VOV4.Bahnar - Hăm bơngai Bahnar, tơdrong ako\m juăt jue kăp g^t hloh lơ\m xơnăm noh et xo\ng [a ‘nao dăh mă đe oei krao Têt đ^ choh choi (Chrul-col). Mă lei, dôm xơnăm kơ âu Têt Nguyên đan duh hlôi jing juăt hăm kon pơlei Bahnar.
Mưh lơ\m dôm năr mă hơtuch kơ xơnăm xo, bơngai Kinh tơklăh ti ăn {ok Táo vih tơ\ plenh păng xoi tơbeh xơng yă [ok vih xa Têt hăm kon xâu noh bơngai Bahnar đei [ar tơdrong xoi tơbeh. Ăh pơgê, xoi kơ kiăk (yă [ok dơnơm) păng ăh kơsơ\ noh xoi tơbeh kơ yang hơpang. Lơ\m tơmam xoi tơbeh kơ bơngai Bahnar [ônh [o\ minh pôm ier tơmông păng xik tơm cho# ăh ‘long gơ\ng lơ\m hnam.
Lơ\m dôm ‘năr Têt Nguyên đan, đơ\ng kơsơ\ năr 30, kon pơlei ako\m tơ\ rông et xik tơm păng lăng đe tơdăm teh [ơlo\ng. Truh kơmăng, kon pơlei pơgơ\r hri hơxuang lơ\m jơva ch^ng chêng ang bang truh tong ane# măng tơkuh xơnăm xo hăm xơnăm ‘nao. Pơgê năr mônh Têt, đơ\ng ro\ng kơ tơ\k unh, ‘măn pơro\ pơkao ăh chơnang xoi kơ Băyang, plei ‘long xoi tơbeh ăn yă [ok dơnơm, kon pơlei năm hơku\m tơ\ hnam khop apinh ăn rim bơngai lơ\m unh hnảmgăng pran, teh đak xơđơ\ng xơnêp xơnoa; năr [a Têt khop tang ăn pơhngol ‘nho\ng oh lơ\m unh hnam hlôi lôch vă đe ye\t gơh rơhơi ‘lơ\ng; năr 3 Têt noh khop apinh ăn pơyan jang xa đei yua, unh hnam đei mu\k răk ‘măn. Đơ\ng ro\ng kơ khop apinh, kon pơlei vih tơ\ hnam dăh mă năm apong dih băl, thơ thâu grăng pran ling lang. Lơ\m dôm năr xơng Têt Nguyên đan, bơngai Bahnar pơgiưo\ng unh khơ\ng prăt năr prăt măng păng hơnơ\ng pơih ‘măng xơng tơmoi truh ngôi.
Dôm tơmam xa lơ\m ‘năr têt Nguyên đan kơ bơngai Bahnar ưh đei pai hơmo\ nhen et xo\ng [a ‘nao cho\ng mă duh ưh tơjruh kiơ găh tơdrong kăp g^t đơ\ng dôm tơmam xa.
Xơng têt juăt jue kơ hơdrung hơdre\ch, bơngai Bahnar adoi ‘nu\ng [anh nhen bơngai Kinh mă nơ\r Bahnar krao noh “Ư guo#t”. Tơmam pai [enh kơ bơngai Bahnar duh đơ\ng tơyông, tơh hơtuh, ‘nhe\m nhu\ng; ‘nu\ng hăm hla prit pơnang, hla prit bri, cho# hăm te\ch dăh mă tơlei hre. ‘Nhe\m pơhang ăh hơdra unh ‘năr Têt kơ bơngai Bahnar hơnơ\ng noh ‘nhe\m kơne, ‘nhe\m kơpô, ‘nhe\m bri brăh...
Lơ\m dôm năr Têt por xo\ng đei pơtăl hăm por tơyông kiơ\ trong pai juăt jue noh prung. Por prung kơ bơngai Bahnar ưh đei yua đing phat mă đe năm tơ\ bri chă phat oei pơda, koh vei ako\l ăh kơ\l đing đang kơ noh tăh phe tơyông păng đak. Đang kơ noh cho# kơ ‘nơ\l păng [uh ăh ngar unh. Dôm đing por prung kơ bơngai Bahnar tơ\ ‘nguaih mă găm mă lei lơ\m lăm [âu phu, ‘lơ\ng ‘nham.
Xik tơm ăh ‘năr Têt duh kăp g^t hloh kơ ‘năr hmă kơlih tơmam pai ưh kơx^ hăm [um [lang mă hăm phe xacơng (phe brê, kơđoh hơ[ơ\l). Găr phe xacơng hăm dôm tơmam kăp g^t đơ\ng cham char bri kông Tây Nguyên pơm ăn xik ‘ngam păng đei hơyuh [âu phu ‘lơ\ng.
Kiơ\ khôi kon pơlei Bahnar (Tây Nguyên), dôm ‘năr blu\ng xơnăm ‘nao jing jơ ‘năr graxia hơpơi đei tơdrong tơpă. Yuơ noh, lơ\m khei năr âu, kon pơlei hơnơ\ng bơ\ pơgơ\ng pơro\ vă xơng xơnăm ‘nao. Pơgơ\ng ‘năr Têt đei cho# ăh tong ane# pơlei, tơdrong bơ\ pơgơ\ng Têt gô đei pơm ăh pơgê kơlih bơngai Bahnar hơnơ\ng lui păng xoi tơbeh kơ yang Măt ‘Năr. Pơgơ\ng nhen minh pôm gơng tơroh plenh hăm teh, vă kon pơlei gơh chă krao apinh Yang pring vei, ‘mi kial xơđơ\ng ‘lơ\ng, minh xơnăm đei lơ pu\n ai jang xa đei yua lơ.
Lan chih păng rapor
Viết bình luận