VOV4.Bahnar - Rim siêu th^, kơchơ tơm đe\i lăng jing an^h ve\i la\ng kơ jăp hlo\h găh băt hơdăh tơmam drăm đơ\ng yơ pơm tơle\ch te\ch mơdro vă sơđơ\ng ăn rơgo\h ‘lơ\ng ăn bơngai chă răt yua. Mă le\i, lơ\m khe\i ‘năr to\ pơđang, lơ tơmam sa tim tom chă te\ch hlôi te\nh koăng jô, ôm mă le\i oe\i chă te\ch đe\ch. Tơdrong mă au pơm sa roi kơtang hlo\h dơ\ng jơhngơ\m đon tơtăm đơ\ng bơngai răt lơ\m khe\i ‘năr đe\i ke\t keng tơmam sa ư\h sơđơ\ng hre\i au.

Tơdrong hli hlơt đơ\ng tơmam sa ‘me# ‘mach, ư\h tơbăt đơ\ng yơ pơm tơle\ch hơnơ\ng đe\i [o#h lơ\m khe\i năr tơ je# au pơm ăn bơngai chă răt tôch tơtăm găh tơdrong ư\h rơgo\h ‘lơ\ng tơmam drăm sa mă đơ\ng hlôi đe\i pai s^n lơ\m chă so\ng sa kơ ‘năr kơ u\nh hnam. Chă rơ\ih tơmam sa tơ\ rim siêu th^ dăh mă kơchơ tơm păng dă [iơ\ chă sa dôm tơmam sa đe hlôi chă pai đang ‘no\h jing trong mă lơ bơngai vă tang găn hăm tơma sa ‘me# ‘mach. Mă le\i, tơpă yan au tơdrong mă au oe\i ư\h kơ [lep ôh. Mo\ Nguyễn Thị Thanh, oe\i tơ\ trong Ama Jhao, pơle\i tơm Buôn Ma Thuột, dêh char Dak Lak tơbăt, kơ yuơ ư\h kơ hơlen mă bre\ kơna hlôi răt [ơm dôm tơmam sa đ^ ôm:  “Ba ngêh ngăi chă răt ‘nhot, ple\i sa, tơmam sa tơ\ chơ tơm, tơ\ siêu th^ ‘no\h rơgo\h ‘lơ\ng hlo\h mă le\i ư\h kơ lơ lo\h ôh. Đe\i ‘măng ^nh răt [ơm he# ‘nhot sa hlôi ôm, hlôi jô păng [ônh kơ hư. Nhen dôm năr au ư\h kơbăt sa [ơm yă kiơ lơ\m rim ‘nhot sa ple\i ‘long dăh mă ‘nhe\m, ka răt đơ\ng kơchơ tơm kơna pơm ăn j^ klak lơ lau. Mă đơ\ng bơ\n hlôi pai sa s^n nhă đak to\ ră bơih mă le\i oe\i j^ đe\ch.”

Tech ư\h kơ hlot tơmam drăm, atu\m hăm ‘năr to\ hơh^r, tơ pl^h pơyan kơna tơmam sa [ônh kơ hư. Mă le\i vă ve\h ver tơ hiong kon jên răt te\ch, lơ bơngai te\ch mơdro oe\i pơm ‘mơng găh tơdrong rơgo\h tơmam sa. Đe\i ‘măng ‘nhot ‘nhe\m đ^ pă ‘lơ\ng, mă le\i đe sư te\ch re vă kơ hlot hoe\i tơ hiong kon jên răt te\ch. ‘Nho\ng Trần Văn Đức, bơngai joăt chă răt io\k ‘nhot sa [um ple\i ‘long tơ\ kơchơ tơm Tân An, pơle\i tơm Buôn Ma Thuột, dêh char Dak Lak pơma:“ Mư\h răt đang tơmam đơ\ng kơchơ tơm ‘no\h ba chơ ba ăn rim an^h te\ch mơdro hloi, tơdăh le# đunh kơnh hơmơt chă ôm au to văi. Đ^ đăng dôm tơmam drăm ư\h kơ gơ\h le# đunh mă le\i oe\i đe\i năr te\ch ư\h kơ hlot, vă pơ dre\o kon jên răt te\ch tru\h năr đơ\ng ro\ng mă te\ch hlot. Pơma atu\m đơ\ng ki he\i bơih je\i ư\h kơ đe\i [o#h bơngai bu chă dăr lăng hơlen tơmam drăm bơ\n te\ch mơdro kơna tơmam bơ\n bơ\n te\ch đe\ch lah.”

Ve\i lăng tơmam sa tro\ [lep lơ\m pơyan to\ pơđang

Ve\i lăng tơmam sa mư\h chă te\ch tim mă hlot dăh mă tim mă chă pai sa lơ\m jơ ‘năr to\ pơđang, tơ pl^h pơyan to\k bo\k jing tơdrong đe\i lơ bơngai lăng tru\h. Kiơ\ đơ\ng kỹ sư Lê Hồng Tân, bơngai joăt jang găh ve\i răk tơmam sa, khoa cho\h jang sa kơ Hnam trương Đăi ho\k Tây Nguyên: Hăm rim an^h te\ch mơdro tơmam sa, mă đơ\ng tơmam sa hlôi đe\i hơlen hơdăh găh tơring chă jang pơtăm, rơgo\h ‘lơ\ng, mă le\i tơdăh ve\i răk ư\h kơ ‘lơ\ng le\i te\nh koăng hư răm. Dôm tơmam sa đ^ ôm [au, vă je# ôm  te\ch ăn kơ đe chă răt sa ‘no\h gô pơm ăn hơmơt chă soai pơnhu\l tơmam sa kơtang hlo\h, đe\i tơdrong j^ đơ\ng tơmam sa pơra\m ăn kon pơle\i pơla.

Kiơ\ đơ\ng kỹ sư Lê Hồng Tân, vă sơđơ\ng rơgo\h tơmam sa, bơngai răt kăl chă rơ\ih răt dôm tơmam sa ‘lơ\ng, ư\h kơ chă jô ho\nh, tơmam sa đe\i pơ klep anăn tơ\ dôm an^h te\ch mơdro, mă kăl lăng hơlen ch^h tơbăt jơ ‘năr gơ\h io\k yua kơ tơmam sa. Hăm tơdrong ve\i răk tơmam sa lơ\m hơtu\h sơngie\o kăl kơchăng: Hơtu\h sơngie\o lăp gơ\h pơm ăn tơmam sa hoe\i chă jô, ho\nh, [au đe\ch; ke\ tang găn pơrang pơra\m đe\i lơ\m tơmam sa kơ yuơ hăp sơngie\o hơnơ\ng. Tơdăh tăh tơmam sa tôch kơ lơ lơ\m hơtu\h sơngie\o, tơmam sa oe\i hơdr^h le# hơdoi hăm ‘nhot sa hlôi pai s^n … gô pơm ăn sa roi ư\h kơ ‘lơ\ng hlo\h dơ\ng, pơm ăn tơmam sa [ônh kơ hư. Kỹ sư Lê Hồng Tân, khoa cho\h jang sa, Hnam trương đăi ho\k Tây Nguyên pơma: “ Tơdrong chă răt ‘nhot [um ple\i ‘long dăh mă ‘nhe\m, ka ‘lơ\ng ‘no\h tơnap bơih, mă le\i tơdrong ve\i răk hăp lơ liơ mă rơgo\h ‘lơ\ng ‘no\h tơnap hlo\h dơ\ng. Kơ yuơ lơ lo\h, bơ\n ‘ne\ chă răk mong đunh năr, mă ‘lơ\ng hlo\h ‘no\h mư\h răt đang le\i pai sa hloi. Tơdăh tơmam sa le# đunh ‘no\h ư\h kơ rơgo\h ‘lơ\ng ôh, kơna mă ‘lơ\ng hlo\h so\ng sa pai s^n, nhă đak to\. Tơdăh kăl vă răk, kiơ\ kơ ^nh, m^nh tơmam sa le# lơ\m hơyu\h rơngie\o tơno\ phara d^h băl, nhen ‘nhe\m vă le# đunh le\i bơ\n le# lơ\m hơn^h pơm pre\r, kăl tăh lơ\m kơdu\ng milo\ng. Dăh mă hla bơar pôn mă ‘lơ\ng vă ‘nhot sa hoe\i kơ ôm, jô…”

Tơblơ\ păng rapor: Amazư\t