VOV4.Bahnar - Mang Mơ Rai jing xăh xơlam teh tơnap tap hloh kơ apu\ng Sa Thầy, dêh char Kon Tum. Lơ\m kơplăh anih jang y tế xăh oei kơ[ah tôch lơ, tơdrong tơgu\m đơ\ng hnam pơgang khul linh kon pơlei yuơ Binh đoàn 15 pơjing hlôi tơpă đei jơnei lơ\m tơdrong khăm hơmet j^ ăn kon pơlei.

            Pơmai Lê Thị Nhung, đơ\ng Thanh Hóa năm jang tơ\ pơlei hơdruh tơdăm iung jang, xăh Mang Mơ Rai, apu\ng Sa Thầy, dêh char Kon Tum truh dang ei hlôi je# 10 xơnăm. Tơ\ hơgăt teh xơlam ataih yaih âu, tơdrong khăm hơmet j^, vei lăng jơhngơ\m jăn tơjra#m lơ tơnap tap. Yuơ noh, je# 10 xơnăm kơ âu, unh hnam pơmai Nhung lui ngeh hăm Hnam pơgang khul linh kon pơlei kơ Anih jang 78. Kiơ\ pơmai, thây pơgang tơ\ hnam pơgang âu tơnăp păng kơmăi kơmo\k khăm hơmet j^ đei tôm vă khăm hơmet j^ ăn kon pơlei. Pơmai Lê Thị Nhung ăn tơbăt:“Rim ‘măng kon hơ ioh dăh mă klo hơkăn măr nhi j^ jăn noh năm tơ\ âu, [ak sih khăm axong pơgang huch. Mưh j^ hlăm noh [^ch 2-3 năr klaih noh vih, oei j^ da [iơ\ noh [^ch đơ\ng pơgê truh ăh kơxo\ noh vih. Inh [ôh [ak sih tơ\ âu dơnưp tơnăp. Rim [ak sih adoi apinh jet pơma dơnuh, khăm hơlen tôch hơ iă. Jên hoach noh inh kiơ\ theh bảo hiểm noh ưh kơ đei hoach jên ôh.”

            Hăm kon pơlei kon kông tơ\ tơring xơlam Mang Mơ Rai, tơdrong đei bộ đội jang mu\k drăm kơ Binh đoàn 15 păng tơdrong iung jing kơ anih jang y tế, hnam pơgang khul linh kon pơlei hlôi tơgu\m kon pơlei hơto\k tơdrong erih, xut le# khôi kơtul chơ dư. Rim ‘măng j^ pơlo\, mih ma duch nă pă đei xoi kơ yang pơ ‘nhang kơ hơdre\ bơih, mă năm khăm hơlen păng io\k pơgang huch kiơ\ pơtho đơ\ng thây pơgang. Yuơ noh mă jơhngơ\m jăn kon pơlei grăng hloh. Đei hnam pơgang, đei bảo hiểm y tế, kon pơlei da [iơ\ hoach jên khăm hơmet j^. Adrol âu xơ\, rim ‘măng j^ jăn noh athei yak truh dôm j^t dăh mă dôm hre\ng kơxo# trong bri vă năm tơ\ apu\ng dăh mă dêh char, jên hoach lơ dêh păng jing tơdrong tơnap tap hăm kon pơlei.

{ok A Dói, bơngai Rơ Mâm, Kơdră Plei Ler, xăh Mang Mơ Rai, apu\ng Sa Thầy, dehe char Kon Tum tơroi: “Bộ đội Binh đoàn 15 vih tơ\ âu, tơgu\m kon pơlei  tôch lơ. Bộ đội tơgu\m kon pơlei jang mu\k drăm, hơto\k tơdrong erih đang kơ noh tơgu\m kon pơlei khăm hơmet j^. Gơnơm đơ\ng noh mă kon pơlei da [iơ\ kơ tơnap ta”

            Thượng úy Vũ Thị Minh Hiếu, Kơdră hnam pơgang khul linh kon pơlei kơ Anih jang 78 ăn tơbăt, pơmai atu\m hăm boăl jang đei 17 xơnăm tơguăt hăm xăh xơlam teh Mang Mơ Rai. Dang noh xơnăm, măh vă pơmai Hiếu atu\m hăm boăl jang băt hơdăh tơdrong tơnap tap kơ kon pơlei tơ\ tơring xơlam, mă hăt noh găh tơdrong jang y tế, khăm hơmet j^ jăn. Yuơ noh, mă pơm jang ataih đơ\ng unh hnam, tơdrong erih tơnap tap, pơmai Hiếu atu\m hăm boăl jang adoi adrin kơ ‘nôh vă khăm hơmet j^ ăn kon pơlei atu\m hăm kang [o# linh kơ Anih jang lơ\m Binh đoàn. Thượng úy Vũ Thị Minh Hiếu tơroi: “Tơ\ âu, pơmai oh nhôn lơ\m anih jang adoi đơ\ng tơring tu truh ngăl. Yak jơ\ng truh tơ\ Mang Mơ Rai bơih noh nhôn [ôh băt vang glơng tơnap tap hăm kon pơlei tơ\ âu. Đơ\ng mă noh, [ôh kon pơlei tơnap tap nhôn ưh kơ đei gô bu, mă kơdih chă ho\k hơlen, adrin keh đang tơnăp xơnong jang đei kơpal pơjao păng đei kon pơlei lui ngeh. Đunh khei năr pơm jang tơ\ âu truh 17 xơnăm, kơdih po inh duh nhen ‘nho\ng oh lơ\m anih jang tơguăt kơjăp hăm tơdrong jang po”

            Thiếu tướng Đặng Anh Dũng, Kơdră Binh đoàn 15 ăn tơbăt, tơ\ tơring xơlam tơnap tap, adrol hloh noh kon pơlei athei ph^ tơto\ păng hơto\k mu\k drăm. Atu\m hăm noh, tơdrong jang y tế păng pơtho pơhrăm jing 2 tơdrong kăl hloh. Pơđ^ dôm tơdrong âu, adoi đei Binh đoàn pơgơ\r jang hơnơ\ng lơ\m 30 xơnăm jo# đơ\ng năr tơ iung pơjing. Hăm tơdrong axong jang tơnăp, truh dang ei, Hnam pơgang khul linh kon pơlei jing minh lơ\m dôm tơdrong ư ang hơ iă kơ Binh đoàn [ơ\t jang tơnăp tơdrong kăl khăm hơmet j^ đơ\ng kon pơlei tơ\ tơring xơlam. Thiếu tướng Đặng Anh Dũng ăn tơbăt: “Nhôn chhôk hơ iă, đơ\ng Binh đoàn truh tơ\ khul pơm jang adoi đei anih jang y tế vei hơlen jơhngơ\m jăn, khăm hơmet j^, axong pơgang huch păng tang găn j^ jăn đơ\ng mă blu\ng. Nhen âu xơ\, mưh ưh kơ đei Hnam pơgang khul linh kon pơlei kơ Binh đoàn tơ\ Anih jang 78 noh ưh kơ tom chă tang găn j^ klak chroh ăh pơyan to# ‘mi âu ki. Nhôn chơt hơ iă [ơ\t kơlih [ơ\t băt đei pơrang noh đơ\ng kơpal Binh đoàn pơgơ\r anih jang dăh tang găn păng hơmet hloi pơrang, ưh kơ đei le# hăp tơpoh lang xă, păng ưh kơ le# đei tơdrong lôch răm”.

Công ty 78 j^ m^nh lơ\m dôm an^h jang hơ tăih hlo\h kơ Binh đoàn 15, pơm tơ\ xăh Mang Mơ Rai, apu\ng Sa Thầy, dêh char Kon Tum. Dôm sơ năm âu ki, hnam pơ gang hơ dai khul linh-kon pơ lei bơ\ jang tôch đei yoa. Đại tá Nguyễn Thăng Thanh, Bí thư Đảng, Pho\ Kơ dră che\p kơ\l Công ty 78, Binh đoàn 15, roi tơ băt hơ dăh [iơ\ găh trong jang ‘nâu:

-{ok ăi, [ât ‘măng to\ phang pơ đang pơ yan phang âu ki, an^h jang vang tơ gop tôch g^t kăl lơ\m tơ drong tang găn j^ klak chroh tơ\ xăh Mang Mơ Rai, apu\ng Sa Thầy, dêh char Kon Tum. Yo\ng che\p kơ\l Binh đoàn hlôi pơ ma truh tơ drong ‘nâu. Lei, ap^nh ih roi hơ dăh [iơ\ dôm tơ drong jang đei đơ\ng an^h bơ\n lăng?

-Đại tá Nguyễn Thăng Thanh: {ât đei to\ phang pơ đang tơ\ tơ ring ki, kon pơ lei chă so\ nhă đak ưh kơ rơ go\h kơ na đei j^ klak. Dôm bơ ngai jang tơ\ âu bơ\ jang tôch tơ năp, vang tang găn j^, đei kon pơ lei lăp đon păng dôm an^h jang pơ gang tơ che\ng ‘lơ\ng trong jang hnam pơ gang khul linh-kon pơ lei đơ\ng nhôn. Sư tôch đei yoa, tôch tơ tom, tơ dăh ưh j^ tơ po\h dêh ‘no\h hơ nat vă gơ\h găn ke\. Mă lei, ‘nho\ng o\h tơ\ âu jang tôch tơ năp, tơ tom ăn huch pơ gang, truyên đak, tơ gu\m ăn kon pơ lei tơ\ tơ ring găn đei j^. Atu\m hăm ‘no\h, hơ nhăk dôm kơ loăi pơ gang tang găn j^ nhen Cloramin b, đang kơ ‘no\h roi tơ băt ăn kon pơ lei oei xa mă rơ go\h dơ\ng. Kơ lih yoa mưh đak tơ nglang kơ te\ch ‘no\h đak jing ưh rơ go\h, mưh nhă jing đei j^. Kơ plăh ‘no\h, công ty ku\m hăm tơ drong pơ gơ\r đơ\ng kơ pal, ako\m rim tơ mam kơ dih đei, chơ tơ gu\m đak yoa ăn kon pơ lei, tuh mong lơ\m sơ lu\ng mong đak, đang kơ ‘no\h ăn kon pơ lei so\ io\k hăm pup 20 kơ lich vă pai sa, so\ nhă. Nhôn bơ\ jang tôch tơ tom lơ\m hlo\h 3 khei to\ phang, đak krong, thong đak hrơ\ đ^, kon pơ lei ưh đei đak rơ go\h vă yoa. Đak mă công ty chơ ba ăn kon pơ lei hlôi pơm ‘lơ\ng ăn tơ drong erih xa kơ kon pơ lei.”

-Kiơ\ đơ\ng tơ drong tang găn j^ âu ki, Công ty chih răk đei tơ drong kăl kiơ lơ\m tơ drong che\p kơ\l pơ gơ\r mưh vei lăng jơ hngâm pran, khăm hơ met j^ ăn kon pơ lei lơ\m tơ ring, hă [ok?

-Đại tá Nguyễn Thăng Thanh: Hlo\h đơ\ng tơ drong ‘nâu, nhôn chih đei tơ drong kăl ‘no\h j^ găn hơ drol đei yoa hlo\h kơ hơ met j^. Kơ na athei roi tơ băt tơ tom ăn kon pơ lei, athei so\ nhă đak rơ go\h. Kơ lih yoa tơ drong tơm pơm ăn kon pơ lei tơ po\h j^ ‘no\h yoa đơ\ng đak ưh rơ go\h, kơ na athei pơm thoi yơ vă kôch hơ met đak tơ nglang, vă gơ\h đei đak rơ go\h ‘lơ\ng so\ nhă rim năr. Mă 2, athei puih hơ met cham hnam mă ‘you, pôi râm re\k 1 [ôt păng so\h hu\t le#, vă huei đei roi, hơ nge\nh lơ. Mă 3, mưh đei j^ ‘no\h athei tơ roi mă tơ te\nh ăn an^h jang pơ gang păng khul kơ dră tơ ring, pơ tih gia nhen hnam pơ gang apu\ng, đang kơ ‘no\h tơ roi ăn Kơ dră che\p kơ\l quân y Binh đoàn păng dôm an^h jang kơ pal vă đei trong jang hơ dai vang tang găn j^.

-Kiơ\ đơ\ng dôm tơ drong jang đơ\ng an^h bơ\n hlôi jang, trong jang hnam pơ gang hơ dai khul linh-kon pơ lei, đei kon pơ lei lui thoi yơ?

-Đại tá Nguyễn Thăng Thanh: Năng atu\m mưh đei j^ ‘no\h kon pơ lei truh tơ\ âu. Lơ\m xăh ku\m đei hnam pơ gang xăh ‘năi mă lei kon pơ lei ưh gan truh khăm. Gơ\h pơ ma công ty ku\m hlôi tơ le\ch jên, jơ hngâm jang tôch ai. 1 ‘no\h j^ man hnam pơ gang khul linh-kon pơ lei, 2 j^ răt hơ met tôm tơ mam khăm hơ met j^. ‘Ngoăih kơ tơ drong [ơk pơ jao đơ\ng an^h jang kơ pal ‘no\h công ty athei tơ le\ch jên kơ dih vă răt hơ met tơ mam pơ yoa ăn tơ drong khăm hơ met j^ ‘năi. Mă loi tơ\ âu đei gre chơ bơ ngai j^ chă pơ vih ăn kon pơ lei hai. Gre ‘nâu kơ dâu hơ nơ\ng kơ lih yoa kon pơ lei truh tơ\ âu, bơ ngai rơ ne\h kon mơ mat, bơ ngai pơ\k rơ ka đơ\ng hao gre tâm pre\h băl mưh truh tơ\ âu đei gre ‘nâu chơ ba ngăl.

-Vă bơ\ jang khăm hơ met j^ ‘lơ\ng [iơ\, tơ\ hơ năp kơnh, an^h jang bơ\n pơ ngơ\t thoi yơ găh tơ drong hơ to\k đon hlôh vao, jang rơ gei ăn khul [ok thây pơ gang tơ\ âu, hă [ok?

-Đại tá Nguyễn Thăng Thanh: Hơ to\k đon hlôh vao, jang rơ gei ‘ngoăih kơ đon hơ drin ho\k pơ hrăm đơ\ng kơ dih, an^h jang oei pơ jing tơ drong ‘lơ\ng ăn ‘nho\ng o\h năm ho\k dơ\ng tơ drong jang vă gơ\h hlôh vao lơ, jang rơ gei, pơm lăp hăm tơ drong ‘me\h vă. Ho\k thim tơ\ Hnam trưng Đăi ho\k y tơ\ Huế đang kơ ‘no\h j^ tơ\ 1, 2 hnam pơ gang, hnam trưng nai, ho\k to\ se\t khei ‘năr vă bơ\ jang roi hơ gei. Gơ\h pơ ma đe ‘nho\ng o\h tơ\ âu bơ\ jang tôch tơ năp, jang gơ\h hơ gei dơ\ng kơ na rim năr adoi đei bơ ngai j^ truh khăm hơ met ngăl. Păng ‘nâu ku\m jing tơ drong vă hơ to\k dơ\ng tơ drong hlôh vao mưh khăm hơ met j^.

-Lei a, bơ nê kơ ih hơ!

Lan hăm Dơ\ng: Tơ blơ\