VOV4.Bahnar -Đơ\ng blu\ng sơ năm 2016 tru\h dang ei, lơ\m te\h đak hlôi chă [o#h 7 ‘nu bơ ngai j^ ‘ngo\k mô cầu, lơ\m no\h đei 1 ‘nu bơ ngai lôch. ‘Nâu j^ tơ drong j^ hui đei tơ [ơ\p lơ\m lơ sơ năm kơ âu mă lei tôch kơ krê hơ mơt. Yua thoi no\h, rim ‘nu bơ ngai ư\h kơ gơ\h pơm pơ hơi mă kăl kơ chăng chă hơ len lăng vă đei dôm trong jang tang găn đei yua ‘lơ\ng.

J^ ‘ngok mô cầu ‘no\h j^ tơ drong j^ tơ po\h đơ\ng bơ ngai tơ\ bơ ngail kiơ\ trong dui jơ hngơ\m yua đơ\ng pơ rang ‘ngok mô cầu Neisseria meningitidis pơm ăn. J^ pơm rơ ka tơ\ ‘ngok dăh mă [ơm pơ rang tơ\ pham, gô pơm ăn j^ de#h hơ nhăk tru\h tơ\ lôch tơ dăh ư\h kơ đei băt păng hơ met tơ tom.  

J^ ‘ngok mô cầu đei [o#h răh rai dăh mă jing pơ rang tơ\ lơ tơ ring lơ\m apu\ng ple\nh te\h, găh lơ lơ\m pơ yan phang. J^ gô tơ [ơ\p tơ\ rim ‘nu bơ ngai, đoa tơ [ơ\p hlo\h ‘no\h j^ hơ io\h tam tru\h 5 sơ năm, hơ dru\h tơ dăm păh iung đơ\ng 14-20 sơ năm, bơ ngai ar^h sa tơ\ tơ ring lơ kon pơ lei oei sa păng bơ ngai đei hơ kâu jăn ư\h kơ pran.

Tơ drong [o#h j^ ‘no\h yu\h de#h ư\h kơ tom băt, j^ kơ\l, [ơ [lut, hơ răng hơ ko, pơ ma kư\ kă, đei [o#h le\ch pham [re [rônh lơ\m hơ kâu, đoa tơ [ơ\p tơ\ 2 păh jơ\ng. Hơ io\h ie\ gô đei j^ klak chro\h, mong chhơ chho\m, ko\ng koi rơ moăn.

{ak si chuyên khoa 2 Hoàng Ngọc Anh Tuấn, Kơ dră khao hơ met hơ io\h j^ păng nge ‘nao rơ ne\h, hnam pơ gang de#h char Dak Lak tơ roi tơ băt: Tơ drong krê hơ mơt đơ\ng j^ ‘ngok mô cầu ‘no\h j^ mư\h bơ\n băt kơ j^ mă ư\h kơ chăng lơ\m tơ drong jang tang găn ‘no\h j^ tơ po\h tôch kơ hre\nh. Găh tơ drong hơ met, tơ dăh ư\h kơ len lăng hơ dăh tơ tom ‘no\h bơ ngai j^ gô lôch lơ\m dang 24 jơ…

{o#h hơ dăh đơ\ng j^ ‘ngok mô cầu ‘no\h lơ\m hơ kâu bơ ngai j^ đei [o#h le\ch [re [rônh đei hloi yu\h de#h. Yua thoi no\h, bơ ngai lơ\m u\nh hnam kăl kơ lăng tru\h tơ drong tơ pl^h lơ\m hơ kâu bơ ngai j^ vă ba năm tru\h tơ\ hnam pơ gang tơ tom. {ak si  chuyên khoa 2 Hoàng Ngọc Anh Tuấn, kơ dră khoa hơ met hơ io\h j^ păng nge ‘nao rơ ne\h, hnam pơ gang Dak Lak tơ tă ăn: Mư\h hơ io\h đei [o#h le\ch [re [rônh đei hloi yu\h, hie\n, hơ mơ\k ‘no\h athei năm tru\h tơ\ hnam pơ gang hloi. Yua kơ ro\ lăng hơ io\h đei j^ trong hơ dui jơ hngơ\m blu\ng a, đang kơ ‘no\h đei [o#h le\ch [re [rônh, lơ u\nh hnam ‘no\h akhan ‘no\h j^ pơ ko\ih dăh mă le\ch yua đơ\ng đơ đik. Mă tơ pă ư\h tro\ o#h. Ro\ lăng blu\ng a thoi no\h, mă lei tơ\ ro\ng gô pơm ăn ôm đ^. ‘No\h j^ le\ch [re [rônh đơ\ng j^ ‘ngok mô cầu…

Mă đơ\ng j^ krê hơ mơt mă lei pơ rang j^ ‘ngok mô cầu ‘no\h tơ răn, gô [ônh kơ đei pơ lôch tơ\ hơ yu\h to\ đơ\ng 60 độ C tơ\ kơ pal lơ\m dang 10 pơ n^t dăh mă yua đơ\ng kơ chơ\t pơm tơ klo\h, ôp hmă. Yua thoi no\h, tơ drong tang găn j^ âu ku\m tôch kơ [ônh [o\, hăm trong:

- Pơm kiơ\ ‘lơ\ng tơ drong pơ yâu rơ go\h kơ d^h kâu, ôp ti hăm sơ [o\ng pơ lôch pơ rang.

- Hơ nơ\ng kơ su hơ lo\ng hăm đak [o\h dăh mă dôm đak ôp pơ rang hmă.

- Hơ met hnam oei rơ hơi, rơ go\h.

- Đei trong so\ng sa tro\ [lep vă hơ to\k ‘lơ\ng hơ kâu jăn pran.

- {et pơ gang vắc xin tang găn j^ ăn kơ hơ io\h đơ\ng 21 khei tơ\ kơ pal păng mư\h 3 sơ năm [et hơ lơ\k dơ\ng 1 ‘măng.

- Tơ dăh [o#h hơ mơt kơ j^ ‘ngok mô cầu, kăl kơ năm hloi tơ\ rim hnam pơ gang vă khăm păng hơ met j^ tơ tom.

Thuem tơ blơ\