VOV4.Bahnar - Đĭ vă jê̆ 2 sơ năm ‘nâu, ƀât jĭ Covid-19 tơ pŏh truh kŭm jing jơ năr mă đe linh vei lăng tơ ring sơ lam, kăn ƀô̆ jang pơ gang kŭm hăm dôm khul jang kơ pal kơ dêh char Dak Lak năng bri, tơ ring sơ lam ‘nŏh jĭ hnam oei. Lăp hăm dôm pơ sŭn pơm tơ̆ bri, hnam gŏ pơm pơ gia, hăm lơ ‘măng sŏng xa hăt hot, đe sư hlôi yak hlŏh rim tơ drong mơ mat tat, pơ long nol, tang găn bơ ngai chă mât lĕch glăi luơ̆t, vei kơ jăp tơ drong jĭ, jing “kơ đông pơ sei” tơ̆ anih tang găn jĭ blŭng a, hơ nhăk tơ drong sơ đơ̆ng ‘lơ̆ng ăn kon pơ lei.

Dak Lak đei hlŏh 70 km trong sơ lam hăm tĕh đak Campuchia. Iŏk đơ̆ng đei jĭ Covid -19, Ƀô đô̆i vei lăng tơ ring sơ lam dêh char pơm 7 anih gak vei lăng păng pơ jing dôm jĭt khul grŭp dăr joang năm klĕch bri ‘long vă vei lăng, tang găn kon pơ lei 2 păh mât lĕch tơ̆ băl tơ̆ trong sơ lam, tơ tom chă ƀôh dôm bơ ngai mât lĕch glăi luơ̆t vă ăn mât oei hơ drô̆, iŏk set hơ len pham tang găn ưh ăn jĭ tơ pŏh xă. Bơ̆ jang tơ̆ anih gak prăt măng, prăt năr, đe linh athei pơ gơ̆r choh jang xa, pơ tăm ‘nhot, rong iĕr pơm lăp hăm tơ drong sŏng xa rim năr. Mă đơ̆ng arih xa tơ̆ anih oei pơ gia, tôch mơ mat ră mă lei đe kăn ƀô̆, linh gak kŭm hăm dôm khul jang kơ pal hơ nơ̆ng adrin yak hlŏh mơ mat tat, khŏm jang đang ‘lơ̆ng tơ drong jang đei pơ jao, hơ nhăk dơ̆ng tơ drong hiôk sơ đơ̆ng ăn kon pơ lei.

Thượng tá Nguyễn Minh Tuyên, Phŏ Kơ dră chĕp kơ̆l, Kơ dră Anih pơ gơ̆r jang tang găn jĭ Covid-19 Ƀô đô̆i vei lăng tơ ring sơ lam dêh char Dak Lak ăn tơ băt: “Mơ mat tat hlŏh đơ̆ng nhôn ‘nŏh mưh mât lơ̆m pơ yan phang ‘năr tŏ tôch kơ nê̆, đak yoa đa kơ măh, đei lơ tơ drong jĭ jăn, hơ ngĕnh tôch ‘yăl. Mă lei nhôn adrin hơ met pơ ‘lơ̆ng. Iŏk đei tơ drong tơ gŭm đơ̆ng lơ anih jang, lơ bơ ngai đei đon ‘lơ̆ng, nhôn hlôi đei tôm tơ mam yoa kăl vă ƀô đô̆i sơ đơ̆ng jơ hngâm bơ̆ jang, oei xa păng jang ‘lơ̆ng rim tơ drong đei pơ jao”.

Đơ̆ng đei jĭ Covid-19, kŭm nhen rim anih jang pơ gang lơ̆m tĕh đak, đe y, ƀak si dêh char Dak Lak ưh đei năr pơ dơ̆h ngôi hiôk chơt. Tơ̆ Hnam pơ gang jĭ Lao păng tơ sŏh Dak Lak, anih hơ met ăn bơ ngai jĭ Covid-19, mưh sơng iŏk bơ ngai jĭ blŭng a, đe y ƀak si kŭm tôch tơ tăm, hli yoa đơ̆ng sơ̆ truh dang ei tam mă đei tơ drong jĭ tơ pŏh yơ tơ pŏh hrĕnh, tôch dêh păng tôch hơ mơt nhen jĭ Covid-19. Mă lei bu bu kŭm đei đon jang tôch tơ năp, 1 ‘nu kăn ƀô̆ jang pơ gang ‘nŏh jĭ 1 ‘nu linh nuih mơng, khŏm tơ jră hăm tơ drong krê hơ mơt vă hơ met ăn bơ ngai jĭ.

Ƀak si Nông Thị Điểm, Kơ dră chĕp kơ̆l khoa Nội 3, Hnam pơ gang Lao păng tơ sŏh dêh char Dak Lak, bơ ngai vang hơ met ăn dôm bơ ngai jĭ Covid–19, tơ roi: “Inh băt jĭ Covid-19 tôch hơ mơt, ƀơm truh tơ drong arih kơ dih kâu păng bơ ngai jĭ mă lei kơ dih kâu jĭ ƀak si, jĭ khul jang tang găn, hơ met jĭ blŭng a, inh oei pơ̆n iŏk jang păng gơ̆t lê̆ ‘mơ̆i rim tơ drong nai vă iŏk hơ met ăn bơ ngai jĭ, vei lăng ‘lơ̆ng jơ hngâm pran ăn dôm bơ ngai jĭ oei hơ met tơ̆ âu. Tơ dăh truh âu kơnh đei dơ̆ng bơ ngai jĭ Covid-19, inh oei hơ nơ̆ng năm hơ met ăn bơ ngai jĭ đĕch”.

Jĭ 1 lơ̆m dôm ‘nu bơ ngai tơ pŏh jĭ Covid – 19 mă blŭng tơ̆ dêh char Dak Lak, lơ̆m khei ‘năr hơ met jĭ, đei đe y, ƀak si vei lăng, khăm hơ len, tơ drong ƀlŏk hlŏh lơ̆m jơ hngâm đon bơ ngai jĭ 601 ưh lăp hơ drô̆ kơ loăi virus lôch bơ ngai đei hơ năn Sars-CoV-2 đĕch mă oei đei hloi jơ hngâm đon jang tôch tơ năp đơ̆ng đe y, ƀak si, ling lang yak hơ doi hăm bơ ngai jĭ, pơ lung bơ ngai jĭ adrin yak hlŏh đon hli pơ ngơ̆t kơ tơ drong jĭ.

Bơ ngai jĭ 601 pơ ma: “Mưh băt kơ dih kâu đei jĭ inh tôch hli yoa ưh băt bơ ngai nai tơ chĕng, khan kơ dih kâu thoi yơ, đe hăm jăm joă kuă ngôi hơ dai hăm ba dăh mă ưh, kon hơ ‘lơ̆p, unh hnam, kơ tum kơ tŏng ‘nhŏng ŏh ba gô pŭ nơ̆r pơ ma kơ nê̆ đơ̆ng đe thoi yơ. Tôch pŭn gơ nơm đei nơ̆r pơ lung đơ̆ng đe y, ƀak si păng unh hnam hlôi tơ gŭm ăn inh đei đon tơ chĕng ‘lơ̆ng ƀiơ̆. Bơ nê kơ đe y, ƀak si tơ̆ âu bơ̆ jang đĭ jơ hngâm, chu hŭt lê̆ lơ tơ drong vă hơ met ăn dôm bơ ngai jĭ nhen thoi inh”.

Đơ̆ng dôm năr blŭng đei jĭ Covid-19, đe kăn ƀô̆ jang pơ gang tang găn jĭ dêh char Dak Lak pơ tơm mât lơ̆m khei ‘năr lơ gơ măng ưh đei tep. Mưh iŏk đei nơ̆r tơ roi găh bơ ngai đei jâu tơ pŏh jĭ Covid-19 dăh mă bơ ngai truh đơ̆ng tơ ring đei jĭ, ưh kơ jô̆ jơ năr yơ, đe kăn ƀô̆ jang pơ gang tang găn jĭ năm dăr lăng, tơ chă, ăn oei hơ drô̆, iŏk set hơ len pham ăn đe hloi, năr yơ kŭm năm jơ̆p tơ ring, tơ tĕh rim ‘măng hnam, khăm hơ len ăn rim bơ ngai. Hăm dôm bơ ngai hơ mơt tơ pŏh jĭ, đơ̆ng chă yak vih vât, tơ ƀâp lơ bơ ngai hơ mơt đei jĭ, đe kăn ƀô̆ jang pơ gang roi gleh hrat hlŏh dơ̆ng. Dôm năr blŭng tang găn jĭ, tơ mam vei lăng hơ kâu jăn ưh tam tôm, kơ pklăh ‘nŏh athei tơ jră hăm kơ loăi virus tôch hơ mơt, đe y, ƀak si mă đơ̆ng tôch hli ră mă lei oei hơ nơ̆ng pơ lung băl adrin păng athei kơ chăng tôch ai.

Ƀak si Lê Phúc, Phŏ Kơ dră Anih vei lăng tơ dỏng jĭ jăn dêh char Dak Lak pơ ma: “Kăn ƀô̆ bơ ngai jang đơ̆ng Anih vei lăng tơ drong jĭ jăn adrin tôch ai, jang kiơ̆ tôm hla ar chih, nơ̆r pơ tho đơ̆ng Anih pơ gơ̆r jang tang găn jĭ jơ̆p tơ ring păng lơ̆m khei ‘năr âu ki Anih hlôi jang ‘lơ̆ng tơ drong tang găn jĭ Covid-19 pơ ma adrô̆ păng 1,2 tơ drong jĭ nai tơ̆ tơ ring pơ ma atŭm. Nhôn hơ nơ̆ng kơ chăng mưh đei nơ̆r krao akŏm đơ̆ng anih jang, kơ chăng vang bơ̆ jang tang găn jĭ. Kơ plăh khei ‘năr hrei ‘nâu, tơ drong tang găn jĭ Covid-19 ‘nŏh jĭ tơ drong athei jang hrĕnh kơ na mưh bơ̆ jang tang găn jĭ Covid-19 pơ ma adrô̆ păng jĭ jăn nai pơ ma atŭm athei tơ lĕch jang hrơ̆ch ‘lơ̆ng, hrĕnh vă gơ̆h chă ƀôh, tơ chă bơ ngai hơ mơt tơ pŏh jĭ, hơ met tơ tom ăn rim bơ ngai. Đei thoi nŏh gơ̆h găn đei tơ drong tơ pŏh đơ̆ng jĭ lơ̆m tơ pôl”.

Gơ nơm bơ̆ jang tôch tơ năp ‘lơ̆ng đơ̆ng khul y, ƀak si, đe kăn ƀô̆ jang pơ gang tang găn jĭ, đe kăn ƀô̆, linh bơ̆ jang tơ̆ tơ ring sơ lam, anih tang găn jĭ blŭng a kơ dêh char Dak Lak, truh dang ei gơ̆h pơ ma, kon pơ lei hlôi đei vei lăng sơ đơ̆ng, tơ drong jĭ Covid-19 hơ nơ̆ng đei găn lê̆, huei kơ tơ pŏh xă. Tơ drong tơ blăh tang găn jĭ Covid - 19 oei athei tơ jră hăm lơ tơ drong mơ mat tat, pơ long nol tơ̆ hơ năp. Tơ drong jĭ lơ̆m apŭng plenh tĕh oei tôch krê hơ mơt, mă lei gơ̆h lui, hăm tơ drong chĕp kơ̆l pơ gơ̆r tôch kơ tang đơ̆ng Đảng, tĕh đak, tơ drong vang jang tôch ‘lơ̆ng đơ̆ng rim anih jang chinh trĭ, jơ hngâm đon tơ năp hăm kon pơ lei đơ̆ng dôm khul jang kơ pal, tơ drong vang tơ gŭm mĭnh jơ hngâm, pơm kiơ̆ ‘lơ̆ng đơ̆ng đĭ đăng tơ pôl, Việt Nam gơ̆h đei tang găn ‘lơ̆ng tơ drong jĭ hơ buh âu.

Mai Lê - Đình Thi : Chih

Dơ̆ng : Tơ blơ̆