VOV4.Bahnar – Tơ drong tơ roi “Jơ hngâm pran-Tơ drong erih” gie\ng ‘nâu, nhôn pơ ma nuh hăm [ak si Hà Văn Tuấn, Pho\ Kơ dră Khoa rơ ne\h kon, Hnam pơ gang Đa khoa dêh char Dak Lak găh tơ drong đei yoa đơ\ng so\ng xa tôm kơ chơ\t bek ‘lơ\ng păng tơ drong khăm nge kiơ\ khei.

-P^nh: Tơ drong so\ng xa thim tơ mam xa ‘lơ\ng, lăp lơ\m khei ‘năr oei hơ năp tôch kơ kăl. Mưh lei dôm tơ mam xa ‘lơ\ng, g^t kăl lơ\m khei ‘năr hơ năp ‘no\h j^ tơ mam kiơ hă [ak si?

-{ak si Hà Văn Tuấn tơl: Tơ drong tơ mam xa, kơ chơ\t bek ‘lơ\ng lơ\m khei ‘năr hơ năp tôch g^t kăl, pơm ‘lơ\ng ăn jơ hngâm jăn bơ ngai me\ păng đei yoa ‘lơ\ng ăn tơ drong tih vơ\ djơ\ ‘lơ\ng kơ nge hai, tơ gu\m ăn bơ ngai me\ rơ ne\h hiôk păng đei jơ hngâm pran ‘lơ\ng vă rong kon hăm đak to\h me\.

Vă gơ\h đei jơ hngâm jăn pran ‘lơ\ng ‘no\h tơ mam xa ăn bơ ngai me\ athei đei tôm 4 tơ drong ‘nâu. Mă 1 ‘no\h đam, đei lơ\m ‘nhie\m, ka, kơ tăp ie\r bip. Mă 2 ‘no\h kơ chơ\t [ôt, s^k. Mưh bơ\n mơ\h sư đei tôm tơ drong ‘nâu bơih. Mă 3 ‘no\h kơ chơ\t bek, luil, rơ mă, mă lei tơ mam âu xa lăp ai đe\ch. Mă 4 j^ tơ mam tôch g^t kăl, ‘no\h j^ kơ chơ\t khoang, đei lơ\m ‘nhot, [um, plei ‘long. Mưh so\ng xa tôm 4 gru\p tơ mam âu ‘no\h sư pơm ‘lơ\ng ăn jơ hngâm jăn kơ bơ ngai me\ păng nge lơ\m klak hai.

Lơ\m 4 gru\p kơ chơ\t âu athei băt le# gan yoa lơ ya v^, [o\h păng le# gan xa s^k lơ. Tơ mam athei xa lơ ‘no\h j^ ‘nhot, [um, plei ‘long. ‘Nâu j^ 1, 2 tơ drong tơm lơ\m tơ mam xo\ng xa. Tơ mam so\ng xa, kơ chơ\t bek tôm ‘lơ\ng ‘no\h hơ kâu jăn bơ ngai me\ to\k k^ ku\m lăp ‘lơ\ng ‘năi. Tơ drong to\k k^ kơ bơ ngai me\ gơ\h tơ [ôh ăn bơ\n băt tơ mam sư so\ng xa tam mă lăp dăh ưh.

-P^nh: Hơ dai hăm tơ drong so\ng xa thim dôm tơ mam bek ‘lơ\ng, tơ drong khăm hơ len nge lơ\m klak kiơ\ khei ku\m tôch g^t kăl. Tơ drong đei yoa đơ\ng khăm hơ len nge kiơ\ khei ‘no\h yă kiơ hă [ak si?

-{ak si Hà Văn Tuấn tơl: Găh tơ drong đei yoa đơ\ng khăm hơ len nge kiơ\ khei đei 1, 2 tơ drong đei yoa thoi âu. Mă 1 ‘no\h vă gơ\h băt jơ hngâm jăn me\ ‘lơ\ng dăh ưh, mă 2 lăng năng nge tih vơ\ lơ\m klak thoi yơ kiơ\ đơ\ng no\h gơ\h băt dôm tơ drong ưh kơ lăp lơ\m hơ kâu jăn bơ ngai me\ păng kon nge [ât oei hơ năp vă tơ le\ch trong vei lăng; hơ met ming jơ năr bơ\ jang, pơ dơ\h ngôi mă lăp. Mă 2 dơ\ng ‘no\h j^ mưh khăm hơ len gô đei bơ ngai jang pơ gang roi tơ [ôh ăn dôm tơ mam kăl athei so\ng xa, tơ drong bơ\ jang, pơ dơ\h ngôi thoi yơ vă lăp hăm bơ ngai oei hơ năp vă nge lơ\m klak gơ\h tih vơ\ ‘lơ\ng hlo\h. Mă 3 dơ\ng, ‘no\h j^ mưh khăm hơ len nge, dôm hnam pơ gang gô tơ gu\m, pơ truh rim tơ mam ‘lơ\ng hlo\h vă nge tih vơ\ ‘lơ\ng, pơ tih gia nhen pơ tho tơ [ôh năr năm [et pơ gang bơ\ng j^ lơ\m khei ‘năr hơ năp mă ưh ‘no\h yoa pơ gang săt lơ\m khei ‘năr hơ năp. ‘No\h j^ dôm tơ drong đei yoa đơ\ng khăm hơ len nge kiơ\ khei.

-P^nh: Lơ\m khei ‘năr hơ năp, dro\ kăn hơ năp athei năm khăm kiơ\ khei thoi yơ vă gơ\h băt tôm tơ drong [ơm truh kơ nge lơ\m klak?

            -{ak si Hà Văn Tuấn tơl: Kiơ\ tơ drong tơ chơ\t đơ\ng An^h tơm vei lăng jang pơ gang lơ\m khei ‘năr hơ năp, bơ\n athei khăm nge to\ se\t hlo\h ‘no\h 3 ‘măng, mă lei tơ dăh thoi no\h ‘no\h tam mă tôm hăm tơ drong jang pơ gang yoa khoa ho\k ki thuât roi kơ to\k. Tơ dăh tơ\ dôm hnam pơ gang pơ vih pơ văn ‘lơ\ng [iơ\ ‘no\h athei đei năr khăm nge lơ [iơ\, mă loi lơ\m 3 khei blu\ng athei khăm mă hơ len vă gơ\h băt hơ dăh jơ hngâm jăn bơ ngai me\, mă 2 dơ\ng ‘no\h vă hơ len năng rim tơ drong j^ jăn tơ dăh đei lơ\m 3 khei blu\ng, thoi no\h vă gơ\h băt hơ dăh jơ hngâm pran lơ\m khei ‘năr hơ năp.

Đei lơ khei ‘năr kăl kơ năm khăm vă bơ ngai jang pơ gang roi tơ [ôh dôm tơ drong kăl. Mă 1 [ôh be\n hiơ\ [iơ\, nge\h đei kon ‘no\h jăh năm khăm mă hrôih. Mă 2 mưh nge đei 12 gie\ng ‘no\h năm khăm păng siu âm nge. Găh no\h dơ\ng, tơ dăh [ôh đei tơ drong krê ‘no\h athei khăm set lăng pham vă băt hăm đei j^ jăn kiơ ưh hăm nge ‘nao đơ\ng 11 gie\ng truh 13 gie\ng 6 năr. M^nh khei ‘năr kăl dơ\ng ‘no\h j^ [ât nge đei 22 gie\ng, tơ dăh hnam pơ gang đei kơ măy siu âm lơ pang ‘no\h mưh siu âm kơ plăh dâu sư gơ\h [ôh hơ dăh nge thoi yơ. Kơ plăh âu bơ\n gơ\h băt nge tih vơ\ thoi yơ, mưh [ôh kăl ‘no\h athei tơ plih ming tơ mam so\ng xa, đei trong hơ met pơ ‘lơ\ng, tơ dăh ưh tom [ôh tơ drong krê hơ mơt kơ plăh âu, ning mônh kơnh sư krê hlo\h dơ\ng. Păng truh 3 khei mă hơ tuch, [ât nge  đei 32 gie\ng ‘no\h năm khăm pă ‘măng dơ\ng. Roi vă truh năr rơ ne\h, năm khăm roi lơ. Đơ\ng năr hơ năp truh nge đei 28 gie\ng, tơ dăh đei [ôh bơ\n năm khăm nge lơ\m klak dang 2 gie\ng 1 ‘măng. Nge đei đơ\ng 36-37 gie\ng to\k tơ\ kơ pal ‘no\h 1 gie\ng năm khăm 1 ‘măng.

Inh ‘me\h pơ ma tơ băt dơ\ng găh tơ mam so\ng xa, kơ chơ\t bek, lơ\m 3 khei to\k bo\k ‘no\h tôch g^t kăl. Tơ dăh le# nge hơ ke\ ie\ lơ\m 3 khei to\k bo\k ‘no\h nge rơ ne\h ning mônh kơnh sư ie\, kre\, kơ đe\h păng hơ nat vă gơ\h rong nge đei hơ kâu jăn tih vơ\ ‘lơ\ng đơ\ng ro\ng kơ rơ ne\h. Oei tơ dăh hơ ke\, ie\ [ât 3 khei hơ tuch ‘no\h sư lăp hơ ke\ đe\ch, huei kre\ kơ đeh, kơ na oei gơ\h rong ăn nge tih, bek ‘lơ\ng đơ\ng ro\ng kơ rơ ne\h mơ\n.

-Nơ\r bơ nê: Lei à, bơ nê kơ ih [ak si Hà Văn Tuấn tơ roi ăn mih ma duch nă lơ tơ drong kăl, đei yoa [ơm truh tơ drong vei lăng jơ hngâm jăn ăn dro\ kăn hơ năp.

Dơ\ng hăm Thuem: Tơ blơ\ păng pơ re