\k yoa ăn u\nh hnam, [ok oei ‘me\h roi tơ [ôh ăn tơ moi băt hơ dăh [iơ\ tơ drong juăt ‘lơ\ng hơ iă tơ\ Tây Nguyên.

{ok Y Du ăn tơ băt: “Đơ\ng đei hnam ‘nâu, io\k đơ\ng blu\ng sơ năm truh hơ tuch sơ năm đei lơ tơ moi chă tơ mang lăng [iơ\. Hơ to\k io\k yoa ăn hnam tơ no\, tôch đei yoa ăn tơ drong erih rim năr, đe ‘nho\ng o\h lơ\m pơ lei ku\m lăp đon truh ako\m roi lơ vă tôn ch^ng ăn tơ moi lăng, ku\m đei đăi m^nh [ar hlak jên ‘năi. Adrol ki nhôn adrin pơ hrăm tôn ch^ng vă ăn tơ moi lăng. Nhôn roi tơ [ôh dôm tơ drong juăt, jo\h ayo\ kơ do\ xoang ‘lơ\ng hơ iă đơ\ng hơ dre\ch kơ dih nhen: khăn tanh, ch^nh chêng vă bôl boăl lơ\m te\h đak bơ\n păng đơ\ng te\h đak đe băt.”

Hơ dai hăm io\k yoa hnam kơ jung vă chă tơ mang lăng, kon pơ lei tơ\ plei Jun oei io\k rôih hnam kơ dih, mă ưh ‘no\h tho\ng nan bo\k đơ\ng ‘long hơ pôm đơ\ng chăl yă [ok sơ\ vă chơ tơ moi chă tơ mang lăng lơ\m pơ lei, hao dăr ngôi lơ\m dơ nâu Lak. ‘Nho\ng Y Chung tơ roi, adrol sơ\, tho\ng nan hnam ‘nho\ng vă chơ [a, ‘long u\nh đơ\ng mir đe\ch. Dang ei, lơ khei lơ\m sơ năm tho\ng nan âu đei io\k chơ tơ moi hao ngôi tơ ter dơ nâu Lak.

‘Nho\ng Y Chung pơ ma: “Inh roi tơ pă ‘nei, sơ\ lăp pôm cho\h jang mir, rong nhu\ng ie\r, bip vă erih đe\ch, oei dang ei jang chu\n na vă so\ng xa hai, pai tơ drô ge te\ch ăn tơ moi hai. ‘Ngoăih kơ ‘no\h oei hao tho\ng nan chơ tơ moi chă tơ mang lăng ju\m dăr dơ nâu Lak dơ\ng. Gơ nơm thoi no\h, tơ drong erih xa ku\m hiôk [iơ\ kơ adrol sơ\.”

Dôm sơ năm tơ je# âu, pơm lăp hăm tơ drong ‘me\h đơ\ng tơ moi chă tơ mang lăng, ‘me\h oei hơ dai, so\ng xa hơ dai, jang hơ doi hăm kon pơ lei, trong chă tơ mang lăng Home Stay pơ tơm đei tơ\ plei Jun. Lăp kăl đei 1 to\ hnam kơ jung rơ go\h ‘lơ\ng, đei hnam hum, hnam chă pơ yơ\ng hơ dro#, dang dôm j^t blăh khăn, kơ mu\ng, hơ du\ dơ\ng ‘no\h kon pơ lei gơ\h jang kiơ\ trong Home stay.

Mo\ H’Bem, bơ ngai tơ\ plei Jun ăn tơ băt: hăm trong chă tơ mag lăng Home Stay, 1 khei mo\ io\k đei đơ\ng 5-6 triu hlak jên: “Ba đei an^h chă tơ mang lăng âu, dang ei đei đăi m^nh [ar hlak vă pơ ‘nho\ ăn tơ drong erih xa kơ hnam tơ no\. Tơ drong erih dang ei da [iơ\ bơih, ưh pă mơ mat nhen sơ\ bơih. Gơ nơm đei Đảng, te\h đak tơ gu\m tơ le\ch jên pơ jing an^h chă tơ mang lăng, chă dơ\ng tơ drong jang xa ăn kon pơ lei.”

Tơ gu\m mih ma duch nă tơ\ plei Jun jang chă tơ mang lăng ‘lơ\ng [iơ\, đơ\ng sơ năm 2011, Hơp tak xăh chă tơ mang lăng plei Jun đei pơ jing. Hăm tơ drong tơm ‘no\h vei kơ jăp thoi sơ\ dôm tơ drong jo\h ayo\ kơ do\ xoang kơ bơ ngai M’Nông, dôm bơ ngai jang lăp kăl đei m^nh lơ\m dôm tơ mam nhen hnam kơ jung, rôih, ch^ng chêng mă ưh ‘no\h tho\ng nan bo\k đơ\ng ‘long hơ pôm ‘no\h gơ\h jang lơ\m Hơp tak xăh bơih. Mưh đei tơ moi truh tơ mang lăng, Hơp tak xăh pơ gơ\r ăn rim hnam jang mă lăp. Dang ei HTX oei vei khul tôn ch^ng hăm 15 ‘nu bơ ngai, 8 to\ hnam kơ jung, 15 to\ rôih, 20 to\ tho\ng nan vă pơ vih ăn tơ moi chă tơ mang lăng, pơ dơ\h ngôi, lăng dôm tơ drong jo\h hơ ri hơ xoang so... Lơ bơ ngai jang đei tơ drong erih xa sơ đơ\ng. Mă hơ dăh, dôm bơ ngai jang đei rôih rim khei đei xa hlo\h 10 triu, dôm bơ ngai đei tho\ng nan io\k yoa dang 5 triu…

{ok Bùi Văn Đức, Kơ dră vei lăng Hơp tak xăh chă tơ mang lăng plei Jun ăn tơ băt: “Đe sư truh tơ\ âu, đe sư chă hơ len năng tơ drong juăt kơ bơ ngai M’nông tơ\ âu, kơ na nhôn ‘me\h che\p vei kơ jăp hnam kơ jung, ch^ng chêng, vei kơ jăp tơ drong jo\h ayo\ kơ do\ xoang kơ bơ ngai M’ nông. Tơ moi truh tơ\ âu đe sư ‘me\h thoi no\h, đe sư ‘me\h hơ len năng tơ drong erih xa rim năr kơ kon pơ lei. Đơ\ng năr jang chă tơ mang lăng truh dang ei, kon pơ lei jang tôch ‘lơ\ng, pơ vih ăn tơ moi tôch hơ iă, kon pơ lei xa jên khei, kơ na dang ei ưh pă đei u\nh hnam tơ nuh bơih.”

Hăm cham char bri brăh ‘lơ\ng ro\ păng lơ tơ drong jo\h ayo\ kơ do\ xoang ‘lơ\ng hơ iă đơ\ng sơ\, plei Jun oei tơ ge\ch io\k tơ drong ‘lơ\ng ‘nâu vă tơ iung tơ drong chă tơ mang lăng. Mă loi, [ât mă tơ drong ‘me\h lăng [ôh tơ drong jo\h ayo\ kơ do\ xoang tơ\ yăn âu đơ\ng tơ moi mưh truh hăm pơ lei pơ la Tây Nguyên roi đunh roi to\k, ‘no\h tơ drong kon pơ lei kon kông tơ\ rim pơ lei vang pơ jing an^h chă tơ mam lăng Home stay, đei naăg j^ m^nh trong jang ‘nao vă hơ to\k tơ iung mu\k drăm hnam tơ no\ hai, vă che\p vei kơ jăp dôm tơ drong jo\h ayo\ kơ do\ xoang ‘lơ\ng hơ iă đơ\ng sơ\ kơ hơ dre\ch kon kông hai.

Tơblơ\ nơ\r: Dơ\ng