VOV4.Bahnar - Lơ\m mu\k drăm joh ayo\ Tây Nguyên pơma atu\m, păng kơ dêh char Kon Tum pơma adro#, tơdra hơxuang hlôi jing um ai tơguăt hăm tơdrong erih kơ kon pơlei Tây Nguyên. Tơ\ yơ duh đei tơdrong ako\m păng tơdra ching chêng Tây Nguyên ang jơva, tơ\ noh đei tơdra hơxuang kon kông. Lơ\m tơdrong tơroi Um ru\p joh ayo\ kon kông Tây Nguyên ‘năr âu,đei [ai chih tơroi kơ tơdra hơxuang juăt jue kơ bơngai Bahnar- Kon Tum.   

Hơxuang noh jing nơ\r krao đơ\ng đunh xơ\ kơ bơngai Bahnar. Tơdra hơxuang kơ tơpôl, rim bơngai bu bu duh gơh hơxuang lơ\m tơdrong ako\m et xa. {ok Trần Lâm, Pho\ Kơdră Anih jang joh ayo\, Tơplo\ng kơdâu păng Tơmang pơhiơ\ dêh char Kon Tum ăn tơbăt: "Tơ\ Kon Tum đei pơyan rơhơi, pơyan jang tơ\ mir noh đei lơ khôi et xa kiơ\ kơ rim pơyan. Rim pơyan et xa tơguăt hăm tơdra ching chêng, tơguăt hăm tơdrong  hơxuang noh pơtơm pơjing đei um ai joh ayo\ ching chêng tơ\ Kon Tum pơma adro# păng Tây Nguyên pơma atu\m. Hơxuang ưh đei pơih ho\k lơ\m lăm, hnam trưng, mă lei lơ\m pơlei hơnơ\ng ako\m chă hơxuang âu to noh đe oh chă ho\k dih băl păng [oi băl chă hơxuang, dăh mă đơ\ng me\, đơ\ng pơmai pơtho ăn kon hơ ioh, oh po".

Bơngai hơnơ\ng hơtu\n hơkâu kiơ\ tơdra ching chêng, hơyak kiơ\ khul tơhroi đơ\ng tơdra ti păng jơ\ng, hơkâu jăn hơtu\n rơmuơn ‘lơ\ng. Lơ\m jơva ching chêng, rim tơdra hơxuang ‘lơ\ng rơmuơn đơ\ng khul hơdru tơdăm hlôi pơm ăn rim bơngai hrơ hrâu atu\m mơ\t hơxuang. Khul hơxuang kơ bơngai Bahnar hơnơ\ng yak kiơ\ trong d^l v^l yak tăp dăr gơ\ng, dăh mă ăh anăp cham rông.

Lơ\m hơxuang juăt jue kơ bơngai Bahnar, ưh gơh kơ[ah hơgơ\r Chơ gút. Măt hơgơ\r đei bơ\ hăm hơkar bơbe dăh mă rơmo. Hơgơ\r ưh đei teh hăm tơlo\, mă tap hăm ti, yuơ minh ‘nu tôi ăh ‘ngir che\p kơ\l khul tôn chêng. Tơdra hăp ang brông ‘lơ\ng. Tap hơgơ\r Chơ gút noh jing minh tơdrong juaih kơlih hơgơ\r âu pơgơ\r chơng tôm khul tôn ching chêng.

Hơxuang tơguăt păng hơyak kiơ\ hnưr erih kon bơngai, hăm rim pơyan jang [a. Hăp jing gơng tơroh đơ\ng chăl xơ\ ki hăm chăl dang ei. Păng mă đei pơgơ\r lơ\m dôm tơdrong et xa phara băl, mă lei rim tơdra adoi tơ[ôh tơdrong erih pơm jang rim kơ năr kơ kon pơlei. Đơ\ng tơdrong chă vih vơ\t, rôp hơnguăng, koh ‘long, jơmu\l pơtăm rim năr, truh tơ\ đon hưch băt, h^l hơreh adoi đei tơbang hăm tơdra hơxuang lơ\m dôm tơdrong et xa pơchơt.

Hơxuang jing tơdra vơch kơ jơhngơ\m, pơjing jơhngơ\m pran ăn tơpôl. Yă Y Blưn, xăh Đak Rơ Wa, plei tơm Kon Tum, dêh char Kon Tum tơroi: "Đơ\ng oei ‘la#p inh [ôh đe pơmai, đe yă yăng hơxuang. Inh lăp kơ năng. Kơdih po inh [ôh hơxuang đei 3 tơdra tơm noh hơxuang hơto\k tơ ‘nhur ti păng tơdra mă 3 noh kơvơih ti. Ăh inh hơxuang gơh bơih noh inh [ôh tơdra âu hơlơ\k ro\ng ‘ngir. {ơ\t đe lăng, noh đe băt hloi tơdra noh tơdra yă kiơ"

Khul hơxuang đei hơko\m lơ\m tơdrong et xa noh đe krao hơxuang kiơ\ khôi – dôm tơdra âu noh athei pơkăp kiơ\ rim tơdrong et xa. Atu\m hăm noh đei tơdra hơxuang mơ\ng kơ vă, hăm tơdrong vang ako\m đơ\ng lơ bơngai lơ\m tơpôl. Găh tơm, hơxuang mơ\ng kơ vă noh tơdra duh lelăi hăm hơxuang kiơ\ khôi, pha ăh bơngai hơko\m hơxuang đe\ch, đe gơh tơbang đon bơnôh po lơ\m tơdrong hơxuang, hăm tơdra chă pơcheh kơdih, kiơ\ kơ lăp, ưh đei pơkăp hăm tơdra hơxuang pơkăp kiơ\ khôi atu\m.  

Lơ\m hnam kơ kră pơlei A Bưu, pơđ^ unh hnam [ok oei hơko\m lơ\m tơdrong hơxuang. Hăm unh hnam [ok duh nhen kon pơlei kon kông Tây Nguyên, lu\ lăp hăm tơdrong hơxuang kon kông po. Hơxuang ‘lơ\ng athei đei tôm 4 tơdrong kăl: ti rơmuơn, hơdu, hơtu\n tro\ tơdra; găh eo kơtaih noh athei rơmuơn păng muh măt hơ iă. {ok  A Bưu, tơ\ xăh Đak Rơ Wa, plei tơm Kon Tum, dêh char Kon Tum tơroi: "{ơ\t oei ‘la#p, [ôh lơ\m pơlei hơnơ\ng hơxuang noh truh ăh tih vơ\ hlôh vao. Dang ei klo hơkăn inh pơtoi oei răk vei tơdrong juăt jue âu. Ăh ‘năr tơdrâu păng ‘năr gie\ng noh nhôn hơvơn kon xâu vih ako\m tơ\ hnam chă pơhrăm hơxuang. Kơlih tơdra hơxuang kon kông hăm hơ ioh noh hơdu rơmuơn hloh. Ti hăp rơmuơn oei tơdra noh hơyak hơtu\n [lep hăm tơdra bri kông Tây Nguyên."

Hrei âu, kon pơlei kon kông lơ\m dêh char Kon Tum duh oei răk vei tơdra hơxuang juăt jue kơ hơdrung hơdre\ch. Đơ\ng 4 tơdra hơxuang tơm, khul nge# nhơ\n lơ\m chă pơtho hơxuang, hlôi đei hơmet hơto\k vă roi năr roi ‘lơ\ng hloh. Tơdra hơxuang pă đei adro# lơ\m pơlei pơla bơih, mă đơ\ng dôm tơdra xo, hơdu noh, hlôi đei lơ bơngai, mă hăt noh khul pơtho hơxuang kơ rim anih jang joh ayo\ kơdo\ xuang tơ\ tơring ho\k hơlen, hơto\k pơtruh pơdăh lơ\m dôm tơdrong joh ayo\ kơdo\ xuang lơ\m tơring păng lơ\m ja#p teh đak.

Lan chih păng rapor