VOV4.Bahnar - Tanh jo\ng jat jing minh lơ\m dôm tơdrong jang juăt jue đơ\ng kră xơ\ kơ bơngai K’Ho (Lâm Đồng), hơnơ\ng đei ako\m lơ\m dôm khei rơvơn. Đơ\ng ro\ng kơ tơdrong jang mir ôr keh đang, kon pơlei kon kông tơ\ âu pơtơm ăn pơyan tanh kơđum kơđo\ng jo\ng jat.
Tơmam drăm 'măn tanh kơđum kơđo\ng jo\ng jat kơ bơngai K’Ho hơnơ\ng đei io\k kơtă đơ\ng cham char bri kông nhen: phat, kram, hre, 'long hle\o bri, kơđoh 'long pêt, dăh mă hla tơm sơ đoă. Tôm tơmam drăm âu hơnơ\ng đei năm io\k ăh 'năr ưh đei ang khei (hơtuch kơ khei), noh kơmot ưh đei xa.
Tơmam 'măn tanh kơđum kơđo\ng jo\ng jat kơ bơngai K’Ho mă ưh đei lơ mă lei hăp 'lơ\ng păng đei um kăp g^t tro\ [lep hăm tơdrong kăl kơ dôm tơdrong tanh kơđum kơđo\ng jo\ng jat hăm lơ um ru\p tơmam drăm. Hơdăh nhen: tơgă 'măn koh io\k tơmam tanh, mam 'nhueng (xô - uých - kơ - sôi) 'măn kuer pơlôh vă chu\t dui tơlei cho# (găp) păng ăh jih kueng (gơ - nap), xăng j^t (pêscôt): xăng 'nhueng, gơ\r ko\ng han 'măn chă j^t tơlei hre, j^ pơnan chăr; không tanh (noa - rơ - sự) hơnơ\ng 'măng tanh hơkă.
Hơnơ\ng 'măn pơm tơle\ch tơmam drăm, tanhg kơđum kơđo\ng jo\ng jat kơ bơngai Mạ, K’Ho, Chru duh đei lơ tơdrong nhen băl, mă hăt noh lơ\m tơdrong tanh pơnan, trong chă tanh. Tơ\ dôm tơmam drăm mă đe mă lơ noh tanh kiơ\ trong bơ\ kơ 'na#p (po - dul) păng kơ 'na#p [ar (po - pa - rờ) nhen dôm hơkă, kơđum kơđo\ng, hơkok, pơnan, kơđo\ng yâu rôp ka.
Um pơro\ lơ\m dôm tơmam drăm tanh kơ bơngai K’Ho tơ\ Lâm Đồng noh dôm kơloăi um pơro\ đei axong ăh hơkâu hơkă, găh [ơ\r dăh mă pơro\ kiơ\ trong nhen: hơkok, pơnan 'măn por... Mă kăl noh đei um pơro\ đei bơngai K’Ho hơnơ\ng kơ yua vă pơro\ mă lơ hăm hơkă mă kon pơlei hơnơ\ng krao noh băng - cha - kiang (pơkao pơro\ um chư V) păng băng - cha - ờs (pơkao pơro\ um thoi). Mă lei kiơ\ trong pơro\ pơjing um noh [ônh hiôk kiơ\ um kung keng păng um plei tram. Hăm hơkok păng pơnan noh hơnơ\ng pơro\ hăm um tơ 'ngiơh jơ\ng ko\, um kơđoh kop...
Pơn^k 'măn yua pơro\ mă tơm hăm dôm tơmam tanh noh brê, găm. Bơngai K’Ho duh hơnơ\ng yua kơmâu nhôm pơnan, brai tanh vă pơro\ mă lei mă lơ noh đe yua kơdih kơmâu kơ pơnan, phat pơ o vă pơjing kơmâu ang 'lơ\ng um pơro\. Dang tanh pơro\ hơkă, bơngai K’Ho tơ\ Di Linh gô yua tôm pơnan jơk hơdrih, găh pơnan grơ\ noh đe 'măn tơ\ hơdra unh lơ\m đunh khei năr, pơm hơdăh dôm trong pơro\ tơmam tanh.
Tơdrong jang tanh kơđum kơđo\ng jo\ng jat jing minh lơ\m dôm tơdrong jang juăt jue kơ kon pơlei K’Ho, mă lei dang ei to\k bo\k oei hiơt hiong. Minh tơdrong tơm nai duh kăp g^t, noh jing hrei âu tơdrong erih 'nao hăm tơdrong đei lơ tơmam yua hăm như\a [ônh hiôk hăm kơjă reh (nhen kơđum, kơđo\ng, pơnan, kơdu\ng...) duh hlôi tơre\k kăp g^t truh lơ tơdrong jang tanh kơđum kơđo\ng jo\ng jat.
Lan chih păng pơre nơ\r
Viết bình luận