VOV4. Bahnar – Eirei păng kưt jing [ar tơdra hri tơm lơ\m tơdrong hri kră xơ\ kơ bơngai Êđê. Tơdrong tơm kơ dôm [ai  Eirei  hri hơ ‘nguơ\u kơ tơdrong guăng ‘lơ\ng pơlei pơla, nơ\r tơtă ăn kon xâu, tơroi găh tơdrong tơhưch hơdruh tơdăm. Mưh nhen tơdra kưt adro# đe nge# nhơ\n dro\nglo gơh hri noh tơdra eirei pơđ^ dro\nglo păng drăkăn adoi gơh hri. Tơdra eirei gơh hri adro# dăh mă hri [ar ‘nu. Mă kăl hloh lơ\m tơdra hri âu noh hri pơyong tơtơl đơ\ng dro\nglo hăm drăkăn hăm dôm nơ\r pơđơ\k tơtơl hơbe\ch hơbal păng dôm tơdrong pơđơ\k lơ um ai.

Mih ma duch nă păng bôl boăl to\k bo\k mơ\ng tơdra hri eirei pơyong tơtơl kơ bơngai Ê Đê. Lơ\m mu\k drăm joh ayo\ kơ bơngai Êđê, hri pơyong tơtơl đei lơ kơjă kăp g^t joh ayo\ đon bơnôh. Hri eirei pơyong tơtơl minh ‘nu dro\nglo păng bơngai drăkăn hri pơyong tơtơl hăm dôm nơ\r pơđơ\k noh “klei duê”, minh ‘nu hlôm đing năm jing minh tơmam pơdreh tơdra ưh gơh kơ[ăh ăh hri eirei. Dôm tơdrong hri pơyong tơtơl hơnơ\ng đei ăh kơmăng lơ\m groong đe ưh ‘lơ\ng hơkâu. Hri eirei noh hơ ‘nhăk nơ\r hri, nơ\r pơđơ\k vă pơhlai đon he\l xơ ‘ngon hăm unh hnam bơngai lôch păng jing ‘măng vă đe hơdruh tơdăm atu\m băl chă pơkă băl tơdrong tơhưch po. ‘Nguaih kơ noh, dôm tơdrong hri eirei oei đei hri lơ\m dôm tơdrong et xa xo#, ho\k hôp kơ pơlei pơla, pơkong, pơx^t... dăh mă ăh jơ rơvơn, pơdơh pơdei đơ\ng ro\ng kơ jang hrat tơ\ mir na. Nge# nhơ\n hri eirei Amĭ Hrơĭ (H-Bliư Hwing) tơ\ pơlei Tu, xăh Ea Tul, apu\ng Cư Mgar, dêh char Dak Lak ăn tơbăt, roi tơmơ\ng, roi hơlen băt găh tơdra hri âu noh [ôh roi vơch, nơ\r pơđơ\k kăp g^t, [enh kơ đon lui: “Lơ\m hri pơyong tơtơl, ăh minh ‘nu yơ lăp kơ đe noh gô hri nơ\r pơtih pơđơ\k, hri thoi âu: “Kial đơ\ng yơ hơ ‘nhăk xut truh tơnuh unh, ka glơi je# go\ pai, ‘nho\ng truh hnam oh đei tơdrong kiơ koh? Jrăng hnam oh vo\ng, lơ\m hnam oh đei yă kiơ, mưh ba tơgăl, hnam oh koh ‘long unh, mă lei hli me\ [ă ưh axong kơlih hnam oh hin dơnuh, đei me\ [ă ‘nho\ng axong noh xo# lơ\m đon, atu\m băl năm jang mir”

Hri eirei ưh adro# vă tơbang đon băt kơ bre hơdruh tơdăm mă oei jing minh khôi juăt kơ bơngai Êđê. Dôm bơngai ako\m hri athei hơbe\ch, păng gơh chă tơl hăm bơngai pơtơm mă tro\ [lep păng tơnăp. Kiơ\ đơ\ng ako\m hri eirei pơyong tơtơl, đe hơdruh tơdăm chă hơlen băt găh unh hnam kơdih băl, dăh mă tơroi tơbăt, pơma dơnuh hăm dih băl. Lơ\m dôm nơ\r hri noh đon hưch băt, tơroi găh unh hnam, tơdrong pơngơ\t kơdơ\ păng tơdrong pơhle kơ bơngai tơdăm, hơdruh Êđê. Nge# nhơ\n hri eirei Aduôn Nhuăn (H’Iêr Ktla), tơ\ xăh Ea Tul, apu\ng Cư Mgar, dêh char Dak Lak ăn tơbăt:  “Lơ\m dôm [ai Eirei tơtơl, ăh bơngai drăkăn tơjra#m bơngai tơdăm lăp kơ đon, noh gô hri thoi âu “Pu\n ai tơpă ăh đei tơjra#m ‘nho\ng tơ\ âu. Nhen xem Ktiă [ơ\p mir hơ[o, nhen j^l [ơ\p mir pơtăm [um, nhen ‘năr âu inh đei tơ[ơ\p ‘nho\ng lơ\m cham char ‘lơ\ng ro\. ‘Nho\ng ơi, dăh băt nơ\r inh tơtă, năm tơ\ yơ dăh hơdơ\r nơ\r inh pơkă, ăh xa plei noh duh gô băt kơ ‘nho\ng, [uh [um noh duh hơdơ\r kơdih... Đơ\ng dang ei khe\ ning mônh, inh ‘meh [ôh tơ[ăng hon jing kram, ‘nhe\t gô chôh pơkao, ‘long bri gô đei plei….”

Nge# nhơ\n eirei Aduôn Băt (H’Lan Niê) – pơlei Kla, xăh Dray Sap, apu\ng Krông Ana, dêh char Dak Lak ăn tơbăt: Ăh lăp kơ đon, tơbre hơdruh tơdăm gô atu\m băl pơkă vih oei atu\m minh hnam, pơkă khei năr anop# anăp kơnh ang hơdăh hloh: “Ăh pơdrơ\ng tơ oei băl noh [ar păh gô drơ\ng nhen pơkă. Mă bơngai hơdruh hin, dăh mă bơngai tơdăm kơne# mă lei duh pu\ păi. Mưh bơngai tơdăm ưh đei tơnăp hăm bơngai drăkăn noh gô [ơm hru\ hơto\ minh pôm nhu\ng, kơpô. Ăh pơkă tơ oei băl noh gô hri thoi âu: “Ăh ‘nho\ng ‘meh pơdơ\ng jrăng bơ\ hnam, ‘nho\ng năm kăt gia ‘meh bơ\ bơbu\ng hnam, ăh ‘nho\ng hri tơtơl hăm oh ‘meh pơjing tơ oei klo hơkăn...” Dang ei, lơ hơdruh tơdăm pă đei lăp kơ tơdra hri âu bơih. Inh kơche\ng ăh dôm bơngai hơto\ xơnăm inh lôch hơchăng kơnh pă đei oei bơngai yơ gơh pơma pơđơ\k lơ\m tơdrong hri eirei bơih”

Hăm tơdrong brông bro\ng, vang vơch, nơ\r hri ‘ngam, tơdra eirei pơyong tơtơl kơ bơngai Êđê hlôi tơguăt lơ unh om hơdruh tơdăm. Dôm nơ\r pơđơ\k, tơdra hri eirei hlôi hram jru\ lơ\m đon bơnôh rim bơngai, jing he# um ai joh ayo\ juăt jue kơ bơngai Êđê. Mă lei dang ei, ưh gan đei bơngai gơh hri tơtơl pơđơ\k păng hri eirei. Đe nge# nhơ\n eirei tơroi, đe mơlôh ưh kơ băt pơđơ\k pơtih bơih, ưh kơ băt kon xâu ning mônh kơnh hăm oei băt hri tơdra hri kăp g^t âu ưh? Tơdra eirei pơyong tơtơl oei tơguăt đe hơdruh tơdăm dơ\ng ưh? Dăh mă tơdra hri brông bro\ng kăp g^t âu ado# oei lơ\m đon băt kơ minh hnam bơngai đe\ch.                                                            

Lan chih păng pơre nơ\r