VOV4.Bahnar - Lơ\m ‘măng pơgơ\r pơlong hơdru\h tơdăm jo\h hơri păng tôn re\h ch^ng chêng ch^ng klơk kon kông Dak Lăk pơgơ\r sơnăm sơ\, bơngai lăng tôch lăp đon, hyep kơmăt hăm m^nh khu\l tôn ch^ng chêng mơlo#h kơ bơngai Jarai oe\i tơ\ apu\ng Ea Su\p chă tôn ch^ng pêl.

Atu\m hăm ch^ng Arap, ch^ng Pêl je\i m^nh kơloăi ch^ng kăl hlo\h kơ bơngai Jarai. Ch^ng Pêl hre\i au đe\i đe tơdăm hưch hanh hlo\h kơ yuơ hơ iă, gơ\h chă tôn dôm tơdrong hơri au to.

M^nh hơmru\k ch^ng Pêl đe\i đơ\ng 24 tru\h 28 hlak, lơ\m đe\i bơ\n pêt chê, chi tơlu\ mă nơ\r Jarai akhan Ania, Chi, pêt, Pơkha. Gô mơ\ng kơ loăi ch^ng chêng kơna Pêt păng kha (chê) adoi đe\i pêng puăn hlak. ‘Ngoăih kơ ‘no\h m^nh gru\p ch^ng đơ\ng 13 tru\h 24 hlak đe\i 2 ‘nu bơngai tung păng 2 ‘nu bơngai tôn. Ch^ng au đe\i gơ\h tôn tôm te\ch tơdrong.

Ch^ng Pêl hmă hmă chă tôn lơ\m năr et ot chơt hơ iă ‘nă hal. Tơ\ ‘Măng pơlong jo\h hơri păng tôn re\h t^ng n^ng ch^ng chêng kon kông dêh char Dak Lăk, khu\l tôn ch^ng chêng tơdăm buôn A1, apu\ng Ea Súp, hlôi chă tôn ch^ng Pêl hăm [ai hơri “Như có Bác Hồ trong ngày vui đại thắng”.  ‘Măng tôn au io\k đe\i tơmam hơpăh A, jing tơmam hơpăh g^t kăl hlo\h lơ\m ‘măng pơlong ‘măng mă au. Hơmru\k ch^ng Pêl hlôi tơ [o#h hơdăh tơdrong ‘lơ\ng hơ iă kơ ch^ng chêng păng tôch lăp hăm tơdrong ‘me\h vă đơ\ng đe hơdru\h tơdăm, bơngai mơlo#h.

‘Nho\ng Y Khăm Ta Niê, kơdră Khu\l tôn ch^ng chêng buôn A1, tơbăt, Khu\l đe\i pơjing đơ\ng sơnăm 2015, tru\h dang e\i hlôi đe\i 40 ‘nu, ako\m chă tôn ch^ng chêng păng asoang. Khu\l pơgơ\r chă tơ [ơ\p pơ hrăm tôn ch^ng chêng, asoang rim gie\ng, đơ\ng no\h chă pơgơ\r kiơ\ pơyan vă lăp hăm khe\i ‘năr cho\h jang sa. Dôm bơngai tơm lơ\m khu\l ‘no\h đe hơdru\h tơdăm lơ\m pơlei, adoi đe\i khu\l đe ‘lo\ kră vă pơtho ăn tơdrong chă tôn ch^ng chêng păng asoang:“Hrei au, khu\l nhôn ‘nau jing khu\l tôn ch^ng chêng mơlo#h kơ buôn A1, apu\ng Êa Sup vă ve\i răk tơ [a\k mong tơdrong joăt joe kơ bơngai Jarai, tơgoăt io\k dôm tơdrong joăt joe mă me\ [a\ yă [ok chă pơsư\ ăn. Rim jơhnơr đơ\ng ‘lơ\p tru\h tơ\ ‘nglo\ păng tru\h hloi dôm bơngai pơtho tôn ch^ng chêng, adoi nhen ‘nho\ng pơmai gơ\h hơge\i lơ\m chă tôn ch^ng chêng, asoang hơnơ\ng chă pơtho pơ hrăm ăn kơ lu nhôn.”

O|h Y Sinh Hra, bơngai lơ\m khu\l au, pơma:“ Ba tôch chhôk hơ iă kơ yuơ ba bơngai Jarai đe\i lơ tơdrong oe\i sa jo\h ayo\ ‘lơ\ng lie\m, păng ba je\i đe\i [a\ [ok chă pơsư\, pơtho ăn tơdrong oe\i sa jo\h ayo\ au vă atu\m hăm kôn mon kon sau kiơ\ yok rok jơ\ng.”

Tơdrong kăl hlo\h ling lang yak hơdoi hăm ch^ng chêng bơngai Jarai ‘no\h asoang. Gô mơ\ng kiơ\ tơdrng pơgơ\r, gômơ\ng kiơ\ [ai ch^ng chêng kơna đe\i lơ tơdrong asoang lăp hăm tơdrong tôn ch^ng chêng. Hăm rim [ai ch^ng chêng rơdơơ\ ‘no\h arap, rim bơngai rôp ti d^h băl chă asoang hmă. Hăm dôm [ai ch^ng chêng chơt hơ iă nhen ch^ng Pêl, ‘no\h hmă hmă rim bơngai chă asoang tơlo\h tơne\h ti jur to\k.

Hăm bơngai Jarai, asoang ‘no\h jing m^nh tơdrong joăt ư\h kơ lai yơ kơ [a\h mư\h đe\i chă tôn ch^ng chêng. Lơ\m rim ‘măng pơgơ\r tôn ch^ng chêng hmă hmă đe\i lơ bơngai vang chă asoang. Bơngai chă che\ng hơlen tơdrong oe\i sa sơ\ ki Linh Nga Niê Kdăm, hơlen: Lăng đe hơdru\h tơdăm chă asoang kiơ\ ch^ng chêng tôch hơ iă, mă đơ\ng hlôi đe\i tơpl^h pha [iơ\ vă tro\ [lep hăm er^h sa chăl hle:“ Tơdrong asoang au asoang kră sơ\, jing asoang tap niê oe\i krao akhan, asoang rôp ti, đunh đai bơih mă [o#h dơ\ng tơdrong asoang au. Găh tơdrong asoang joăt joe kơ bơngai Jarai ‘no\h tơvo\k hơnglau de\ng d^h băl chro tơ\ anăp. Đơ\ng ro\ng au đe [ok yă pơma akhan hơdru\h tơdăm hre\i au ho\k kiơ\ d^h băl vă tơlo\h tơne\h. ‘Moi kiơ\ asoang tơlo\h tơne\h ư\h khan asoang kră sơ\ ôh mă le\i jing tơdrong asoang hle. Mă le\i hoe\i kơ đe\i tơdrong kiơ ôh, lăp asoang ‘no\h j^ hơ iă bơih păng mư\h chă tôn ch^ng chêng ‘no\h iung yak asoang, le\i lăp bơih.” 

Ch^ng chêng Jarai păng asoang to\k bo\k đe\i bôl boăl mơlo#h oe\i tơ\ Ea Su\p, dêh char Dak Lăk tơgoăt io\k ato\k tơ iung, vang tơgop lơ\m mu\k drăm jo\h ayo\ kơdo\ soang tang măt ăn kon char gơmar ling lang ge\i kơ jăp tơ\ Tây Nguyên.

Tơblơ\ nơ\r: Amazưt