VOV4.Bahnar - Nhen ‘nao tơ roi, d/c Dak Lak hlôi bơ\ jang tơ drong jang khăm hơ len adrol kơ rơ ne\h păng nge ‘nao rơ ne\h đơ\ng sơ năm 2011. Khei ‘năr âu ki, rim sơ năm đei truh rơ bâu ‘nu dro\ kăn hơ năp păng nge đei khăm hơ len tôm tơ drong. Lơ\m no\h đei lơ nge ‘nao rơ ne\h jo jăn đei hơ met tơ tom, đei tơ drong ‘lơ\ng vă gơ\h arih tih vơ\ thoi đe. Vă băt hơ dăh [iơ\ tơ drong jang ‘nâu, ku\m nhen dôm tơdrong oei tơ le\ch jang, nhôn pơ ma nuh hăm [ok Mai Văn Phán, Pho\ Kơ dră An^h vei lăng kơ so# măt bơ ngai – tang găn rơ ne\h lơ lơ\m u\nh hnam d/c Dak Lak.

-Hơ ku\h kơ ih [ok Mai Văn Phán! {ok ăi, ap^nh ih tơ roi mă hơ dăh [iơ\ tơ drong Khăm hơ len adrol rơ ne\h păng khăm ăn nge đơ\ng An^h tơm jang pơ gang lăng?

-{ok Mai Văn Phán: Tơ drong jang khăm hơ len adrol kơ rơ ne\h păng khăm ăn nge sư tơ [ôh jơ hngâm đon ‘lơ\ng tơ pă. Khăm hơ len adrol rơ ne\h j^ tơ drong tôch g^t kăl vă chă [ôh rim tơ drong ưh kơ ‘lơ\ng tơ\ hơ kâu jăn bơ ngai me\ lơ\m khei ‘năr hơ năp. Tơ drong khăm hơ len âu đei tơ mât yoa hăm đ^ đăng dro\ kăn hơ năp, mă lei đei tơ gu\m [iơ\ ăn đe dro\ kăn hơ năp đơ\ng ro\ng kơ 35 sơ năm, đei tơ drong j^ jăn, bơ\ jang tơ\ an^h ưh rơ go\h ‘lơ\ng, dro\ kăn chă klo hrôih, oei băl hơ găm.

Khăm hơ len ăn nge ‘no\h vă băt hrôih dôm tơ drong j^ nhen Basedow, Edward… vă băt păng hơ met tơ tom. Tơ dăh bơ\n jang ‘lơ\ng tơ drong khăm hơ len adrol kơ rơ ne\h păng ăn nge ‘nao rơ ne\h ‘no\h gô găn đei 95% kơ so# nge jo jăn. Tơ drong ‘nâu sư tơ gu\m ăn mu\k drăm hnam tơ no\ păng tơ pôl to\k ‘lơ\ng [iơ\.

- Lei, truh dang ei, tơ drong jang ‘nâu đei tơ le\ch jang thoi yơ păng jang đeiyă kiơ bơih?

-{ok Mai Văn Phán: Tơ\ Dak Lak hrei ‘nâu, Tơ drong jang ‘nâu đei bơ\ jang ‘lơ\ng. Nhôn roi tơ [ôh ăn An^h vei lăng jang pơ gang dêh char păng An^h tơm vei lăng kơ so# măt bơ ngai tang găn rơ ne\h lơ lơ\m u\nh hnam Việt Nam pơih lơ lăm pơ hrăm găh Khăm hơ len adrol kơ rơ ne\h păng nge ‘nao rơ ne\h ăn kăn [o# tơ\ đ^ đăng hnam pơ gang vă hơ to\k tơ drong rơ gei mưh set hơ len păng siêu âm. Rim sơ năm, nhôn oei roi tơ [ôh ăn An^h vei lăng jang pơ gang dêh char pơ jao ăn dôm hnam pơ gang pơ gơ\r khăm hơ len adrol rơ ne\h păng nge ‘nao rơ ne\h. ‘Ngoăih kơ ‘no\h, rim an^h vei lăng kơ so# măt bơ ngai, bơ ngai jang hơ nơ\ng roi tơ băt, krao hơvơn đe mo\ o\h oei hơ năp bơ\ jang ‘lơ\ng tơ drong ‘nâu. Dôm bơ ngai khăm hơ len kla jên ‘no\h nhôn jang hơ doi hăm hnam pơ gang đa khoa Thiện Hạnh vă bơ\ jang. Oei dôm bơ ngai khăm hơ len đe\ch, đei te\h đak kla jên ‘no\h nhôn jang hơ doi hăm Hnam pơ gang Từ Dũ (pơ lei tơm Hồ Chí Minh) vă bơ\ jang tơ drong ‘nâu. Kiơ\ đơ\ng tơ le\ch jang rim tơ drong roi tơ băt đơ\ng kon pơ lei, an^h jang kơ pal păng hnam pơ gang ‘lơ\ng ngăl.

Sơ năm 2016, nhôn khăm hơ len qdrol kơ rơ ne\h ăn 6.960 ‘nu bơ ngai. Khăm hơ len ăn nge ‘nao rơ ne\h đei 6.486 ‘nu nge, lơ\m no\h đei 2  \nu nge rơ mơ\n hơ kâu jăn păng 83 ‘nu nge ưh kơ măh [uih G6PD.

- Lei kiơ\ đơ\ng tơ le\ch jang tơ drong khăm hơ len adrol kơ rơ ne\h păng khăm hơ len nge, tơ drong kiơ đei năng mơ mat hlo\h, jang hơ nat hlo\h, hă [ok?

-{ok Mai Văn Phán: Dak Lak j^ 1 dêh char groi kông, tơ drong hlôh vao đơ\ng kon pơ lei ưh đei dang ăi băl kơ na tơ drong khăm hơ len âu ưh tam gan đei yoa ‘lơ\ng, m^nh păh kon pơ lei ku\m tam mă tơ re\k truh tơ drong ‘nâu. Mă 2 dơ\ng, hăm tơ drong khăm hơ len nge ‘nao rơ ne\h ‘no\h athei io\k set hơ len pham nge ‘nao rơ ne\h đơ\ng ro\ng kơ 48 jơ jo# đơ\ng nge rơ ne\h kơ na tơ drong pơ lung me\ [ă [ich dơ\ng tơ\ hnam pơ gang vă tôm jơ năr io\k set hơ len pham oei mơ mat tat.

Tơ\ m^nh kơ so# hnam pơ gang, yoa tơ mam ưh kơ măh, trong yak hơ tăih, mơ mat tat kơna tơ drong ‘măn răk pham tam mă ‘lơ\ng mă ưh ‘no\h tơ drong gơih pham ăn hnam pơ gang dêh char set hơ len oei hiơ\ pơ têng hăm tơ drong ‘me\h vă.

- B^, tơ\ hơnăp kơnh, an^h jang pơ gang pơma atu\m păng An^h vei lăng kơ so# măt bơ ngai, tang găn rơne\h lơ lơ\m u\nh hnam pơ ma adro# bơ\ jang thoi yơ vă hơ to\k tơ drong đei yoa đơ\ng Tơ drong jang ‘nâu?

-{ok Mai Văn Phán: ‘Nao âu, Khul kơ dră te\h đak hlôi k^ ăn tơ drong jang găh vei lăng kơ so# măt bơ ngai, tang găn rơ ne\h lơ lơ\m u\nh hnam đơ\ng 2016-2020, trong jang truh sơ năm 2025. Lơ\m tơ drong jang ‘nâu đei tơ drong khăm hơ len adrol kơ rơ ne\h păng khăm hơ len ăn nge ‘nao rơ ne\h hai. Dang ei, nhôn oei roi tơ [ôh ăn Dơ no\ an^h vei lăng kon pơ lei dêh char găh tơ drong jang ‘nâu kiơ\ đơ\ng tơ le\ch tơ drong jang đơ\ng Thủ tướng te\h đak. Rim sơ năm, nhôn ku\m roi tơ [ôh ăn An^h vei lăng jang pơgang dêh char pơ jao hơ dăh kơ so# athei khăm hơ len adrol kơ rơ ne\h păng nge ‘nao rơ neh ăn rim hnam pơ gang te\h đak pơ jao păng hnam pơ gang kơ dih lơ\m dêh char. ‘Ngoăih kơ ‘no\h, nhôn hơ nơ\ng pơ tâp pơ hrăm, roi tơ băt vă hơ to\k đon hlôh vao đơ\ng tơ pôl, ku\m nhen dôm bơ ngai đei xa yoa băt găh tơ drong g^t kăl đơ\ng tơ drong jang ‘nâu.

-Lei a, bơ nê kơ ih hơ!

Dơ\ng: Tơ blơ\