VOV4.Bahnar – Khei 6 xơnăm 1957, {ok Hô vih apong dêh char Quảng Bình. Bơngai Vân Kiều - Pa Cô tơ\ dôm dêh char Quảng Trị, Quảng Bình hlôi pơtruh dôm bơngai mă kon pơlei lui yom yak trong bri kông ataih yaih vih tơjra#m {ok Hô, apinh ăn bơngai Vân Kiều, Pa Cô gơh io\k kơto\ng Hồ kơ {ok. Hlôi to\k 65 xơnăm kơ âu, bơngai Vân Kiều - Pa Cô pơhro\k đei pơm kon xâu {ok Hô, ling lang adrin kơ ‘nôh gru\n  iung.

        Adrol ki, bơngai Vân Kiều - Pa Cô erih tơklăh hloi tơ\ tơring bri kơdrơ\ng, khôi juăt, trong erih xa oei kơtul. Mơ\ng kiơ\ nơ\r hơvơn đơ\ng Đảng păng {ok Hô, kon pơlei hlôi pơjing pơlei pơla, erih hrau hăm jơnu\m tơpôl. {ok Hồ Thạch, 62 xơnăm, tơ\ pơlei Cẩm Ly, xăh groi kông Ngân Thủy, apu\ng Lệ Thủy, dêh char Quảng Bình đei kon pơlei lăng jing um ai yuk hơlâu găh găn hloh tơnap tap to\k pơm pơdro\ng. Rơneh păng tih vơ\ lơ\m unh hnam tơnap tap, đon kơche\ng đơ\ng [ok Hồ Thạch noh bơngai Vân Kiều io\k kơto\ng Hồ kơ {ok ưh kơchiu hăm pơngot rơve\t hin dơnuh, ưh đei gơnơm lơ\m tơdrong tơgu\m đơ\ng Teh đak. {ok Thạch hơmet hơbăn ao năm tơ\ tơring tơmăn vă ho\k hơlen trong jang mu\k drăm. Đơ\ng 2 tơpang ti hoh, dang ei [ok Hồ Thạch hlôi đei 20 héc tar bri pơtăm, io\k yua kiơ\ pơkăp noh đei yua 200 tr^u hlj rim xơnăm, 1 pơgar rong nhu\ng, rong bip atu\m hăm dơnâu rong ka pơyua rim năr: “Duh chă ho\k hơlen tơdrong hlôh vao pơm jang đơ\ng ‘nho\ng oh tơ\ tơring tơmăn, đe duh pơtho ăn, đang kơ noh [ôh đe pơm jang đei yua noh ba ho\k [oi. Inh noh bơngai hơdrung Vân Kiều đei ai tih gơh io\k kơto\ng Hồ kơ {ok. Vă tơgăl hăm tơdrong noh athei kiơ\ Đảng, Teh đak, athei pơ ‘nam ho\k hơlen vă pơm jang đei yua lơ găh mu\k drăm ăn unh hnam, kon pơlei tơyơ\ng gơh io\k kơto\ng Hồ kơ {ok.”

Yă Hồ Thị Thoi, tơ\ xăh Trọng Hóa, apu\ng Minh Hóa, dêh char Quảng Bình duh jing um ai rơgei kơ bơngai drăkăn Vân Kiều. Yă noh bơngai drăkăn Vân Kiều mă blu\ng tơ\ dêh char Quảng Bình jang kơchư\k {^ thư Anih jang Đảng xăh Trọng Hóa, đei Thủ tướng Teh đak Pôk ăn {ăng pôk bơnê kơyuơ hlôi jang rơgei lơ\m pơ ‘lơ\ng păng hơto\k tơdrong tơguăt tơguăl kon pơlei kon kông ăh xơnăm 2019. Rơneh păng tih vơ\ tơ\ pơlei La Trọng, xăh xơlam teh Trọng Hóa hin dơnuh, xơnăm mơlôh tơnap tap hlôi pơhrăm ăn bơngai drăkăn Vân Kiều âu đei jơhngơ\m pran dơ\ng. Vang jang lơ\m khul jang y te# pơlei pơla, yă Thoi hlôi yak tôm 18 pơlei pơla lơ\m xăh, truh hăm dôm unh hnam tơ\ tơring tơnap tap hloh vă hơvơn, pơtho kon pơlei vei lăng jơhngơ\m jăn, tang găn pơrang j^. Yă Hồ Thị Thoi duh jing bơngai yuk trong hơlâu io\k teh pơtăm bri tơguăt hăm rong kon tơrong, mă lei adrol hloh noh, jang răh yă hơvơn răh dôm unh hnam jang kiơ\ po:  “Đei io\k kơto\ng Hồ jing minh ai tih, tơbăt truh kơto\ng Hồ noh hơdơ\r truh {ok Kơdră Hồ Chí Minh, đơ\ng noh kơdih duh nhen kon pơlei lơ\m tơring hơnơ\ng adrin ho\k pơhrăm. Lơ kon pơlei kon kông đei pơtho pơhrăm, ho\k tôm tơdrong. Kơdih inh đei kon pơlei tơgu\m, lui ngeh lơ\m pơgơ\r jang thoi yơ vă hơ ‘nhăk tơdrong erih kon pơlei dar deh đei hơto\k tơ iung”

Khei  6 xơnăm âu noh tôm 65 xơnăm bơngai Vân Kiều đei io\k kơto\ng Hồ đơ\ng {ok. Kon pơlei Vân Kiều hrei âu pă đei oei [ơ\t âu kơdâu tơ\ to bơih, pă đei xoh bri pơm mir [a ôh. {ok Lê Vĩnh Thế, {^ thư Anih jang apu\ng Lệ Thủy, dêh char Quảng Bình ăn tơbăt, găn ga 65 xơnăm kon pơlei Vân Kiều đei io\k kơto\ng Hồ kơ {ok, kon pơlei tơ\ âu hơnơ\ng tơguăt tơguăl minh đon, tơ iung pơjing pơlei pơla roi năr roi pơdro\ng jơnap:  “Đảng [o# apu\ng pơgơ\r Anih jang Joh ayo\ - Tơroi tơbăt, Anih jang Tuyên yăo kơ apu\ng pơgơ\r lơ ‘măng tơroi tơbăt vă kon pơlei băt hơdăh kơdih po ai tih noh gơh io\k kơto\ng Hồ, đơ\ng noh hơto\k đon lui ai tih păng gru\n iung vă hơto\k pơm jang, xut le# pơngot tơjur hin dơnuh pơm tơplih um ai pơlei pơla kơdih po, mă kăl noh lơ\m tơpôl kon pơlei kon kông”

Dêh char Quảng Bình đei hloh 27.000 bơngai kon kông, lơ\m noh hloh 2/3 noh bơngai Vân Kiều. Đảng [o# dêh char Quảng Bình to\k bo\k chih ako\m Tơchơ\t hơto\k mu\k drăm – tơpôl, vei xơđơ\ng um ai joh ayo\, vei xơđơ\gn tơpôl tơ\ dôm xăh xơlam teh, tơring kon pơlei kon kông păng groi kông kơ dêh char đơ\ng xơnăm 2022-2025, xơkơ\t truh xơnăm 2030. Dêh char tơchơ\t pơjao teh, pơjao bri ăn kon pơlei pơm jang, hơto\k kơjă mu\k drăm pơtăm bri io\k tơ\r, pơtăm dôm hơdre\ch ‘long pơm pơgang tơ\ hơla ‘long bri. Dêh char Quảng Bình duh chih ako\m trong pơkăp hơlêm hơto\k jang tơmang pơhiơ\ cham char, joh ayo\, hnưr erih tro\ hăm mu\k drăm ke\ đei kơ rim tơring groi kông, axong tơdrong jang ăn kon pơlei kon kông. {ok Vũ Đại Thắng, {^  thư anih jang kơpal dêh char Quảng Bình ăn tơbăt, dêh char adrin truh xơnăm 2025 tơjur unh hnam hin dơnuh lơ\m tơring kon kông rim xơnăm đơ\ng 3-4%: “Tơdrong kon kông păng pơkăp jang ăn bơngai kon kông đei xơnong kăp g^t lơ\m tơdrong jang kơ Đảng păng teh đak bơ\n, mă kăl {ok Kơdră Hồ Chí Minh hơnơ\ng ako\m đon bơnôh păng tơre\k kăp g^t hăm kon pơlei kon kông. Hăm dêh char Quảng Bình, gô chih ako\m Tơchơ\t vă hơto\k mu\k drăm tơpôl tơring kon pơlei kon kông, hơto\k tơdrong erih pơyua ăn kon pơlei, pơm kơđeh tơdrong ataih lơ\m hơto\k tơ iung đơ\ng dôm tơring lơ\m dêh char păng đơ\ng dôm hơdrung bơngai kon kông”

Lan chih păng pơre nơ\r