VOV4.Bahnar - Hăm hơdrung M’nông tơ\ Tây Nguyên ‘no\h kơpô ‘no\h kon tơrong tôch g^t kăl. Kơpô ưh khan lăp chă tơgu\m ăn lơ\m cho\h jang sa, ato\k tơ iung mu\k drăm u\nh hnam, mă le\i oe\i jing kon tơrong soi tơbe\h g^t kăl lơ\m kơ\m kang kơnang gie\ng kơ u\nh hnam, lơ\m pơlei kơ bơngai M’nông. Tơ\ ala au, bơ\n vang hơlen lăng tơdrong kơ\m soi hơbe\h ăn kơpô kiơ\ [ai ch^h đơ\ng H’Thi, an^h bơ\ jang kơ Radiô Nơ\r Pơma Việt Nam oe\i tơ\ tơring Tây Nguyên.

Kiơ\ tơdrong joăt joe kơ bơngai M’nông ‘no\h soi hơbe\h ăn kơpô tôch g^t kăl păng ư\h kơ gơ\h lon lơ\m rim u\nh hnam mư\h chă rong kơpô. Kơ yuơ kơpô ư\h khan tơgu\m ăn chă jang sa, kon tơrong soi hơbe\h ăn kơ yang, mă le\i rong đe\i lơ kơpô oe\i tơbăt hơdăh ăn tơdrong đe\i [o#h kơ u\nh hnam. Soi hơbe\h ăn kơpô ‘no\h pơgơ\r tơ\ drung kơsơ\, lăp đơ\ng ro\ng pu\h tơmơ\t kơpô lơ\m rơgoong. Lăp u\nh hnam ayơ đe\i kơpô, lơ dăh mă to\ se\t, ‘no\h đe sư je\i pơgơ\r soi tơbe\h ăn kơpô ngăl păng bơngai tơngla hnam ‘no\h bơngai chă soi hơbe\h ăn.

Yă Me Njran, oe\i tơ\ tơring Ea Huar, apu\ng Buôn Đôn, dêh char Dak Lak, pơma tơroi: “Lơ\m u\nh hnam ‘no\h ^nh au bơngai chă soi hơbe\h. Tơdrong soi hơbe\h au hlôi đe\i đơ\ng me\ [a\ yă [ok dơ\ng sơ\ bơih. Soi hơbe\h vă kơpô u\nh nam bơ\n hoe\i chă j^ jăn, roi năr roi chek lar char lơ hlo\h dơ\ng”.

Hơdrol pơgơ\r soi tơbe\h, tơngla hnam chă pơ pro\ dôm tơmam vă soi tơbe\h nhen get đak, mơ\h ‘nao pai, ie\r dăh mă nhu\ng (gômơ\ng kơpô u\nh hnam đe\i dôm yơ kơna kon tơrong chă soi tơbe\h je\i tơgăl ăn kơ hăp), m^nh ge tơdrô, phe m^nh pơnhan, u\nh jre\nh. Mư\h kơpô hlôi pu\h bro\k mơ\t lơ\m rơgoong, cho# tơ\ tơngơ\l, tơngla hnam mă pơgơ\r soi hơbe\h.

Soi hơbe\h kơpô pơgơ\r [ar ‘măng. ‘Măng mă blu\ng soi hơbe\h lơ\m hnam. Mư\h ge tơdrô hlôi tơ [e\nh đak [e\nh, tơngla hnam (dro\ nglo dăh mă dro\ kăn je\i gơ\h ngăl) gô jôr tơdrô [e\nh get đak, đơ\ng ro\ng ‘no\h jôr [e\nh pơnhan kong. Bơngai soi hơbe\h io\k pham ie\r dăh mă nhu\ng tu\h lơ\m pơnhan tơdrô păng tơbe\h. Soi hơbe\h lơ\m hnam vă tơbăt ăn kơ yang hơbang băt u\nh hnam pơgơ\r soi hơbe\h ăn kơpô, hơvơ\h hơvơl yang hơbang lăng tông nông gia, tơgu\m djru.

{ok Ama Nchrim, oe\i tơ\ tơring Ea Huar, apu\ng Buôn Đôn, dêh char Dak Lak, tơbăt: “Vă pơ pro\ ăn soi hơbe\h ăn kơpô ‘no\h đơ\ng sơ\ bơih tơdrong joăt au hlôi đe\i nơ\r pơđơ\k “Pơgê hrôih soi tơbe\h ăn yang hri, drung kơ sơ\ soi hơbe\h ăn kơpô”. Tơdăh u\nh hnam tơnap tap ‘no\h chă soi hơbe\h lăp m^nh to\ ie\r păng m^nh gre tơdrô. Tơdăh bơ\n ư\h kơ soi hơbe\h ăn kơpô le\i ư\h kơ gơ\h ôh. Tơdrng tơm chă soi tơbe\h ăn kơpô ‘no\h vă kơpô bơ\n hroong, hoe\i j^ jăn, roi năr kơpô roi chek lar char lơ”

Soi hơbe\h lơ\m hnam đang, tơngla hnam le\ch năm dơ\ng tơklă [ơ\t ‘măng rơgoong kơpô. Đơ\ng no\h io\k to\ se\t mơ\h păng ‘nhe\m do\ng tơ\ kơdu\ ro\ng rim kơpô. Kiơ\ đơ\ng no\h dơ\ng io\k get đak chă tu\h đak tơ\ rim kơpô. Lăp đơ\ng ro\ng ‘no\h tơngla hnam dơ\ng tơ je# kơpô yo\ng păng hơbe\h. Nơ\r tơbe\h hơvơ\h hơvơi yang lăng tông nông gia ăn kơpô u\nh hnam t^h vơ\ djơ\ ‘lơ\ng, ư\h kơ chă j^ jăn, kơpô chă sa tơ\ atăih hoe\i đe\i [^h cho\h, hoe\i chă jo# [ơm jơla, hoe\i kơtôih [ơm tơngơ\l, hoe\i chă ‘le\h ‘năk, chă jo# hro\ng đe … roi năr roi chek lar char lơ … Tơ\ ala au nơ\r soi hơbe\h đơ\ng [ok Ma Chrim : “Hơvơ\h hơvơl hơpơi ‘me\h vă yang lăng tông nông gia ăn u\nh hnam nhôn. Nhôn lăp đe\i m^nh to\ kơpô ‘nau kơna hăp ‘no\h kon tơrong g^t kăl hlo\h hăm u\nh hnam nhôn. Hơpơi yang chă lăng ba ăn kơpô nhôn ve\h ver J6 jăn, pơrang pơra\m, ve\h ver bơ\n ‘năk, bơ\n hro\ng, hoe\i chă tơ\m [ơm ‘long, hoe\i chă huo\ng lơ\m đak, tang găn hăp chă sa [a hơ [o đe, ‘ne\ chă tơ\m j^l ‘long pơtăm đe”..

Mư\h soi hơbe\h đang, tơngla hnam tơpơng get tơdrô ăn bơngai chă ve\i kơpô rim năr păng athe\i sư huch tơnôr au hơdrol. Bơngai ve\i kơpô so\ng sa b^t, huch pơ đ^ tơnôr ‘no\h kơpô kơ u\nh hnam je\i gô đe\i sa ph^, pran jăng. Lăp đơ\ng ro\ng ‘no\h tơngla hnam mơ\t tơ\ hnam go\, tu\h tơnôr hlôi hrau hăm pham ie\r dăh mă nhu\ng atu\m hăm to\ se\t mơ\h [ơ\t tơ je# kong tơnu\h đơ\ng no\h soi. Kon pơlei akhan, kơng tơnu\h ‘no\h ve\i lăng u\nh hnam tơno\, mă đơ\ng chă kơ\m kang kơnang gie\ng yă kiơ je\i tơroi tơbăt păng bơnê ăn yang kơng tơnu\h ngăl.  

Mư\h chă soi hơbe\h đang, rim răih bơngai vang chă et sa. Mă blu\ng ‘no\h bơngai soi (tơngla hnam) gu\t đing et tơdrô hơdrol, đơ\ng ro\ng ‘no\h bơngai ve\i kơpô, bơngai dro\ kăn kră hlo\h lơ\m u\nh hnam păng đ^ đăng bơngai [o#h kang bang kơ\l lơ\m hnam au vang chă et sa. Đe sư vang et sa răh chă pơma dơnu\h d^h băl chơt hơ iă ‘nă hal tru\h gơmăng hloi.

Bơngai ch^h: H’Thi

Tơblơ\ nơ\r: AmaZư\t