VOV4.Bahnar - Tơ dăh boa hơ ri “Adoh tơdăm dra’’ kơ tơ drong hơ ri Jarai j^ boa hơ ri pơ gâp tơ drong hưch băl đơ\ng đe druh dăm ‘no\h boa hơ ri “Khăm Thơng’’ j^ dôm nơ\r pơ joang tôch hơ iă đơ\ng bơ ngai kră chă ‘măn ăn băl, vă tơ [ôh jơ hngâm đon, dăh mă nơ\r pơ ma xa, roi ăn băl tơ drong erih xa.

Hơ iă kơ tơ drong hơ ri Jarai đơ\ng ‘lơ\p, mo\h Rmah H’Prăm, tơ\ Plei Ia Bia, xăh Ia Le, apu\ng Chư Pưh, dêh char Gia Lai, ưh đei ôn kiơ mưh pơ đou găh tơ drong hưch đơ\ng kơ dih. Mo\ tơ roi, hơ ri pơ yong Jarai đei kơ jăp lơ\m jơ hngâm đon bơih, kơ na mưh mơ\ng đe hơ ri, mo\ ‘me\h hơ ri tơl hloi. Păng hơ ri pơ joang roi hơ iă hlo\h dơ\ng, hiôk hlo\h dơ\ng mưh đei ch^ng tôn, đơ\n re\h kiơ\ păng đei tơ drô ge et ngôi.

Nge# nhơ\n Rmah H’Prăm, tơ roi: “Kơ dih kâu inh ‘me\h hơ ri brông dêh, mưh kơ tơ\ng đe tôn ch^ng, re\h đơn ‘no\h ‘me\h hơ ri kiơ\ hloi. {ât lăp bơ\n tam mă et tơ drô, hơ ri oei anhrơ\ [iơ\. Mă lei mưh et drô to\ se\t, mơ\ng đơn, mơ\ng ch^ng ‘no\h hơ ri kiơ\ hloi. Mă inh [ôh kơ dih kâu hơ ri ưh kơ hiôk ră, mă lei mưh mơ\ng đe re\h đơn ‘no\h tôch ‘me\h hơ ri.”

Mo\ H’Prăm tơ roi, mă loi j^ mưh mơ\ng 1 ‘nu dro\ nglo hơ ri hơ drol, mo\ hơ ri tơl hloi. Kơ lih yoa plei hơ ri brông tôch hơ iă, tơ [ôh jơ hngâm đon ‘mêm băt. Mưh đei bôl boăl, ‘nho\ng o\h truh ngôi tơ\ hnam, so\ng xa hơ dai đang, mo\ chă hơ ri ap^nh lăng găh tơ drong erih xa jang xa lơ\m hnam tơ no\. Mo\ ‘me\h kiơ\ đơ\ng nơ\r, đơ\ng plei mo\ jo#, pơ đơ\k pơm lăp đon ‘nho\ng o\h, bôl boăl, vă đe sư pơ ư kơ ba.

Mo\ Rmah H’Prăm tôch hưch hanh hăm tơ drong hơ ri Jarai

Hăm dôm bơ ngai blu\ng a truh tơ\ hnam, mo\ Rmah H’Prăm sơng hăm [ai hơ ri đei lơ plei tôch hơ iă nhen: Đe juăt hơ ri thoi âu: “Jâng ‘nho\ng đ^ truh tơ\ pra, ti ‘nho\ng gơn ‘long hơ boch hnam o\h. Hơ kâu ‘nho\ng đ^ mât tơ\ lăm hnam, thar ngôi [ât kong nuh mă hnam o\h ưh đei ie\r vă [uh xa hăm ‘nho\ng, ưh đei tơ drô vă et hơ dai hăm ih, ưh đei hât hla vă ăn ih et….” {ât ‘nao [ôh đe truh tơ\ hnam mơ\n, chă ap^nh đe hăm nơ\r pơ đơ\k tôch hơ iă, pơ tih gia nhen: “Muh măt ih inh tam biơh [ôh, anăn ih inh tam mă băt, ih đơ\ng plei hơ tăih, plăih kơ jung truh ngôi… ” thoi no\h đe\ch.”

Tơ drong hơ ri Jarai hơ ri tôch [ônh, ho\k, hơ ri kiơ\ [ônh gơ\h yoa er vă lei lăi băl. Mă lei vă hơ ri tro\, pơ đơ\k hiôk, jo# plei đam ưh kơ s^ bu hơ ri ku\m pơm ăn bơ ngai mơ\ng nhop kơ đon ôh.

Yă Mep, tơ\ Plei Kenh Hmek, xăh Ia Blư\, apu\ng Chư Pưh, sơ năm ‘nâu đ^ hlo\h 80 sơ năm bơih. Yă tơ roi oei hơ druh sơ\ yă tôch chơ găm hơ ri păng hơ nơ\ng hơ ri pơ yong hăm đe tơ dăm lơ\m pơ lei. Dôm bơ ngai hơ ri hăm yă j^ bơ ngai hơ ri tôch gơ\h, jo# plei tôch đam. Tơ dăh đe sư hơ ri hơ yo\h ưh đei pơ đơ\k, yă ưh đei tơl păng ve\h tơ\ nai hloi. Kơ lih yoa nhip hăm nơ\r pơ đơ\k athei ‘moi băl, hơ ri mă tro\, jo# mă đam lei gơ\h hiôk.

Yă Mep, tơ roi: “Tơ dăh bơ\n hơ ri păng jo# plei đam rơ rơ\k, ‘moi kiơ\ băl ‘no\h mơ\ng [ôh hưch hanh hloi, hiôk jơ hngâm hloi. Tơ dăh hơ ri ưh kơ tro\ boa, jo# plei kơ đam ‘no\h ưh kơ băt kiơ, hơ ri brông j^ lơ lo\h. Ưh kơ s^ kư\ ha [ơ\r hơ ri, pơ đơ\k kư\ kă ‘no\h hlôh hloi ôh, lơ lo\h ưh đei bu ‘me\h mơ\ng. Pơ tih gia jo# plei găh druh dăm, tơ drong tơ hưch “Jơ hngâm đơ đu\k nhen bơ luăn rang khei, bơ cho\h băh tơ\ đak, pơ kao ‘nhot Djoh, plei Teng neng chôh, kơ te\n plei….” Athei tro\ trong, tro\ plei, tơ dăh glăi trong ‘no\h ưh gơ\h tơ [ưh. Pơ đơ\k thoi yơ vă tro\ hăm đon bơ\n ‘me\h. Bơ ngai hơ ri hiôk jo# kiơ kiăp ‘nei. Oei bơ ngai ưh gơ\h pơ đơ\k ‘no\h ưh kơ s^ hơ ri hiôk ôh. Bơ ngai hơ ri gơ\h jo# plei tôch đam, oei bơ ngai hơ ri kơ gơ\h ‘no\h ku\m ưh gơ\h pơ đơ\k đei m^nh trong ‘mơ\i.”

Lơ\m tơ drong erih xa hrei ‘nâu, tơ drong hơ ri Jarai ưh pă đei lơ an^h vă hơ ri nhen sơ\ bơih. Mă lei, hơ ri pơ yong oei hơ nơ\ng jing 1 tơ drong juăt ưh đei hiơt hiong lơ\m rim năr et xa lơ\m tơ pôl păng hnam tơ no\. Lăp hmach ‘no\h, dôm bơ ngai gơ\h hơ ri, mă loi j^ hơ ri pơ yong rơ gei, hiôk ‘no\h roi đunh roi to\ se\t. ‘Nâu j^ tơ drong juăt tôch hơ iă, pơm pơ ‘lơ\ng ăn tơ drong erih xa găh jơ hngâm đon, kăl đei mih ma duch nă bơ ngai Jarai che\p vei kơ jăp.

Nay Jek: Chih

Dơ\ng: Tơ blơ\