1-Việt Nam pơgơ̆r jơnei Đă ƀŏng lŏng tơplŏng kơdau Đông Nam Á ‘măng mă 31 (SEA Games 31) 

Hăm hơnăn “Kơ yuơ mĭnh Đông Nam Á pran kơtang hlŏh”, Việt Nam hlôi pơgơ̆r jơnei Pơlong Đă ƀŏng lŏng tơplŏng kơdau Đông Nam Á ‘măng mă 31 (SEA Games 31) đơ̆ng năr 12-23/5/2022.

Hlŏh 14 năr pơlong tơ̆ Hà Nội păng 11 dêh char, pơlei tơm, khŭl đă ƀŏng lŏng tơplŏng kơdau Việt Nam 205 mê đai măih, 125 mê đai hu păng 116 mê đai kong. Kiơ̆ chĭh jô̆, 17 tơdrong pơlong lơ̆m ‘Măng pơlong Olympic khôi tơgop ăn KHŭl đă ƀŏng long tơplŏng kơdau Việt Nam 119 mê đai măih tơ̆ SEA Games 31, tơmơ̆t 58% iŏk đei jơnei dơ̆ng hơlau lơ̆m pơ đĭ khul. Măkăl, khul đă ƀŏng lŏng khul drŏ nglo U23 hăm khul drŏ kăn Việt Nam hlôi vei kơ jăp jơnei mê đai mai iŏk đei đơ̆ng ‘măng pơlong lơ̆m sơnăm 2019. Tơ̆ SEA Games 31, đei tơdrong chơt hiôk, đei tơdrong ơ̆h sơ-‘ngon, mă lei hăm tơdrong tơplŏng kơdau, jơhngơ̆m đon tơgoăt tơgoăl kơ tơpôl ASEAN. Mĭnh Việt Nam ‘lơ̆ng hơ iă, phăl hơlăng păng tơmoi hăm tơdrong vang hơlêm kơtang đơ̆ng bơngai lăng tơ̆ rim tơdrong pơlong mă đơ̆ng đei bơngai đă ƀŏng lŏng tơlô̆ng kơdau Việt Nam vang pơlong dăh mă ưh. Tơdrong tơnăp lơ̆m chĕp pơgơ̆r hlôi tơƀô̆h hơdăh minh Việt Nam yak hlŏh jĭ hơbŭh, tok bŏk hơmet pơ ‘lơ̆ng păng atok tơ iung.

Atŭm hăm ‘nŏh, Việt Nam jei hlôi iŏk đei jơnei hơ iă lơ̆m hơvơn tơmoi tơmang pơ hiơ̆ păng tơbăt hơdăh um rup, tơdrong oei sa jŏh ayŏ, teh đak, kon bơngai Việt Nam trŭh hăm bôl boăl lơ̆m tơring păng lơ̆m apŭng plenh teh.

2 – Khul kơdăh ƀơlŏng drăkăn Việt Nam hlôi gơh rơgei đei jơnei mơ̆t pơlong 'Măng chŭng kêt World Cup drăkăn 2023 'măng mă blŭng lơ̆m hnưr erih

Khul kơdăh ƀơlŏng drăkăn Việt Nam hlôi gơh rơgei đei mơ̆t pơlong lơ̆m 'Măng chung kêt World Cup drăkăn 'măng mă blŭng lơ̆m hnưr erih đơ̆ng rŏng đei jơnei 2-1 hăm khul Đài Bắc Trung Hoa ăh 'măng pơlong pơkăp. Tơdrong đei jơnei âu đơ̆ng khul kơdăh ƀơlŏng drăkăn Việt Nam roi kăp gĭt hloh ăh dôm bơngai kơdăh ƀơlŏng ƀơm răm hli hlơt đơ̆ng pơrang jĭ Covid-19.

32 khul đei mơ̆t lơ̆m 'măng pơlong chung kêt World Cup 2023 (đei 29 khul đei tơmơ̆t tơpăt hloi păng 3 khul đơ̆ng 'măng play- off kơ dôm tơring teh) đei axong jing 4 grŭp dơnơm, rim grŭp đei 8 khul. Mă hơtuch tơdrong rơih iŏk pŭn ai hlôi hơ 'nhăk khul kơdăh ƀơlŏng đe drăkăn Việt Nam đei mơ̆t lơ̆m ƀang E hăm khul drăkăn teh đak Mih (tŏk bŏk oei jơnei kơpal dang ei) păng khul drăkăn Hà Lan (tŏk bŏk đei jơnei mă 2). Hơnăn oei lăi noh hăm khul đei jơnei ăh ƀang A lơ̆m 'măng play-off, đei teh đak Bồ Đào Nha - Thái Lan dăh Cameroon. Khul kơdăh ƀơlŏng kơ bơngai pơtho Mai Đức Chung jing minh lơ̆m 6 khul tang măt ăn tơring châu Á pơlong tơgar tơ̆ cham kơdăh âu atŭm hăm Trung Quốc, Nhâ̆t, Hàn Quốc, păng teh đak Philippines păng atŭm hăm teh đak tơ 'ngla noh Australia. Khul kơdăh ƀơlŏng kơ bơngai pơtho Mai Đức Chung adoi găn hloh xơnăm 2022 đei jơnei keh kong hăm mê đai măh tơ̆ SEA Games 31. 'Nâu jing 'măng mă 3 pơtoi hloi, đe hơdruh măh kơ tơdrong kơdăh ƀơlŏng Việt Nam đei iŏk jơnei kơjung hloh lơ̆m 'măng pơlong SEA Games. Tơdrong đei jơnei âu duh tơgŭm ăn khul kơdăh ƀơlŏng đe drăkăn Việt Nam đei tŏk ăh anih dơ̆ng kơpal hloh tơ̆ SEA Games hăm hơkŏp đei iŏk 7 mê đai măh, jơnei hloh kơ khul dơ̆ng mă 2 noh teh đak Thái Lan (5 mê đai măh).

3- ‘Nau ‘măng pơlong kơ khul đă ƀŏng lŏng Việt Nam tơlĕch ăn lơ̆m ‘măng pơlong AFF Cup 2022 vă tơklăh ti hăm bơngai chĕp kơ̆l pơtho Park Hang Seo.

Tơ̆ AFF Cup 2022, Khul Việt Nam lơ̆m găh grŭp B atŭm hăm rim khul kơ teh đak Malaysia, Singapore, Myanmar păng Lào. Pơlong pơjei lơ̆m grŭp AFF Cup 2022 đei pơgơ̆r kiơ̆ pơlong tĭh rĭh 5 khul, lơ̆m au 1 khul đei đă tơ̆ cham đă ƀŏng lŏng teh đak kơ dĭh păng 2 ‘măng đă tơ̆ cham đă ƀŏng lŏng teh đak đe, vă rơ̆ih 2 khul pran hlŏh mơ̆t đă lơ̆m grŭp mă 4. Khul Việt Nam gô đă 2 ‘măng tơ̆ cham đă ƀŏng lŏng teh đak đe tơ ƀơ̆p Lào hăm Singapore, lơ̆m mă đă lơ̆m cham đă ƀŏng lŏng teh đak kơ dĭh tơƀơ̆p khul Malaysia păng Myanmar. ‘Nau ‘măng pơlong kơ khul đă ƀŏng lŏng Việt Nam tơlĕch ăn lơ̆m ‘măng pơlong AFF Cup 2022 vă tơklăh ti hăm bơngai chĕp kơ̆l pơtho Park Hang Seo.

5 sơnăm kơ yuơ bơngai pơtho pơhrăm Park Hang Seo chĕp kơ̆l, Khul Việt Nam hlôi vei kơ jăp dơ̆ng hơlau lơ̆m tơring Đông Nam Á, adoi jing teh đak Đông Nam Á vei kơjăp hơnĭh dơng đunh hlŏh lơ̆m khul 100 kơ FIFA. Bơngai pơtho Park Hang Seo hlôi atŭm hăm khul đă ƀŏng lŏng Việt Nam iŏk đei jơnei gĭt kăl hlŏh tơ̆ rim ‘măng pơlong đă ƀŏng lŏng châu Á lơ̆m 5 sơnăm au ki, ‘nŏh: U23 Việt Nam iŏk đei Á quân tơ̆ ‘măng pơlong tuch luch U23 châu Á 2018, dơ̆ng mă Puăn tơ̆ ASIAD 2018, 2 ‘măng hơnơ̆ng iŏk đei mê đai Maih khul drŏ nglo đă ƀŏng lŏng tơ̆ SEA Games 30 păng 31; Khul Việt Nam dơ̆ng  hơlau AFF Cup 2018, mơ̆t đă lơ̆m puăn khul ASIAN Cup 2019 păng mă kăl ‘nŏh đei vang đă lơ̆m ‘măng Đă pơjei tuch luch FIFA World Cup 2022 - tơring châu Á.

4 - U23 Việt Nam hlôi đei jơnei mê đai măh SEA Games 31 păng đei mơ̆t pơlong tư̆ kêt 'măng pơlong U23 châu Á 2022

Tơ̆ SEA Games 31, U23 Việt Nam hlôi đei jơnei mê đai Măh kăp gĭt tơdrong kơdăh ƀơlŏng drŏnglo. 'Nâu jing 'măng mă 2 pơtoi hloi, Khul grŭp kơ bơngai Park Hang Seo đei jơnei kơjung hloh tơ̆ 'măng pơlong âu. Vă vei xơđơ̆ng tơdrong đei jơnei mê đai măh găh kơdăh ƀơlŏng drŏnglo, U23 Việt Nam hlôi đei jơnei khul Indonesia 3-0, hơtŏ hăm Philippines 0-0, đei jơnei Myanmar 1-0, hloh kơ Timor Leste 2-0 ăh pơkăp ƀang. Đơ̆ng rŏng kơ noh, khul kơdăh ƀơlŏng kơ bơngai pơtho Park Hang Seo đei jơnei Malaysia păng Thái Lan atŭm kơsô̆ 1-0 ăh kơdăh ƀan kêt păng chŭng kêt. 'Nâu jing 'măng pơlong SEA Games mă hơtuch đĭ đăng. Bơngai pơtho kơdăh ƀơlŏng Park Hang Seo chĕp kơ̆l U23 Việt Nam năm pơlong.

Ăh 'măng pơlong chŭng kêt khul U23 châu Á 2022 pơgơ̆r tơ̆ Uzbekistan đơ̆ng năr 1-19/6/2022, U23 Việt Nam atŭm ƀang pơlong hăm Hàn Quốc, Thái Lan păng Malaysia. Hăm tơdrong pơtho tơnăp đơ̆ng bơngai pơtho Hàn Quốc noh ƀok Gong Oh-Kyun, U23 Việt Nam hlôi đei jơnei hloh kơ 'măng pơlong ƀang, adrol kơ pơdơh hăm tơdrong ưh đei jơnei kơsô̆ 0-2 hăm khul kơdăh ƀolŏng  Saudi Arabia. Saudi Arabia adoi jing khul kơdăh ƀơlŏng rơgei lơ̆m 'măng âu ăh pơlong đei jơnei khul U23 Uzbekistan hăm kơsô̆ 2-0 lơ̆m 'măng pơlong chŭng kêt. 

5- Vũ Phương Thanh iŏk đei jơnei kơtang hlŏh lơ̆m plei teh pơlong pêng tơdrong kơtang hlŏh lơ̆m apŭng plĕnh teh

Năr 29/8, trang tơm kơ SwissUltra 2022 chĭh nơ̆r hmach chơt hơ iă bơngai pơlong Việt Nam hăm nơ̆r teh đak Anh: " ‘Nau jing Bơngai Jơnei pran kơtang hlŏh apŭng plĕnh teh: Hmach bơnê kơ Thanh Vũ". SwissUltra ‘nŏh pêng tơdrong pơlong hrơ̆p mĭnh ‘măng kơtang hlŏh. Rim bơngai pơlong kăl glơi klĕch 38km, hao tang vang trŭh 1.800km păng kơdau trŭh 422km. Akŏp trong hơtăih hlŏh 10 ‘măng kơ mĭnh ‘măng pơlong full triathlon hmă.

Đơ̆ng rŏng 14 năr pơlong, Vũ Phương Thanh hlôi pơlong keh đang tơ̆ SwissUltra 2022 hăm akŏp jơ ‘năr kơtĕch 328 jơ 27 pơnĭt 55 segoong vă iŏk đei jơnei khŭl drŏ kăn. Vũ Phương Thanh (rơneh sơnăm 1990), đei ư̆ akhan “Hơdrŭh kơdau tăp dăr plei teh” dăh mă “Hơdrŭh groi chuơ̆h”. Sơnăm 2016, sư ‘nŏh bơngai châu Á mă blŭng kơdau yak hlŏh 4 groi chuơ̆h tŏ kơtang hlŏh hăm akŏp trong hơtăih 1.000 km, ‘nŏh đei groi chuơ̆h Atacama (Chile), groi chuơ̆h Gobi (Trung Quốc), groi chuơ̆h Sahara (Ai Cập) hăm groi chuơ̆h Antarctica (Nam Cực).

6 – Pơlong tơplŏng kơdâu jâ̆p teh đak xơnăm 2022 đei jơnei 'lơ̆ng rŏ

Tơdrong pơlong tơplŏng kơdâu jâ̆p teh đak xơnăm 2022 pơgơ̆r đơ̆ng năr 9 - 21/12 tơ̆ Quảng Ninh atŭm hăm 10 dêh char, pơlei tơm. Tơdrong pơlong akŏm đei hloh 17.000 'nu vang pơlong, lơ̆m noh đei hloh 10.000 bơngai pơlong tang măt ăn 63 dêh char, pơlei tơm păng khul linh tơgar tơ̆ 43 môn pơlong hăm 942 tơdrong pơkăp, păng jing 'măng pơlong tih hloh lơ̆m hnưr erih. Dôm bơngai pơlong tơgar 933 hơmrŭk mê đai. Pơtôch tơdrong pơlong, khul Hà Nội đei jơnei mă Mônh kiơ̆ khul hăm 475 tŏ mê đai, lơ̆m noh đei 175 tŏ mê đai; khul pơlei tơm Hồ Chí Minh dơ̆ng mă 2 hăm 128 tŏ mê đai măh; dơ̆ng mă 3 noh khul đe Linh hăm 90 tŏ mê đai măh. Tơ̆ 'măng pơlong hlôi đei hơkŏp 53 'măng pơlong kơ teh đak păng 96 'măng pơlong đei pơkăp.

Đơ̆ng rŏng đei jơnei kơ SEA Games 31, tơdrong pơlong tơplŏng kơdâu jâ̆p teh đak jing 'măng vă xơkơ̆t tôm tơdrong pơlong tơplŏng kơdâu lơ̆m jâ̆p teh đak. Tơdrong pơlong duh jing trong hiôk vă chơ chă bơngai rơgei 'nao ăn tơdrong pơlong tơplŏng kơdâu Việt Nam hơmet vang pơlong dôm tơdrong pơlong apŭng plenh teh lơ̆m khei năr truh, tơ̆ anăp 'măng pơlong SEA Games 32 đei pơgơ̆r tơ̆ teh đak Campuchia ăh khei 5/2023. 

7- ‘Măng pơlong pơtôch đă ƀŏng lŏng apŭng plenh teh 2022 (World Cup 2022) đei pơgơ̆r tơ̆ mĭnh teh đak hồi giáo Trung đông păng Lionel Messi atŭm hăm Argentina iŏk đei jơnei

‘Măng pơlong pơtôch đă ƀŏng lŏng apŭng plenh teh 2022 (World Cup 2022) đei pơgơ̆r tơ̆ Qatar đơ̆ng năr 20/11-18/12/2022 hăm đei lơ tơdrong gĭt kăl: ‘Mă blŭng World Cup đei pơgơ̆r tơ̆ minh teh đak Hồi giáo Trung Đông, ‘măng mă blŭng lơ̆m chăl sơnăm, ‘măng pơlong pơtôch đă ƀŏng lŏng apŭng plenh teh đei pơgơ̆r lơ̆m pơyan Tơngiĕt tơplĭh ăn lơ̆m khei Pơyan; ‘măng mă blŭng Morocco - mĭnh khul đă ƀŏng lŏng châu Phi đei mơt đă lơ̆m ‘măng đă vă jê̆ pơtôch. ‘Măng đă pơtôch jing ‘măng pơjei dĭh băl kơtang hlŏl lơ̆m rim ‘măng pơlong World Cup ƀar păh Phalăng hăm Argentina jing tơƀô̆h tơbăt pran kơtang hlŏh. Đơ̆ng rŏng lơ sơnăm gôchang, trŭh đơ̆ng rŏng bơngai đă hơgei Lionel Messi hlôi iŏk đei jơnei World Cup lăp đơ̆ng rŏng atŭm hăm Argentina dơ̆ng hơlau lơ̆m ‘măng pơlong World Cup 2022. Kơdĭh Messi hlôi đei sơnăm 2022 pơlong jơnei ăn tơdrong tơdrong jang đă ƀŏng lŏng kơ Khŭl teh đak hăm 18 ‘măng đă tơmơ̆t tơ̆ gôl đe. Hơdrô̆ World Cup 2022, Messi đei đă tơmơ̆t tơ̆ gôl đe 7 ‘măng. Nhen lĕ Messi hlôi iŏk đei lơ tơmam hơpăh gĭt kăl tĭh iĕ mĕ kon lơ̆m tơdrong đă ƀŏng lŏng đơ̆ng kơ dĭh.

8 - Olympic pơyan Puih xơnăm 2022 đei pơgơ̆r kiơ̆ pơkăp “ƀong ƀŏng" dăh mă bơ̆n oei krao "kơmluh”

Olympic pơyan Puih tơdrong pơlong pơkăp lơ̆m apŭng plenh teh mă blŭng đei pơgơ̆r ăh xơnăm 2022. Trung Quốc jing teh đak tơ 'ngla kơ tơdrong pơlong tơplŏng kơdâu xơnăm âu. Tơdrong pơlong âu pơtơm ăh năr 4/2/2022 tơ̆ cham tơplŏng kơdâu Tổ Chim, pơlei tơm Bắc Kinh. 'Nâu jing 'măng pơlong Olympic pơyan puih mă blŭng đei pơgơ̆r tơ̆ teh đak Trung Quốc. Mă kăl, Bắc Kinh jing pơlei tơm mă blŭng lơ̆m hnưr erih pơgơ̆r pơđĭ pơlong Olympic pơyan Puih păng Olympic pơyan tô̆ 'mi. Hăm tơdrong vang akŏm đơ̆ng 95 teh đak păng tơring, pơlong Olympic pơyan Puih 2022 đei teh đak tơ 'ngla pơgơ̆r kiơ̆ pơkăp “ƀong ƀŏng - kơmluh” nhen Olympic Tokyo 2020 vă vei xơđơ̆ng 'lơ̆ng ăn dôm bơngai pơlong păng tơdrong pơlong đei pơgơ̆r xơđơ̆ng. Tơ̆ 'măng pơlong Olympic âu, khul tơplŏng kơdâu kơ teh đak Na Uy dơ̆ng mă 1 hăm 16 tŏ mê đai măh. Dơ̆ng mă 2 noh khul teh đak Đức hăm 12 tŏ mê đai măh. Tơdrong ưh kơ ê ăh 'măng pơlong Olympic pơyan puih mă âu noh khul tơplŏng kơdâu Trung Quốc hlôi đei jơnei hloh kơ teh đak Mih vă đei pơkăp dơ̆ng mă 3 mă hơtuch hăm 9 tŏ mê đai măh, 4 tŏ mê đai hu păng 2 tŏ mê đai kong.

9- Đă ƀŏng lŏng tơplŏng kơdau châu Á (ASIAD) ‘măng mă 19 pơdơ̆h dơ̆ng kơ yuơ jĭ hơbŭh Covid-19

‘Măng pơlong đă ƀŏng lŏng tơplŏng kơdau châu Á (ASIAD) ‘măng mă 19 ‘nŏh mĭnh lơ̆m tơdrong pơgơ̆r tih kơ đă ƀŏng lŏng tơplŏng kơdau châu Á. Tơdrong au vă pơgơ̆r tơ̆ pơlei tơm Hàng Châu, Trung Quốc đơ̆ng năr 10-25/9 năm 2022. Mă lei, năr 6/5, Khŭl chĕp pơgơ̆r Olympic châu Á (OCA) hlôi tơchơ̆t pơdơ̆h ASIAD 2022 kơ yuơ jĭ hơbŭh Covid-19 pơrăm kơtang tơ̆ Trung Quốc păng ‘Măng pơlong au gô đei pơgơ̆r dơ̆ng tơ̆ Hàng Châu, Trung Quốc lơ̆m sơnăm đơ̆ng rŏng. Khei ‘năr pơgơ̆r đơ̆ng năr 23/9-8/10/2023.

ASIAD sơnăm 2023 ‘nŏh jing ‘Măng pơlong đă ƀŏng lŏng tơplŏng kơdau châu Á ‘măng mă 19 lơm chăl sơnăm. ‘Nau jing tơdrong pơgơ̆r tih dơ̆ng mă 2 lơ̆m apŭng plĕnh teh, lăp dơ̆ng đơ̆ng rŏng ‘măng pơgơ̆r Olympic. ‘Nau ‘măng mă pêng, Trung Quốc iŏk chĕp pơgơ̆r ASIAD, lăp đơ̆ng rŏng’măng pơgơ̆r lơm rim sơnăm 1990 păng sơnăm 2010.

10 - Roger Federer hlôi tơchơ̆t pơdơh kơ jang, Rafael Nadal đei iŏk jơnei Grand Slam 'măng mă 22.

Ngêh ngăi ƀơm lơ tơnap tap kơyuơ xơnăm 'lŏ, Rafael Nadal duh oei ƀôh bang um ai pran tơnăp lơ̆m xơnăm 2022 hăm 2 hơnăn pơkăp Grand Slam tơ̆ teh đak Australia păng Phlăng. Tơdrong đei jơnei âu tơgŭm ăn kơ 'nhŏng đei 22 hơnăn pơkăp Grand Slam lơ̆m tơdrong jang kơ po. 'Nâu jing kơsô̆ pơkăp kơjung hloh kơ tơdrong teh tennis apŭng plenh teh. Lơ̆m kơpal noh, ăh tong anê̆ khei 9 xơnăm âu, bơngai teh tennis rơgei mă đe ư ang Roger Federer hlôi tơchơ̆t pơdơh kơ jang ăh tŏk 41 xơnăm. Bơngai rơgei âu hlôi teh pơlong đei hloh 1.500 'măng lơ̆m 24 xơnăm. Federer pơtôch hloh 20 xơnăm pơlong hăm 103 hơnăn pơkăp, 310 giĕng ăh anih dơ̆ng kơsô̆ 1 lơ̆m kơpal teh, lơ̆m noh đei 237 giĕng pơtoi hloi.

Bơngai teh tennis rơgei âu rơneh xơnăm 1981, jing bơngai mă blŭng đei iŏk 20 hơnăn pơkăp Grand Slam. Xư đei iŏk jơnei tơ̆ 8 tơdrong pơlong Wimbledon, 6 tơdrong pơlong Australian Open, vei xơđơ̆ng 5 'măng pơtoi đei jơnei kơ tơdrong Mih pơih xă păng đei jơnei Roland Garros ăh xơnăm 2009. Federer adoi đei jơnei 6 hơnăn pơkăp ATP World Tour Finals, mê đai hu găh drŏnglo Olympic 2012 păng mê đai măh đôi drŏnglo Olympic 2008.

'Măng pơlong mă hơtuch đĭ đăng mă Roger Federer vang năm pơlong atŭm hăm Rafael Nadal ăh 'măng pơlong tơgar hăm khul Jack Sock/Frances Tiafoe tơ̆ 'măng pơlong Laver Cup 2022 pơgơ̆r ăh jê̆ đĭ khei 9 xơnăm âu.